شب قدر، شب نزول قرآن صامت و عروج قرآن ناطق(امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام) می‌باشد.
ماه مبارک رمضان از نیمه گذشت و رفته‌رفته به شب‌های قدر نزدیک می‌شویم. شبی که به تصریح قرآن برتر از هزار ماه است؛ «لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»؛[1] «شب قدر از هزار ماه بهتر و بالاتر است». روزهایی که در آن قرآن صامت، نازل و قرآن ناطق، عروج می‌کند؛ «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ»؛[2] «ما این قرآن عظیم الشأن را در شب قدر نازل کردیم». حقیقتا چه اسراری در این نزول و عروج نهفته است که کُمیت عقل آدمی از درک عظمت آن لنگ است؛ «وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ»؛[3] «و تو چه می‌دانی شب قدر چیست؟» قرآن صامت و ناطقی که همواره با یکدیگر بوده و هرگز از هم جدا نشدند و پیغمبر راستگو چه زیبا این حقیقت را به تصویر کشید و فرمود: «عَلِیٌّ مَعَ الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ مَعَ عَلِی لَا یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْض»؛[4] «علی با قرآن است و قرآن با علی است و آن دو از یکدیگر جدا نخواهند شد تا در کنار حوض به من برسند». این روایت را شیعه و سنی نقل کرده و بدان اذعان داشته‌اند.
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در حدیث ثقلین نسبت به مراعات هر دو قرآن سفارش کردند؛ ولی خدا می‌داند مردمان چه جفاها که در حق هر دو قرآن نکردند. نسبت به آیات قرآن صامت به‌گونه‌ای معامله کردند که حضرتش فرمود: «رُبَّ تالِ القرآنِ و القرآنُ يَلعَنُهُ»؛[5] «اى بسا قاری قرآنی كه قرآن لعنتش مى كند».
نسبت به قرآن ناطق نیز چنان ظلم‌ها کردند که او را به رتبه نخست مظلومیت رساندند؛ «أَنْتَ أَوَّلُ مَظْلُومٍ». اویی که از صبرش، هزاران چو ایوب متحیر مانده‌اند، به‌جایی رسید که خود فرمود: «فَوَ اللَّهِ لَوْ لَا طَمَعِی عِنْدَ لِقَائِی عَدُوِّی فِی الشَّهَادَةِ وَ تَوْطِینِی نَفْسِی عَلَی الْمَنِیةِ لَأَحْبَبْتُ اَ ّلَا أَلْقَی مَعَ هَؤُلَاءِ یوْماً وَاحِداً وَ لَا أَلْتَقِی بِهِمْ أَبَداً»؛[6] «به خدا سوگند! اگر در پیکار با دشمن، آرزوی من شهادت نبود و خود را برای مرگ آماده نکرده بودم، دوست می‌داشتم حتی یک روز با این مردم نباشم و هرگز آنان را دیدار نکنم.»
شب قدر، شب نزول و صعود دو قرآن است که مورد بی‌مهری مردمان قرار گرفتند و این مظلومیت تا زمان ظهور یگانه منجی عالم بشیریت ادامه خواهد داشت. چه خوب است که مؤمنین در شب‌های قدر با یادآوری مظلومیت هر دو قرآن، برای فرج منتقم و احیا کننده هر دو قرآن، مهدی موعود دعا کنند.
پی‌نوشت:
[1]. سوره قدر: 3.
[2]. سوره قدر: 1.
[3]. سوره قدر: 2.
[4]. امالی طوسی، ص460؛ المعجم الصغیر طبرانی، ج2، ص28.
[5]. بحارالانوار، ج89، ص184.
[6]. نهج‌البلاغه، ص277.