چکیده: علت بالا نشینی حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در روشی که برای زندگی انتخاب کرده که همه را به حیرت واداشته است، را باید در تربیت او در کنار پدر و مادری جست که خو الگویی بی‌بدیل برای تمامی نسل‌های بشر هستند.
گاهی این سوال به ذهن می‌آید که چگونه یک زن در اوج مصیبت‌هایی که در کربلا و عصر روز عاشورا دیده است می‌تواند این‌چنین در کوفه و کربلا خطبه بخواند و با همان خطبه ورق را برگرداند و به نوعی آسمان و زمین را زیر و رو کند. مگر زینب سلام‌الله‌علیها همان زنی نبود که به فاصله یک ظهر تا عصر، در چند روز قبل‌تر از ایراد این خطبه‌ها، عزیزترین کسانش را از دست داده بود آن هم به شکلی کاملا دل‌خراش که قلب هر انسانی را به درد می‌آورد؟
پاسخ این توانایی را باید در نوع تربیتی جست که از جانب پدر و مادر به ایشان رسیده است؛ پدر و مادری که تمام عمر خود را وقف اسلام کردند و در این میان خود را ندیدند، پدر و مادری که از حقی الهی که همان نعمت ولایت بود دفاع کردند و از حقوق شخصی خود در این مسیر گذشتند.
چه زیبا امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند:«يُحْفَظُ الْأَطْفَالُ بِصَلَاحِ آبَائِهِمْ كَمَا حَفِظَ اللَّهُ الْغُلَامَيْنِ بِصَلَاحِ أَبَوَيْهِمَا؛ اطفال به سبب شایستگی و صلاحیت پدرانشان حفظ می‌شوند،همان‌طور که خداوند آن دو نوجوان را به خاطر شایستگی والدینشان حفظ و حراست کرد.(اشاره به آیه82 سوره کهف دارد)»[1]
اگر بخواهیم به یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تربیتی در رفتار حضرت زهراء نسبت به فرزندان‌شان اشاره داشته باشیم باید به مساله " ندیدن خود و خواسته‌های شخصی خود، در برابر رضای خدا " اشاره کنیم به این معنا که انسان اگر بتواند در زندگی خود خواست خدا را بر تمام خواسته‌های شخصی‌اش ترجیح دهد قطعا بالاترین مراتب خودسازی را گذرانده است و ما شاهد این هستیم که حضرت زهراء سلام‌الله علیها در تربیت فرزندان خود به این نکته اهتمام ویژه داشته‌اند.
امام حسن علیه السلام می‌فرماید: «مادرم، فاطمه علیهاالسلام را دیدم که شب جمعه در محراب خویش به عبادت ایستاده بود و پیوسته در رکوع و سجود بود تا اینکه سپیده صبح بردمید و از او می‌شنیدم که برای مردان و زنان مؤمن دعا می‌کرد و نامشان را بر زبان جاری می‌ساخت و برایشان بسیار دعا می‌کرد، ولی برای خویش هیچ دعا نمی‌کرد، من به او گفتم: ای مادر! چرا همان گونه که برای دیگران دعا می‌کنی، برای خود دعا نمی‌کنی، فرمود: یا بنیّ! الجّار ثم الدّار؛ ای پسرکم! نخست باید همسایگان را دریافت، آن‌گاه به خانه پرداخت.»[2]
همین نوع رفتار و تربیت است که از درون خانه این بانوی گرامی، شخصیتی هم‌چون زینب کبری سلام‌الله‌علیها ساخته می‌شود که بعد از برادر گرامیش در کنار امام خویش مانند کوهی استوار می‌ایستد و برای روشنگری واقعه عاشورا از تمام وجود خویش می‌گذرد و با وجود اینکه این همه سختی به جان او رسیده است و آزارهای فراوانی دیده است در پاسخ به این سوال طعنه آمیز که پرسیده شد: کار خدا را با برادر و خاندانت چگونه دیدی؟ فرمودند:« مَا رَأَيْتُ إِلَّا جَمِيلًا-. . . جز زیبا چیزی ندیدم!»[3]
________________________________________
پی‌نوشت:
1.بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج68 ؛ ص236، 111جلد، دار إحياء التراث العربي - بيروت، چاپ: دوم، 1403 ق.
2.علل الشرائع، ج1، ص: 182، ابن بابويه، محمد بن على، علل الشرائع، 2جلد، كتاب فروشى داورى - قم، چاپ: اول، 1385ش / 1966م.
3.اللهوف على قتلى الطفوف / ترجمه فهرى ، النص ص160، 1جلد، جهان - تهران، چاپ: اول، 1348ش.