- اسلام همگان را به مطالعه و تدبر در آیات قرآن و احادیث معتبر اسلامی توصیه کرده است. بیتردید اگر مخاطبان با نگاه منصفانه به قوانین بردهداری در اسلام بنگرند، به مترقی بودن و عادلانه بودن آن پیخواهند برد.
هنگامی که اساس و پایه هر چیزی کج و نادرست نهاده شود، نتیجهای جز انحراف و غفلت تا پایان مسیر نخواهد داشت. ملحدان و اسلام ستیزان به دلیل فهم و برداشت ناقص از «انسان» او را یک موجود عنصری و مادی میدانند و هرگونه جنبه معنوی و روحانی را از او سلب میکنند. انسان در چنین شرایطی، تمام وقت و انرژی خویش را صرف میکند تا فایده و منفعتهای مادی و محسوس را به سوی خود جلب کند که در نتیجه از بهرههای معنوی محروم خواهد شد.
کسی که ذهن و اندیشهاش قالب مادیگرایانه گرفته باشد، هنگام ارزیابی ادیان الهی بهویژه اسلام با چالش مهمی مواجه میشود که اسلام چه دستاورد و فایدهای برای جامعه انسانی داشته است؟ گو اینکه او اسلام را یک نظریه تحولی در دنیای مادی میداند و انتظار دارد این دین بتواند برنامههایی برای آسایش و رفاه بیشتر نسل انسان پدید آورد.
چالشهایی که امروز اندیشه بشر را به خود مشغول ساخته، مسائلی همچون تساوی حقوق زن و مرد، قوانین بردهداری و قوانین حمایتی از کافران و همجنسبازان است. مادهگرایان و منکران عالم ماوراء طبیعت، چندان به دستاوردهای دانش تجربی دلخوش و وابسته شدهاند که گمان میکنند پیشرفت تکنولوژی به آنها قدرت بینهایت میدهد و هرکاری انجام دهند، صحیح است. اما اسلام این نگرش را تایید نکرده و برای نشان دادن مسیر صحیح، همگان را به اندیشه و مطالعه در آیات و آثار اسلامی دعوت میکند. هجمههای رسانهای بر علیه اسلام چندان زیاد است که بعضی گمان میکنند قوانین اسلام قابل درک و فهم نیستند، در حالیکه قوانین اسلام بسیار روشن، عقلانی و منطقی است.
دین اسلام از مردم جهان فقط انتظار مطالعه و تدبر در گزارهها را دارد؛ به طور نمونه اگر پیرامون بردهداری مطالعه کنیم در مییابیم که اسلام تمام افراد بشر را از یک پدر و مادر میداند و هیچ امتیازی برای رنگ، ثروت، مقام، قبیله، نژاد و ... قائل نمیشود. اسلام تنها امتیاز را تقوا میشمرد و گرامیترین مردمان را، پرهیزگارترین آنان میداند.[1] به فرموده خاتم الانبیاء صلیاللهعلیهوآله، اسلام، مردم را مانند دانههای شانه با هم برابر میداند.[2] امیرالمومنین علیهالسلام فرمودند: «مردم از دو صنف و دو دسته بيرون نيستند، يا برادر دينى تو هستند و يا مانند تو، انسان ميباشند».[3]
در نگاه اسلام، نابودی ملتها و اقوام مختلف، ناشی از عدم مساوات آنان در برابر قانون حق و اجرا نشدن آن در سطح جامعه است. این رویکرد، بر خلاف دیدگاه برخی فلاسفه یونان است که میگفتند غلام و برده فطرتاً وجود داشته و وجود خواهد داشت و خداوند عدهای از مردم را آفریده تا برده و غلام دیگران باشند.[4]
یکی از مشکلات ملحدان و حقستیزان عدم مراجعه به منابع اصلی و معتبر اسلامی است. بیتردید بهکارگیری اندیشه به همراه نگاه منصفانه، بسیاری از پرسشها و انتظارات نسبت به دین اسلام را برطرف خواهد کرد.
پینوشت:
[1]. حجرات، 13.
[2]. صدوق، محمد، من لا يحضره الفقيه، جامعه مدرسین، ج4، ص379.
[3]. نهج البلاغة، نامه53.
[4]. منتسکیو، روح القوانین، امیرکبیر، ص415.