مسأله‌ای که در برخی خانواده‌ها پیش می‌آید، آشنایی قبل از ازدواج است. برخی چنین فکر می‌کنند که دختر و پسری که قصد ازدواج دارند باید مدت‌ها قبل از ازدواج رفت و آمد داشته باشند تا در جریان دوستی دراز مدت و دنباله‌دار همدیگر را بهتر بشناسند.
تجربه نشان داده است که این طرز فکر آسیبهای زیادی به خانواده‌ها و به ویژه دختران جوان می‌زند. این‌گونه آشنایی‌ها گرچه به ظاهر به عنوان مقدمه ازدواج صورت می‌گیرد، امّا معمولا قصد ازدواج در میان نیست و جز هوسرانی، سوءاستفاده و فساد اخلاقی نتیجه دیگری در بر ندارد.
چه بسیار دخترانی که فریب این قبیل آشنایی‌ها را خورده‌اند و جز تباهی چیزی دیگر نصیب‌شان نشده است. متأسفانه آسیب‌هایی که از این راه به خانواده‌ها وارد آمده است کم نیست. شما را توجه می‌دهم به این دو حدیث در این زمینه؛ امام باقر(علیه‌السلام): «سخن گفتن با زن نامحرم، از دام‌های شیطان است.»[1] حضرت علي(عليه‌السلام): «اختلاط و گفتگو مردان با زنان نامحرم سبب نزول بلا و بدبختي خواهد شد و دل‌ها را منحرف مي‌سازد.»[2]
از سوی دیگر، بیشتر ازدواج‌هایی که از این طریق صورت می‌گیرد، ازدواج‌هایی موفق نیستند. این مسأله نشان می‌دهد که این‌گونه آشنایی‌ها مشکلی را حل نکرده است.
دو نفر که قلب پاک و با ایمان دارند و در زندگی تابع اصول و موازین الهی هستند، هرچند قبلا یکدیگر را به طور کامل نشناسند، زندگانی پاک و سعادتمندانه‌ای خواهند داشت؛ زیرا هر دو تحت نظام فکری و عملی واحدی پرورش یافته دارای خواسته‌ها، گرایش‌ها و حسّاسیّت‌های نسبتا یکسانی هستند و اگر هم در مواردی اختلاف سلیقه‌ای باهم داشته باشند، با رجوع به تعالیم آسمانی مشکل را به آسانی حل می‌کنند، امّا آنها که در زندگی تابع راه و روشی، مشخص نیستند، یا راه و روش آنها پشتوانه الهی ندارد، نمی‌توانند به سادگی به تفاهم و سازش دست یابند و اغلب زندگی مشترک مشقّت‌باری دارند؛ از این‌جا می‌توان نقش دینداری واقعی را در زندگی انسان مشاهده کرد.
«فردی با امام‌حسن مجتبی(علیه‌السلام) مشورت می‌کند که دخترم را به عقد چه‌کسی دربیاورم، ایشان فرمودند: زَوِّجهَا مِن رجلٍ تقَی؛ یعنی سعی کن فردی که به خواستگاری دخترت می‌آید، آدم با تقوایی باشد.»[3] در مورد تقوا، ذهن بیشتر به جنبه عبادی معطوف می‌شود، در حالی‌که جایگاه تطبیق اوامر و نواهی خداوند در گستره زندگی است و تنها بخشی از آن به جنبه‌های فردی برمی‌گردد. درحالی‌که تقوا در جنبه‌های رفتاری، رعایت حقوق متقابل، در برخورد با همسر و سایر افراد خانواده و نحوه اداره و تدبیر زندگی نمود می‌یابد. حضرت فرمودند: «فَانَّهُ إن أحبَّهَا أکرمَهَا وَ إن أبغضَهَا لَم یَظلِم؛ اگر فرد متقی باشد، از دو حالت بیرون نیست، یا همسرش را دوست دارد و یا از او ناراحت است؛ اگر وی را دوست نداشته باشد، به او ظلم نمی کند و اگر او را دوست داشته باشد با او کریمانه برخورد می‌کند و احترامش را نگه می دارد.»[4] پس تقوا عامل مهار کننده درونی است که یا همسرش را درست نگه می‌دارد و یا با روال قانونی او را آزاد کرده و به او ظلم نمی‌کند. بیشتر مشکلات وقتی پیش می‌آید که فرد احساس کند همسرش را دوست ندارد، نهایت بدرفتاری را با او می‌کند، لذا تقوا در دیدگاه امام حسن مجتبی(علیه‌السلام) عامل موثری در ایجاد عدالت درخانواده است.
از نظر اسلام چنین آشنایی‌های بی‌قید و شرط قبل از ازدواج مجاز نیست. دو نفری که قصد ازدواج دارند می‌توانند در یک یا چند جلسه یکدیگر را دیده و یه گفتگو بنشینند و شرایط و خواسته‌های خود را با طرف مقابل در میان بگذارند و با استفاده از نتیجه تحقیقات و بررسی‌های خود تصمیم بگیرند و با توکّل قلبی به خدا و یاری جستن از عنایات او، زندگی مشترک را با نیت الهی و با سبک و روشی صحیح آغاز کنند. آنها باید بکوشند تا از همان ابتدا خود را در شبکه تارعنکبوتی بدعت‌ها، کج اندیش‌ها و آداب و رسوم غلط و گناه‌آلود گرفتار نسازند و تا می‌توانند با سادگی و به دور از این پیرایه‌ها پیمان زناشویی ببندند.
منبع:
[1]. مستدرک‌الوسائل، ج14، ص273
[2]. وسائل‌الشيعه، ج 7، ص76
[3]. مکارم الاخلاق، ص204
[4]. همان