رهروان ولایت ـ با عنایت به اینکه خداوند متعال با علم لایزال الهی از چگونگي تغيير اساسي شيطان از حال عبادت مطلق تا سركشي آگاه بوده است، این سوال مطرح می شود که چرا راضي شده شيطان با سابقه طولاني عبادت به انحراف و ذلت بيفتد؟
در پاسخ باید گفته شود درست است که خداوند علم و آگاهي داشته، شيطان پس از ساليان دراز از حالت عبوديت و بندگي خارج شده و حالت تمرّد و نافرماني مي‌گيرد، اما علم الهي به عبادت و اطاعت شيطان در ابتدا و تمرّد او پس از آن، مانع از فیض مطلق خداوند در آفرینش نمی‌شود، یعنی تنها شرط آفرینش این است كه اقتضاي فيض الهي و بهره مندي هر موجودي كه امكان وجود او هست بر قرار باشد.
همان گونه كه در مورد برخي از انسان ها و تمردشان از عبادت به معصيت، همين سخن را مي‌توان گفت.
آیت الله مکارم شیرازی در تفسير نمونه، ج 1، ص 4 می‌فرماید: ابليس كه از جنيان است، همانند انسان ها با اختيار و حق انتخاب آفريده شد. او در ابتدا عبوديت و اطاعت را پذيرفت اما در نهايت تمرد و نافرماني نمود و انحرافش بر اثر خواست خودش بود و علم خداوند به اين كه شيطان با اين همه عبادت، حالت تمرد و نافرماني مي گيرد، تأثيري در اختيار و عدم اختيار شيطان ندارد، بله خداوند از ابتدا مي‌دانست كه شيطان بعد از اين عبادت و بندگي، با اختيار و اراده خود از مسير بندگي خارج مي‌شود، امّا سقوط و ورود به جاده انحراف و ذلّت، معلول اراده و اختيار خود او است، همان گونه كه در مورد انسان ها اين حكم جاري است.
کما اینکه ایشان در ج 1، ص 193 تفسير نمونه، می‌فرماید: اين نگاه به وجود شيطان از زاويه نگاه به خود او است، بدون در نظر گرفتن نسبتي كه با انسان ها دارد و انسان ها را گمراه نموده و از مسير خداوند باز مي‌دارد. بنابراين خداوند علم داشته كه شيطان بعد از اين همه عبادت، از مسير حق منحرف مي‌شود، ولي انحراف با اراده و اختيار خود شيطان انجام گرفته است و علم خدا هيچ نقشي در اختيار نداشتن شيطان ندارد.
شيطان مي‌توانست در ادامه، راه بندگي را طي كند، ولي خود اين راه ناشايست را انتخاب كرد.
همان گونه كه در مورد انسان هايي كه از جاده حق با سوء اختيار خود منحرف مي‌شوند، اين سخن جاري است. امّا در نگاه نسبت شيطان با انسان، اگر چه وجود شيطان براي كساني كه فريب او را خورده و از راه خدا باز مانده اند و دعوت شيطان را لبيك گفته و به نداي پيامران الهي و خداوند پاسخ نداده‌اند، شر و وسيله گمراهي محسوب مي شود، امّا براي مؤمناني كه فريب او را نخورده اند، آزمايشي است كه موجب سربلندي مؤمن و ارتقاي مرتبه و كمال انسان مي شود. از طرف ديگر، شيطان يكي از ابزارهاي آزمون الهي است، همانند نفس اماره در وجود انسان.
به عبارتی دیگر اگر بی راهه نباشد، راه نیز معنای خود را از دست می‌دهد؛ کما اینکه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، ج8، ص 50 مي‌فرمايد: "اگر شیطانی نبود، نظام عالَم انسانی هم نبود و وجود شیطانی كه انسان را به شر و معصیت دعوت كند، از اركان نظام عالم بشریت است و نسبت به صراط مستقیم، او به منزله كناره و لبه جاده است و معلوم است كه تا دوطرف برای جاده نباشد، متن جاده فرض نمی‌شود".
نظرات
سلام
ممنون از حضورتون
یه بار این بحث که چرا خدا شیطان روخلق کرد تو کلاس فلسفه ما مطرح شد استادمون خیلی قشنگ توضیح دادند که وقتی شیطان دست انداز جلو راهمون قرار می ده برا اینه که از سرعت خودمون کم کنیم شیطان می گه من ندونستم این راه رو برم و زمین خوردم چون سرعتم زیاد بود و در واقع اون یه وسیله است برل این که ما خودمونو بالا بکشیم
با سلام متقابل بله به عبارتی دیگر اگر بی راهه نباشد، راه نیز معنای خود را از دست می‌دهد؛ کما اینکه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، ج8، ص 50 مي‌فرمايد: "اگر شیطانی نبود، نظام عالَم انسانی هم نبود و وجود شیطانی كه انسان را به شر و معصیت دعوت كند، از اركان نظام عالم بشریت است و نسبت به صراط مستقیم، او به منزله كناره و لبه جاده است و معلوم است كه تا دوطرف برای جاده نباشد، متن جاده فرض نمی‌شود".
