مرگ تاجرانه

قرآن کریم در سوره ی آل عمران از افرادی اینگونه یاد می کند: «وَ لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّـهِ أَمْوَاتًا بل أَحْيَاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ [آل عمران/169] (ای پیامبر) هرگز گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگانند، بلکه آنان زنده‌اند، و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند.» مرحوم امام خمینی (رحمه الله علیه) راجع به این آیه شریفه می فرماید:
«ما خاکیان محجوب یا افلاکیان چه دانیم که این ارتزاق عند الرّب شهدا چیست. چه بسا مقامی باشد که خاص مقربان درگاه او (جلّ و علا) و وارستگان از خود و ملک هستی باشد، پس مثل من وابسته به علائق و وامانده از حقایق چه گویم و چه نویسم، که خاموشی بهتر و شکستن قلم اولی است.» [1]

معامله با پروردگار عالم
در عظمت مقام شهید همین بس که خداوند با شهید معامله می کند و خود را خریدار جان شهید معرفی می کند. قرآن می فرماید: «إِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَ أَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ فَيَقْتُلُونَ وَ يُقْتَلُونَ [توبه/۱۱۱] خداوند از مؤمنان جان ها و اموالشان را خريداری ميی كند كه (در برابرش) بهشت برای آنان باشد (به اين گونه كه) در راه خدا پيكار می‏ كنند، می‏ كشند و كشته می ‏شوند.» آیا نظیر چنین معامه ای در عالم وجود دارد؟ این جان رفتنی را خدا از انسان بخرد و در مقابل چنان پاداشی بدهد.
بنابراین شهادت مرگ تاجرانه است، یعنی شهید سرمایه اصلی و گرانمایه خود را در جهاد فی سبیل الله با بالاترین پاداش ها معامله کرده است، هرچند جهادش برای تجارت نیست و در راه خدا قدم بر می دارد، اما خداوند از سر کرم خود برای او چنین ضیافتی را تدارک دیده است، و این امتیاز فقط مخصوص شهید است.

مقام شهید از نگاه معصومین (علیهم السلام)
پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) درباره مقام شهیدان، می فرماید: «فَوَ الَّذِی نَفْسِى بِیَدِهِ لَوْ کانَ الاَنْبِیاءُ عَلى طَرِیْقِهِمْ لَتَرَجَّلُوا لَهُمْ لِما یَرَوْنَ مِنْ بَهائِهِمْ... وَ یَشْفَعَ الرَّجُلُ مِنْهُمْ سَبْعِیْنَ اَلْفاً مِنْ اَهْلِ بَیْتِهِ وَ جِیْرَتِهِ [2] سوگند به کسى که جانم در دست او است، وقتى شهیدان وارد عرصه محشر مى شوند، اگر پیامبران در مسیر آنها سوار بر مرکب باشند، پیاده مى شوند، به خاطر نور و ابهت آنان... و هر یک از آنها، هفتاد هزار نفر را از خاندان و همسایگان خود شفاعت مى کند.» [2]
فضیلت شهادت به قدری است که امیر المومنین (علیه السلام) شنیدن خبر شهادتش را از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را اینگونه توصیف می کننند: «به رسول خدا عرض کردم مگر در روز احد، که تعدادی از مسلمانان شهید شدند و من از شهادت محروم ماندم و این امر بر من گران آمد، به من نفرمودی: مژده باد تو را که شهادتت پیش روی توست؟
پیامبر به من فرمود: به راستی که همین طور است. حال در آن حال صبر تو چگونه خواهد بود؟ عرض کردم: ای رسول خدا! اینجا جای صبر نیست، بلکه جای شادی و شکر است.» [3]
ابن ابی الحدید می گوید: «خدا می داند شهادت چه مقامی است که امیر المومنین خود را عاشق آن معرفی کنند.» [4]

منزلت خانواده شهید
خانواده شهید از جهات مختلف، دارای مقام و منزلت ویژه ای در پیشگاه خداوند و در نظام و جامعه اسلامی می باشد. پدر و مادر شهید با توجه به این که معمولاً بیشترین نقش را در تربیت شهید ایفاء و با داشتن بیشترین علاقه به فرزند خود او را تقدیم خدا کرده اند از ارزش والایی برخوردارند.
مقام معظم رهبری درمورد عظمت خانواده ی شهداء  می فرمایند: «پدران شهدا، مادران شهدا، همسران صبور شهدا، فرزندان شهدا در اين افتخارات پشت سر شهدا قرار دارند. اگر خانواده‏ هاى شهدا اين صبورى را نمی داشتند، اين تكريم به شهادت عزيزان خود برايشان اين‏قدر با اهميت نبود، قدر شهادت در جامعه ‏ى ما مى‏ شكست. شهدا خودشان گوهر گرانبهائى شدند و درخشيدند و خانواده ‏هاى شهدا با رفتار خود، با ايمان خود، با صبورى خود، اين گوهر درخشنده را در معرض ديد همه قرار دادند.» [5]

نتیجه:
از آنجایی که شهداء و خانواده هایشان حق حیاتی به گردن جامعه دارند، سزاوار است تجلیلی در خور شان آنها انجام شود، همانگونه که خداوند و ائمه معصومین (علیهم السلام) از آنها تجلیل کرده اند و با قداست از آنها یاد کرده اند، نه آنکه فقط یک روز را در تقویم به آنها اختصاص داده و در همین یک روز، یاد و نام آنها گرامی داشته شود.

_______________________
پی نوشت:
[1]. صحیفه امام، ج 20، ص 101، محل نشر: تهران، ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).
[2]. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏، بحار الأنوار، تاريخ وفات مؤلف: 1110 ق‏، محقق / مصحح: جمعى از محققان‏، موضوع: جوامع روايى‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 111، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏، مكان چاپ: بيروت‏، سال چاپ: 1403 ق، ج 100، ص 12،
[3]. نهج البلاغه‏، شريف الرضي، محمد بن حسين‏، تاريخ وفات مؤلف: 406 ق‏، مترجم: دشتى، محمد، محقق / مصحح: ندارد، موضوع: گوناگون‏، زبان: عربى- فارسى‏، تعداد جلد: 1، ناشر: مشهور، مكان چاپ: ايران؛ قم‏، ترجمه خطبه157.
[4]. شرح ‏نهج ‏البلاغة، ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبة الله‏، تاريخ وفات مؤلف: 656 ق‏، محقق / مصحح: ابراهيم، محمد ابوالفضل‏، موضوع: گوناگون‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 10، ناشر: مكتبة آية الله المرعشي النجفي‏، مكان چاپ: قم‏، سال چاپ: 1404 ق، ج 6، ص 100.
[5]. بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى‏ در ديدار با خانواده‌های شهدا، ایثارگران و جانبازا‏ن، 27/ 2/ 86.