واگذاری وظیفه شورای نگهبان در زمینه احراز صلاحیت نامزدهای انتخابات به عموم مردم، نهتنها موجب انتخاب آزادانهتر نمیشود؛ بلکه دلهره و تشویش را به همراه دارد.
شورای نگهبان یکی از نهادهای مهم در نظام جمهوری اسلامی ایران است. از جمله مهمترین وظایف این شورا بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات و معرفی افراد واجد شرایط به مردم است. در این میان برخی میگویند چرا وظیفه تشخیص ملاکها (ملاکهای مطرح در قانون اساسی) به خود مردم واگذار نمیشود تا آنان با انتخاب آزادانهتری پای صندوقهای رأی بروند.
در پاسخ به این سؤال باید به چند نکته دقت داشت:
1. واگذاری تحقیق و تفحص پیرامون تمام ثبتنامکنندگان به مردم، مسلتزم صرف زمان بسیار زیادی توسط آنان است؛ امری که باوجود گرفتارىها و مشغلههاى افراد ناممکن و یا حداقل بسیار مشکل است. به عنوان نمونه براى احراز اینکه داوطلبان سوءسابقه کیفرى ندارند، نیاز به مراجعه فراوان و وجود دستگاه پاسخگوى بسیار فعال است؛ در نتیجه عملى شدن احراز همین یک شرط با توجه به تعداد مراجعین ماهها طول مىکشد. اما اگر قرار باشد این شرط و برخى شروط دیگر توسط نهاد ثبتنامکننده بررسی و اعلام شود، عملا نهادی دیگر مسئولیت شورای نگهبان را به عهده گرفته است.
2. بر اساس آنچه تجربه نشان داده است، در چنین شرایطی گروههایی که از تبلیغات بهتری برخوردارند، میتوانند عموم جامعه را تحت تأثیر قرار داده و افرادی را که واجد شرایط نیستند، به منصب برسانند. در این شرایط عملا مردم از انتخاب آزادانه دور شده و از هدف فاصله میگیرند.
3. بررسی صلاحیت توسط شورای نگهبان باعث آرامش بیشتر مردم است. هنگامیکه رأیدهندگان میدانند تمام افرادی که در معرض انتخاب هستند، حداقل صلاحیت لازم برای تصدی منصب موردنظر را دارند، با خیالی آسودهتر رأی میدهند و کمتر از عاقبت رأی خود واهمه دارند.
نتیجه آنکه وجود شورای نگهبان و بررسی صلاحیت نامزدها توسط این نهاد قانونی، منجر به انتخابی آزادانه، آگاهانه و بدون دلهره میشود و بسیار مطلوب است.