اگر کار به جایی رسید که اصل دین در معرض نابودی قرار گرفت یا پای گناهانی، مثل ریختن خون مؤمن و یا مبارزه با اولیای خدا در میان آمد، تقیه در این موارد حرام است، سخن حضرت در این حدیث ناظر به این موارد است که تقیه روا نیست.
حدیثی را نقل می کند که امیرمؤمنان در آن می فرماید: زمانی می آید که حدود در آن جاری نمی شود. مال مردم به ناحق خورده می شود با دوستان خدا دشمنی می شود و با دشمنان خدا دوستی می ¬شود. پرسیدند: اگر ما در آن زمان بودیم چه کنیم؟ فرمود: مانند یاران عیسی باشید که با ارّه ها آنان را تکه تکه کردند و بر دار رفتند، زیرا مرگ در اطاعت خدا بهتر از زندگی در گناه است.بعد می پرسد: این حدیث با تقیۀ شیعیان چگونه سازگار است؟
پاسخ
تقیه یک اصل قرآنی و عقلانی است که هیچ کس نمی تواند آن را انکار کند و دو آیه روشن دربارۀ تقیه وارد شده:
1. «...الّا من أکره و قلبه مطمئن بالایمان...»(نحل/106).
«...جز کسی که ناچار شده و دلش به ایمان استوار است...».
2. «...الّا أن تتقوا منهم تقاة...»(آل عمران/28).
« مگر آنکه با آنان به نوعی با تقیه رفتار کنید».
ولی تقیه برای خود حدود و مرزهایی دارد. اگر کار به جایی رسید که اصل دین در معرض نابودی قرار گرفت یا پای گناهانی، مثل ریختن خون مؤمن و یا مبارزه با اولیای خدا در میان آمد، تقیه در این موارد حرام است، سخن حضرت در این حدیث ناظر به این موارد است که تقیه روا نیست.
جملۀ «خیر من حیاة فی معصیة الله» اشاره به همین حدود است.
اتفاقاً معاویه شش ماه پس از این سخنرانی امام بر سراسر کشورهای اسلامی مسلّط شد. باطل گرایان را مقرّب ساخت و به آنان اموال فراوانی بخشید و حق طلبان را در هر گوشه و کناری می جست و نابود می کرد. حضرت دربارۀ این زمان می گوید که مبادا با آنها همراه شوید و در جنایات آنها شرکت کنید. و لذا شیعیان در این مورد با معاویه همراهی نکردند، هر چند بر چوبه دار آویخته، یا به صورت گروهی کشته شدند مانند حجر بن عدی.
برگرفته از مر کز ملی پاسخ گویی به سوالات دینی