شیطان جن بوده و عنصر وجودیش آتش حال نمی دانم شیطان یکی هست یا جنیانی هستند پیروش که اورا در فریب خاکیان مدد رسانند ولی اگر که جنیان هم مومن و کافر دارند آیا شیطان جنیان ا هم فریب می دهد ؟
راستش اینها سوالهاییست که در ذهنم هست ولی زیاد پی گیرش نیستم یعنی فکر نکنم دانستن ویا ندانستن این مسائل اهمیت چندانی داشته باشد
فکر کنم همان کفاف کند که انسان به دستورات خدا عمل کند تا از شر هر گونه بدی ایمن باشد
همان گونه كه در مورد انسان هايي كه از جاده حق با سوء اختيار خود منحرف مي‌شوند، اين سخن جاري است. امّا در نگاه نسبت شيطان با انسان، اگر چه وجود شيطان براي كساني كه فريب او را خورده و از راه خدا باز مانده اند و دعوت شيطان را لبيك گفته و به نداي پيامران الهي و خداوند پاسخ نداده‌اند، شر و وسيله گمراهي محسوب مي شود، امّا براي مؤمناني كه فريب او را نخورده اند، آزمايشي است كه موجب سربلندي مؤمن و ارتقاي مرتبه و كمال انسان مي شود. از طرف ديگر، شيطان يكي از ابزارهاي آزمون الهي است، همانند نفس اماره در وجود انسان.
به عبارتی دیگر اگر بی راهه نباشد، راه نیز معنای خود را از دست می‌دهد؛ کما اینکه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، ج8، ص 50 مي‌فرمايد: "اگر شیطانی نبود، نظام عالَم انسانی هم نبود و وجود شیطانی كه انسان را به شر و معصیت دعوت كند، از اركان نظام عالم بشریت است و نسبت به صراط مستقیم، او به منزله كناره و لبه جاده است و معلوم است كه تا دوطرف برای جاده نباشد، متن جاده فرض نمی‌شود".
سلام
ممنونم كه به من سر می زنید.
مطالب چند پست اخیر رو یه مرور كلی داشتم و استفاده كردم...
فقط پیشنهاد می دم خلاصه تر بنویسید.. چون مطالب علارقم اهمیت بالایی كه دارن علی الظاهر موضوعشون برای قشر غیر مذهبی جذاب نیست و كمتر حوصله می كنن تا به فرم طولانیش نگاه كنن... اگه بتونین با كمترین خطوط و كلمات اصل مطلب رو منتقل كنین دیگه فرصت فرار كمتری به مخاطب گریزپا دادین........یاحق
درست است که خداوند علم و آگاهي داشته، شيطان پس از ساليان دراز از حالت عبوديت و بندگي خارج شده و حالت تمرّد و نافرماني مي‌گيرد، اما علم الهي به عبادت و اطاعت شيطان در ابتدا و تمرّد او پس از آن، مانع از فیض مطلق خداوند در آفرینش نمی‌شود، یعنی تنها شرط آفرینش این است كه اقتضاي فيض الهي و بهره مندي هر موجودي كه امكان وجود او هست بر قرار باشد.
همان گونه كه در مورد برخي از انسان ها و تمردشان از عبادت به معصيت، همين سخن را مي‌توان گفت.
آیت الله مکارم شیرازی در تفسير نمونه، ج 1، ص 4 می‌فرماید: ابليس كه از جنيان است، همانند انسان ها با اختيار و حق انتخاب آفريده شد. او در ابتدا عبوديت و اطاعت را پذيرفت اما در نهايت تمرد و نافرماني نمود و انحرافش بر اثر خواست خودش بود و علم خداوند به اين كه شيطان با اين همه عبادت، حالت تمرد و نافرماني مي گيرد، تأثيري در اختيار و عدم اختيار شيطان ندارد، بله خداوند از ابتدا مي‌دانست كه شيطان بعد از اين عبادت و بندگي، با اختيار و اراده خود از مسير بندگي خارج مي‌شود، امّا سقوط و ورود به جاده انحراف و ذلّت، معلول اراده و اختيار خود او است، همان گونه كه در مورد انسان ها اين حكم جاري است.
سلام دوست عزیز
از حضور گرمت ممنونم ...چه مطالب خوبی اتفاقا سال گذشته یكی از دانش آموزانم سوال كرد كه چرا خدا شیطان رو نكشت؟؟الان این مطالب كاملا جامع وبا ادله می باشد ..دوست عزیز اگر اجازه دهید از مطلبتان كپی بگیرم ..البته آدرس وبلاگ دیگر را می گذارم ..خوشحال می شوم به آن هم سر بزنید .
شاد باشید .
با سلام متقابل این نظر لطف شماست خواهش می کنم