عربستان امروز هر چند موضع قاطعی در برابر اسرائیل نگرفته است؛ ولی همچنان حاضر نیست برای به سرانجام رسیدن مذاکرات صلح با اسرائیل، در کنار آمریکا به فکر ترمیم شکست اسرائیل باشد. در روزهای آینده عربستان ناچار است به مواضع خود صراحت بیشتری بدهد.
عربستان و دوراهی سرنوشت | جنگ غزه که برخوردار از مقیاس جهانی است و تبعات جدی آن، عرصه بین‌الملل و منطقه را درگیر کرده است، نقش تعیین‌کننده‌ای در بسیاری از مسائل جهانی خواهد داشت. به ویژه منطقه غرب آسیا که کشورهای آن در مواجهه مستقیم با مسئله غزه بوده و نمی‌توانند خود را از پیامدهای اجباری آن رهایی دهند.
در این میان عربستان سعودی و «محمد بن سلمان» ولیعهد جوان آن، نگرانی بیشتری داشته و با احتیاط هرچه بیشتر پرونده غزه را بر روی میز تصمیم‌گیری خود قرار داده است. اکنون بن‌سلمان برای مدت کوتاهی مجبور است خود را در موقعیت جدیدی ببیند و برای آن فکری کند.
او که با عبرت گرفتن از جنگ با مردم مظلوم یمن، اهداف جاه‌طلبانه خود را تغییر داده است و با گرفتن ژست نواندیشی به دنبال مدرن‌سازی عربستان و تبدیل صحرای حجاز به قطب اقتصاد آسیا است، به شدت به امنیت منطقه‌ای نیاز داشته و هرگونه تنش و نزاع گسترده را مانعی برای تحقق اهداف بلندپروازانه خود می‌بیند.
وی به درستی درک می‌کند که خاورمیانه که محل تلاقی سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا است، همچون ستون فقراتی برای امنیت جهانی عمل نموده و به علت دخالت قدرت‌های منطقه‌ای و با تکرار تکانه‌های شدید سیاسی همچون فصل بیداری عربی و اسلامی، می‌توان برگ‌ریزان حکومت‌های منطقه و سقوط یکی پس از دیگری را شاهد بود.
بن سلمان اکنون به خاطر ایستادن در جایگاه رهبری کشوری همانند عربستان، باید به مسئله مهم‌تری همچون غزه و آینده منطقه فکر کند. او اکنون با فشارهای روزافزون و همه‌جانبه داخلی و منطقه‌ای برای داشتن برنامه اقدام عربی برای مقابله با اسرائیل است؛ گروه‌های فلسطینی اینک از عربستان درخواست دارند که حمایت بیشتری داشته و از مرز سخن و بیانیه عبور کند و به لفاظی توخالی علیه اسرائیل پایان دهد؛ در حالی که نتانیاهو حتی چند کلمه علیه اسرائیل را از سوی سران کشورهای عربی برنتابیده و با تندی پرخاش می‌کند که اگر کشورهای عربی خواهان ادامه حیات سیاسی خود هستند ساکت شوند![۱]
عربستان هنوز غرق در ملاحظات خود است و تاکنون ترجیح داده است هر دو طرف جنگ را از خود راضی نگه دارد؛ اما نارضایتی فلسطینی‌ها و مسلمانانی که هر روز حمایت خویش را از مردم غزه شدیدتر می‌کنند، زودتر از آن که بن‌سلمان فکر می‌کرد آشکار شده است. در حالی که برخی کشورهای عربی که نمی‌توانند در شرایط جنگی اقدام شجاعانه‌ای را انجام دهند برای بازسازی غزه قول سرمایه‌گذاری انبوه را می‌دهند؛ اما بن‌سلمان حتی برای کمک به غزه پس از جنگ نیز اعلام آمادگی نکرده است!
عربستان گرچه با یک حرکت کوچک حماس، پرونده پیمان ابراهیم و توافق سعودی-صهیونیستی را کنار گذاشته است؛ اما احساس نیاز به آن هنوز در میان مقامات عربستانی وجود دارد، چنان‌که «خالد بن عبدالعزیز الفالح» وزیر سرمایه‌گذاری عربستان سعودی اعلام کرد، موضوع عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل با وجود حوادث نوار غزه همچنان در دستور کار قرار دارد.[2]
با این حال خشونت دهشتناک و ویرانگری عجیب اسرائیل هنوز عامل بازدارنده‌ای است که کشورهای مسلمان حامی فلسطین را امیدوار کرده است که ریاض دچار این خطای بزرگ نشود. افزون بر مجبور بودن عربستان برای اعتنا به افکار عمومی مسلمانان، بن‌سلمان نیز حاضر نیست با دستمال سعودی، گندی که اسرائیل زده است را پاک کند. اکنون انتخاب با عربستان است که نگاه خود را به سوی کشورهای منطقه بازگرداند و با آنان برای توقف ماشین کشتار اسرائیل هماهنگ شود یا اینکه همچنان نگاه بن‌سلمان به پدرخوانده اسرائیل باقی باشد تا آمریکا به عنوان قیم اسرائیل، جور خرابکاری‌ها، ندانم‌کاری‌ها و غلط‌های اضافه سگ هار خود را بکشد و برای کنترل و جلوگیری از ادامه خسارت‌بار آن فکری بکند.
پی‌نوشت:
[۱]. کانال ایتایی غرب آسیا، https://eitaa.com/westanews/42134
[2]. اسپوتنیک، B2n.ir/j13019