سوال اعتقادی: چرا در اسلام انسانها بعد از مرگ به خاک سپرده می شوند؟

با عرض سلام و ادب خدمت شما

 این موضوع اختصاص به اسلام ندارد؛ بلکه عموم پیروان ادیان ابراهیمی و در برخی موارد غیر ایشان هم مردگان  خود را در خاک دفن می‌نمایند.

برای توجیه آن می‌توان به مواردی اشاره نمود:

1. به نظر می‌رسد در آیین تدفین و خاکسپاری، احترام خاصی برای بدن میت رعایت شده و بدن بی‌جانِ او همچون زمانی که زنده بود، مورد احترام قرار می‌گیرد. این درحالیست که در آیین آتش زدن هیچ چیزی از بدن میت باقی نمانده و بدنِ او یکجا تبدیل به خاکستر می‌شود.

2. دفن کردن میت سبب می‌شود تا او دارای قبر بوده و عزیزانش پس‌از مرگش، محلی برای مراجعه و انس با او داشته باشند و بتوانند در صورت دلتنگی به او سر بزنند. اما در آیین آتش‌سوزی قبری برای مراجعه وجود نخواهد داشت. ضمن اینکه وجود قبر سبب حضور افراد زنده بر سر آن شده و همین امر بهانه‌ بیشتری را برای یاد از آنها و هدیه فرستادن برای ایشان فراهم می‌سازد.

3. به اعتقاد ما مردگان پس‌از مردن دارای حیات برزخی بوده و با محل دفن خود نیز در ارتباط هستند. هنگام سر زدن زندگان به قبر ایشان علاوه بر انس زندگان با آنها، ایشان نیز از حضور بستگان خویش بهرمند شده و با آنها انس می‌گیرند.

امیرالمومنین علیه‌السلام فرمودند: «زُورُوا مَوْتَاكُمْ فَإِنَّهُمْ يَفْرَحُونَ بِزِيَارَتِكُم‏»؛ «امواتتان را زیارت کنید؛ زیرا آنها از زیارت شما خوشحال می‌شوند». [کافی، اسلامیه، ج3، ص230]

اسحاق بن عمار نقل می‌کند: «قُلْتُ لَهُ الْمُؤْمِنُ يَعْلَمُ بِمَنْ يَزُورُ قَبْرَهُ قَالَ نَعَمْ وَ لَا يَزَالُ مُسْتَأْنِساً بِهِ مَا دَامَ عِنْدَ قَبْرِهِ فَإِذَا قَامَ وَ انْصَرَفَ مِنْ قَبْرِهِ دَخَلَهُ مِنِ انْصِرَافِهِ عَنْ قَبْرِهِ وَحْشَةٌ»؛ «به امام موسی بن جعفر علیه‌السلام عرض کردم: آیا مومن متوجه حضور کسی که به زیارت قبرش رفته، می‌شود؟ حضرت در جوابم فرمودند: بله متوجه می‌شود و تا در آنجا حضور دارد، میت با او انس می‌گیرد. وقتی بلند می‌شود و می‌رود، میت به خاطر رفتنش دچار وحشت می‌شود». [همان، ص228]

امام صادق علیه‌السلام درباره زیارت اهل قبور فرمودند: «فِي زِيَارَةِ الْقُبُورِ قَالَ إِنَّهُمْ يَأْنَسُونَ بِكُمْ فَإِذَا غِبْتُمْ عَنْهُمُ اسْتَوْحَشُوا»؛ «[وقتی آنها را زیارت می‌کنید، ایشان با شما انس می‌گیرند، وقتی از کنار قبرشان می‌روید، دچار وحشت می‌شوند». [همان]

4. تجربه نشان داده است که جسم برخی از مردگان پس‌از قرن‌ها سالم مانده و آسیبی به آن نرسیده است. این نشان از آن دارد که روح با بدن جسمانی خود پس‌از مرگ نیز علقه دارد و در صورت قوت روح، شخص می‌تواند از بدنِ خود در برابر پوسیدگی محافظت نماید.

داستان سالم ماندن بدن شیخ صدوق و قطب راوندی پس‌از قرن‌های متمادی معروف است و در کتب تاریخی ثبت شده است. 

سوزاندن بدن سبب می‌شود تا مرده‌ای که روح قوی دارد، نتواند بدن خود را حفظ نماید.

5. بر اساس برخی از تجربیات نزدیک به مرگ، روح میت هنگام مرگ ارتباط خاصی با بدن دارد، به‌گونه‌ای که ضربه زدن به بدن موجب ناراحتی روح می‌شود. سوزاندن بدن نیز از این قاعده مستثنی نیست. به همین جهت، در دستورات دینی ما نیز به برخورد آرام با بدن هنگام غسل و دفن تاکید شده است.