سيماى جامعۀ اسلامى، باید مبتنی بر سبقت در خيرات باشد و به طبع آن، دولت اسلامی نیز که متکفّل امور مردم است باید سرعت در کار خیر داشته باشد. اکنون که دولت سیزدهم کار خود را آغاز کرده است، باید این اصل تربیتی را سر لوحۀ برنامه‌های خود قرار دهد؛ چرا که به فرمایش مقام معظّم رهبری، فرصت چهار سال خدمت به سرعت تمام می‌شود.
بر اساس آیات قرآن انسان‌ها در سرعت و شتاب ورزیدن در امور سه دسته‌اند:
ـ گروهی در کفر ورزیدن سرعت دارند: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ (مائده/41): اى پيامبر! كسانى كه در كفر شتاب مى‌كنند، غمگين‌ات نسازند»
ـ عدّه‌ای دیگر در گناه کردن شتاب می‌کنند: «وَ تَرى كَثِيراً مِنْهُمْ يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ(مائده/62): و بسيارى از آنان (مدعيان ايمان) را مى‌بينى كه در گناه و ظلم و حرام‌خوارى شتاب مى‌كنند»
ـ دستۀ سوم کسانی هستند که در امور خیر سرعت داشته و پیش‌قدم‌اند: «أُولئِكَ يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ(مومنون/61): چنين كسانى، در خيرات شتاب مى‌ورزند و همانان هستند كه در (رسيدن به) خيرات از يكديگر پيشى مى‌گيرند». تعبير "يسارعون" كه از باب "مفاعله" و به معنى سرعت براى پيشى گرفتن از يكديگر است، تعبير جالبى است كه وضع و حال مؤمنان را در مسابقه‌ای که به سوى مقصدى بزرگ و متعالی انجام مى‌شود، مشخّص مى‌كند و نشان مى‌دهد آنها چگونه در انجام اعمال صالح با يكديگر رقابت سازنده و مسابقۀ بى‌وقفه دارند(1).
واژۀ «خیر» به معنای چیزی است که همه بدان رغبت کنند؛ مثل عقل، عدل، فضل و ...، که در مقابل آن شر است(2)؛ همچنین در تفسیر نمونه ذیل آیۀ 61 سورۀ مؤمنون آمده است: «ايمان به معاد و دادگاه عدل خدا موجب احساس مسئوليت و انگيزۀ هر كار نيك است»(3) پس می‌توان گفت: سامان بخشیدن زندگی مردم و خدمت به آنان از جمله مصادیق «یسارعون في الخیرات» است.
در منابع اسلامی، اهتمام ورزیدن به امور مردم به‌عنوان یکی از اصول مهم تربیتی و حکومتی معرفی شده است؛ چنانچه رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) فرمود: «پس از ايمان به خداوند، بشر دوستى و مودّت به مردم، اعم از درستكار و گناهكار، سرآمد تمام كارهاى عاقلانه است»(4)؛ همچنین امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) فرمود: «نیکى خود را به تمامى مردم بگستر و به‌راستى كه هيچ چيز نزد خداى سبحان، با فضيلت كارهاى نيك برابرى نمى‌كند»(5).
بنابراین، سيماى جامعۀ اسلامى، باید مبتنی بر سبقت در خيرات باشد و به طبع آن، دولت اسلامی نیز که متکفّل امور مردم است، باید در کار خیر سرعت داشته باشد. اکنون که دولت سیزدهم کار خود را آغاز کرده است، باید این اصل تربیتی را سر لوحۀ برنامه‌های خود قرار دهد؛ چراکه به فرمایش مقام معظّم رهبری، فرصت چهار سال خدمت به سرعت تمام می‌شود و نباید گذاشت حتّی یک ساعت از این فرصت که متعلق به مردم و اسلام است، هدر برود(6). طبیعتاً رقابت‌های سیاسی و جناحی و تلاش بر سر قدرت مردود است؛ رقابت و سرعت در کارها، هنگامی مطلوب است که در خدمت‌گذاری به مردم باشد.
بدیهی است که این سرعت داشتن، به معنای عجول بودن و اجرای برنامه‌های کارشناسی نشده نیست؛ زیرا عجله در کارها چه کار خوب باشد و چه بد، از صفات نکوهیده و ناپسند است. دلیل آن می‌تواند نکتۀ لطیفی باشد که در معنای عجله نهفته است؛ راغب می‌گوید: مقصود از عجله، خواستن چیزی است که هنوز موعدش فرا نرسیده است(7).
پی‌نوشت:
1- مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ط. الاسلامیه، ج14، ص265.
2- راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص160.
3- مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ط. الاسلامیه، ج14، ص265.
4- « رَأْسُ الْعَقْلِ بَعْدَ الایمان بالله التَّوَدُّدُ الَى النَّاسِ وَ اصْطِناعُ الْمَعْرُوفِ الى كُلِّ بِرٍّ وَ فاجِرٍ (عیون اخبار الرضا(ع)، ج1، ص38) ».
5- « ابْذُلْ مَعْرُوفَكَ لِلنَّاسِ كافَّةً فَانَّ فَضيلَةَ فِعْلِ الْمَعْرُوفِ لا يَعْدِلُها عِنْدَ اللَّهِ سُبْحانَهُ شَىْ‌ءٌ» (غررالحکم و درر الکلم، ج1، ص149، ح244) ».
6- اولین دیدار دولت سیزدهم با رهبر انقلاب(1400/6/6)
7- راغب اصفهانی، حسین، الفردات فی غریب القرآن، ص۵۴۸.