رهروان ولایت ـ همان طوری که در جلسه قبل نیز اشاره شد یکی از بیماری‌های خطرناک روحی که بسیاری از انسانها در زندگی دنیایی به آن گرفتار می‌شوند بیماری غفلت و فراموشی است. عرض شد فراموشی‌ای که از آن نهی شده، فراموشی‌ای است که موجب می‌شود افراد موقعیت عالی و ارزشمندی که خداوند متعال در اختیارشان قرار داده است را ضایع نمایند. یادآوری این موضوع نیز لازم است که «غفلت» مفهوم وسیع و گسترده ای دارد؛ یعنی، شامل «غفلت» از خدا و «غفلت» از یوم المعاد و ناپایداری دنیا و «غفلت» از شیطان و وسوسه‌های او می‌شود و در یک بیان کلی، «غفلت» از تمام اموری که به نوعی با سعادت انسان ارتباط دارد را مورد توجه قرار می‌دهد.
نشانه‌های غفلت
ممکن است این مسئله برای بسیاری از مردم، مورد شک و تردید واقع شود که آیا واقعاً در صف غافلانند یا نه؟ پس لازم است تا پویندگان راه خدا و سالکان سبیل الی‌اللّه، در هر مرحله خود را بیازمایند تا مبادا در صف «غافلان» باشند؛ لذا باید به علائم و نشانه‌های «غفلت» توجه کنیم تا ناخواسته در دام آن گرفتار نشویم.
خوشبختانه در روایات اسلامی، علایم و نشانه‌های فراوانی برای غافلان ذکر شده است که به چند نمونه اشاره می‌کنیم:
1 ـ در حدیث مشروحی از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، در پاسخ «شمعون بن لاوی» ـ یکی از مسیحیان معروف زمان خود ـ آمده است، هنگامی که شمعون از علائم غافلان از حضرتش سؤال کرد، ایشان در جواب فرمودند: «اَمَّا عَلامَه الغَافِلِ فَاَرْبَعَه اَلْعَمی وَ السَّهْو وَ اللَّهْو وَ النِّسْیانْ؛ نشانه‌های غافل چهار چیز است: نابینایی (و بستن چشم بر روی حقایق) و سهو و لهو و نسیان (به گونه‌ای که گرفتار فراموش‌کاری و سردرگمی به شهوات و عدم توجه به سرنوشت آینده خویش می‌شود».[1]
همین مضمون در اندرزهای لقمان حکیم به فرزندش نیز دیده می‌شود آنجا که می‌گوید: «فرزندم هر چیزی نشانه‌ای دارد که با آن شناخته می‌شود... و غافل سه نشانه دارد: سهو و لهو و نسیان».[2]
پیامدهای خطرناک فراموشی در روایات
در فرهنگ روایات پیامد های خطرناکی برای غفلت بیان شده است که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1-عامل قساوت قلب می‌شود:
«وَ إِیاک وَ الْغَفْلَه فَفِیهَا تَکونُ قَسَاوَه الْقَلْب»[3]
2-غفلت نابودگر بزرگ
«مَنْ طَالَتْ غَفْلَتُهُ [عِلَّتُهُ] تَعَجَّلَتْ هَلَکتُهُ؛ هرکسی غفلت او طولنی شود هلاکتش نزدیک شود[4]
ج ـ غفلت و فساد اعمال
«غفلت» موجب فساد اعمال انسان می‌شود. افراد غافل و بی‌خبر به سراغ اعمال صالح کمتر می‌روند و اگر بروند دیگر «غفلت» اجازه نمی‌دهد که اعمال خالص با حضور قلب و جامع تمام شرایط و اجزا، برای خدا انجام دهند.
از این رو، امیرمؤمنان علی (علیه السلام) فرموده‌اند: «اِیاک وَ الْغَفْلَه وَ اِلاِغْتِرَارَ بِالْمُهْلَه فَاِنَّ الْغَفْلَه تُفْسِدُ الاَعْمَالَ؛ از غفلت و غرور ناشی از مهلت الهی بپرهیز زیرا، غفلت اعمال آدمی را فاسد می‌کند».[5]
این احتمال نیز در تفسیر این حدیث وجود دارد که منظور، فساد اعمال گذشته انسان به خاطر غفلت های آینده است؛ زیرا، غفلت موجب گناه است و گناه موجب حبط اعمال!
--------------------------------
پی‌نوشت:
[1] بحار الانوار جلد 1 صفحه 122
[2] خصال صدوق صفحه 138
[3] تحف العقول ص 285
[4] تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص 266
[5] شرح فارسی غررالحکم جلد 2 صفحه 312
خلاصه ای از بیانات استاد سابقون در حلقه معرفت، مربوط به تاریخ 93/03/12
خلاصه سایر جلسات ایشان : www.jonbeshnet.ir/category/430
نظرات
از مخربترین انواع غفلت که ویرانگری آن به جوامع مربوط میشه غفلت رهبران و دولتهاست . چرا که این گروه کمتر حاضر میشند به غفلتهاشون اقرار کنند و خودشون رو همیشه بالاتر از مردمشون میبینند و این غفلت ویرانگره