تاثیر همسر نیکو در تربیت فرزند

خانواده، مهمترین جایگاه برای رشد دادن به شخصیت فرزندان است. فرزندان، ویژگی های عاطفی و رفتاری خود را از پدر و مادر ارث می‌برند. اما نفوذ والدین در انتقال عاطفه و رفتار خلاصه نمی‌شود بلکه افکار و عقاید، آداب و رسوم و آرزوهای والدین هم بر روی فرزندان تاثیر دارد. اگر والدین می‌خواهند فرزندی داشته باشند که از وجود آن بهره مند شوند و جامعه هم از وجود فرزندی سالم و صالح برخوردار باشد، باید در انتخاب همسر، دقت کافی را داشته باشند. اگر افراد در انتخاب‌شان موفق بوده باشند، تربیت فرزند کار سختی برای آن‌ها نخواهد بود. 

تاکید قرآن در انتخاب همسر، عَسَىٰ رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَکُنَّ أَنْ یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیْرًا مِنْکُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَیِّبَاتٍ وَأَبْکَارًا. امید است که اگر پیغمبر شما را طلاق داد خدا زنانی بهتر از شما به جایتان با او همسر کند که همه با مقام تسلیم و ایمان و خضوع اطاعت کنند و اهل توبه و عبادت باشند و رهسپار (طریق معرفت)، چه بکر چه غیر بکر(۱). خداوند در بیان ویژگى‌ها، سخنى از شکل، قبیله، سرمایه و شهرت نیاورده، ولى ایمان و عبادت را مطرح کرده است. این آیه یک تلنگری است برای جوانانی که تازه می‌خواهند ازدواج کنند، این افراد باید بدانند که ازدواج، امری است بسیار مهم و سرنوشت ساز و کامیابی یا شکست در آن، در زندگی آینده آن‌ها و فرزندانشان بسیار تاثیر دارد. آنهایی که دوست دارند در آینده فرزندانی با نشاط، شاداب، سرزنده و در عین حال، وارسته به اخلاق و خُلق نیکو باشند، یک شرطی وجود دارد برای داشتن زندگی به همراه رفاه و آسایش و داشتن فرزندان نیکو صفت و آن شرط، انتخاب همسر نیکو است. از این رو به بیان ویژگی‌های همسر نیکو می‌پردازیم؛

۱. دینداری
یکی از با اهمیت ترین اصولی که برای انتخاب همسر باید آن را مد نظر قرار داد، دیندار بودن همسر است. چون این افراد در زندگی خود تلاش می‌کنند تا فضای آرامی را برای همسرشان فراهم سازند و در تربیت فرزندان تلاش خود را دارند تا حدود الهی را رعایت کنند. و در خانواده ای که آرامش موج بزند این موج های مثبت در تربیت فرزندان تاثیر فوق‌العاده ای دارد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) صریحاً مسلمانان را به ازدواج با همسران دیندار سفارش نموده است و می فرمایند: بر تو باد که همسر دیندار بگیری. ‌(۲) هدف از ازدواج کردن این است تا ب افراد به آرامش برسند و در کنارشان همسری داشته باشند که مطیع خداوند باشد و فرزندانی داشته باشند که نور عین آن‌ها باشند. پیامبر خدا می‌فرمایند آور شما یک همسر با ایمان و متدین را انتخاب کنید، مابقی را خداوند تامین می‌کند. پس اگر دوست دارید که فرزندان صالح و سالم و زندگی آرامی داشته باشید، سعی کنید تا همسر دینداری انتخاب کنید. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) می فرمایند: «من تزوجها لدینها جمع الله له ذلک » کسی که به خاطر دین و ایمان زنی، با او ازدواج کند، خداوند همه دنیایش را برای او فراهم می سازد.(۳)

۲. مهربان بودن
در یک زندگی همسران یکدیگر را عاشقانه دوست دارند و این دوست داشتن ها را ابراز می‌کنند و یکدیگر را مورد مهر و محبت و احترام خود قرار می‌دهند، فرزندان هم این مدل رفتاری را از والدین یاد می‌گیرند و در روابط با دیگران و نسبت به والدین خود بکار می‌برند. انتخاب افراد باید با دقت و تحقیق و تفحص باشد تا یک انتخاب خوبی داشته باشند و از وجود همسری که عاشق و دوستدار آن‌ها باشد برخوردار باشند. وجود همسری که عاشق آن‌ها باشد و دوست داشتن های خود را با رفتارهای خوب ابراز کند آن زندگی در مقابل تمام سختی ها و مشکلات ایمن خواهد بود. 

۳. خوش کلام 
افراد باید همسری که انتخاب می‌کنند عفت کلام داشته باشد. یکی از خصوصیاتی که می‌تواند در تربیت فرزند بسیار موثر باشد، خوش صحبت بودن و عفت کلام داشتن همسر است. گفتار و بیان، یکی از عواملی است که نقش مهمی در روابط اجتماعی دارد اگر فرزند این رفتار و خوش کلامی را در خانواده آموزش ببیند، در روابط اجتماعی خودش فردی موثر خواهد بود. 

۴. عاقل و با هوش
اداره کردن امور زندگی و تربیت کردن فرزند و تداوم زندگی و پیمودن راه راست و حل مشکلات زندگی کار ساده ای نیست، زن و شوهر برای تحقق آنها و همچنین تربیت فرزندانی شایسته، باید به نیروی عقل و فهم مجهز باشند. حضرت علی علیه السّلام  فرمودند: «با انسان احمق و نفهم ازدواج نکنید زیرا معاشرت با او بلائی عظیم است و فرزندانش نیز ضایع خواهند شد.»(۴)

بنابراین والدین به عنوان پدر و مادر بیشترین تاثیر را می‌توانند روی فرزندان داشته باشند و بهترین تربیت فرزندان توسط والدین آنان صورت می‌پذیرد. اما اگرچه در تربیت، محور سخن و بیشترین کلام روی تربیت شوندگان است و صفات و ویژگی‌های آنان مورد تاکید می‌باشد اما باید به این نکته مهم و اساسی توجه داشت که خود تربیت کنندگان یعنی والدین نیز یقیناً باید متصف به صفاتی پسندیده و نیکو باشند که امر تربیت از استحکام کافی و لازم برخوردار باشند، در نتیجه دارا بودن والدین به ویژگی‌های بیان شده در تربیت فرزندان حائز اهمیت است.

پی نوشت :
۱. قرآن کریم، سوره مبارکه تحریم، آیه ۵.
۲. اصول کافی، جلد ۵، صفحه ۳۳۲.
۳. وسائل الشیعه، جلد ۲۰، باب ۱۴، صفحه ۵۱.
۴. حر عاملی، وسائل الشیعه، جلد ۱۴، صفحه ۵۶