رهروان ولایت ـ گاهی انسان چیزی را در ظاهر از دست نداده و به سود کلان هم رسیده است امّا غافل از این که در عوض، چیزی را از دست داده که ارزشش بیشتر از منفعتی بوده که بدست آورده است.
امیر مومنان علی(علیه‌السلام) می‌فرماید: «لَا يَخْرُجِ الرَّجُلُ فِي سَفَرٍ يَخَافُ مِنْهُ عَلَى دِينِهِ وَ صَلَاتِهِ؛ انسان نبايد به سفري برود كه ترس آن دارد به دين يا نمازش لطمه وارد شود.» [1]
همینطور که از اين روايت بر می‌آید، وقتی که سفر و تجارت هر چند پر درآمد هم باشد، به دین انسان لطمه وارد می‌کند و یا به وسیله‌ی آن از انجام واجبات عقب می‌مانیم، نباید آن را انجام بدهیم.
روزی شخصی که می‌خواست به سفر تجاري برود خدمت امام صادق(علیه‌السلام) رسید و از ايشان خواست که برای او استخاره‌ای بگیرد، امام(علیه‌السلام) استخاره گرفتند که بد آمد، امّا آن شخص این استخاره را نادیده گرفت و به سفر رفت و اتفاقاً در این سفر هم سود فراوانی برد و هم به او خوش گذشت امّا از استخاره‌ی امام در تعجب بود، تا زمانی که برگشت و خدمت آن حضرت رسيد و داستان سفر را برای ايشان بیان نمود و از استخاره‌ای که امام گرفته بودند سوال کرد که ظاهراً خلاف واقعیت در آمده بود.
امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند در این سفری که شما رفتی، یادت هست در فلان منزل وقتی که نماز مغرب و عشایت را خواندی و خوابیدی، زمانی از خواب بیدار شدی که آفتاب طلوع کرده بود و نماز صبح شما قضا شده بود؟
عرض کرد بلی یابن رسول الله؛ امام فرمودند اگر خداوند دنیا و آنچه در دنیا وجود دارد را به تو بدهند جبران آن خسارت (قضا شدن نماز صبح) نمی‌شود. [2]
بنابراين از اين حكايت زيبا كه خبر از يك سيره و سبك زندگي منحصر به فرد دارد، دو برداشت مي‌توان داشت: ابتدا ارزش ناچيز دنياست كه تمام آن به اندازه يك نماز دو ركعتي صبح ارزش ندارد و نكته ديگر هم ارزش عبادت در پيشگاه خداوند است كه دو ركعت نماز آن در كفّه ترازويي قرار مي‌گيرد كه طرف ديگر آن، تمام دنيا و مافيها است.
در يك نگاه كلّي هم مي‌توان گفت كه در اين دنيا آنچه انسان را از ميل و نيل به كمال غافل كند، حتّي به اندازه سر سوزني هم باشد، ارزش ندارد و زماني به درك صحيح از اين مطلب خواهيم رسيد كه خود را در جايگاه روز حسرت ديده و نسبت به تمام كوتاهي‌هايمان افسوس بخوريم.
-----------------------------------
پي‌نوشت:
1- وسائل الشيعه ج11، ص344.
2- بر گرفته از کتاب جهاد با نفس، ج۱، ص۶۶.