دیده شدن، یکی از نیازهای طبیعی همه انسان‌هاست؛ ولی این میل در زن‌ها بیشتر است. به همین خاطر اسلام برای رفع این نیاز راهکارهایی را ارائه داده است.
میل به دیده شدن نیاز طبیعی زنان
نگاه زیبای اسلام به زن، یک نگاه لطیف آسمانی است؛ به‌طوری که هیچ یک از دین‌ها و فرقه‌های دیگر چه مادی و چه غیر مادی، چه غربی و چه شرقی، چنین تفسیری را از زن ابراز نکرده اند؛ تنها اسلام است که زن را یکی از جلوه‌های جمال و زیبایی خداوند و مظهر مهر و رحمت الهی می‌داند.[1]
در نگاه اسلام زن پرتویی از چهره ملکوتی حضرت حق، مادر عشق و عاطفه در زندگی و نشانه رحمت و شفقت خدا در عالم هستی است. اوست که به نظام هستی معنا می‌دهد؛ چرا که بدون وجود او نظام احسن، ناقص خواهد بود.[2]
قرآن کریم در رسیدن به مراتب عالی کمال، بین زن و مرد تفاوتی قائل نشده است.[3] آنچه در حقیقیت تفاوت بین زن و مرد را رقم می‌زند تفاوت فیزیکی در خلقت آنها می‌باشد که نگاه اقوام و ادیان را به زن متفاوت کرده و گاهی او را ابزاری برای شهوت و تولید ثروت قرار می‌دهد. اما خداوند متعال به حدی به مساله زن اهمیت داده است که در سوره نساء، از حقوق آنان دفاع می‌کند.
احساس نیاز زن به دیده شدن
روان‌شناسان، توجه‌طلبی و میل به دیده‌شدن را از نیازهای طبیعی و بخشی از الزامات زندگی اجتماعی آدمی دانسته‌اند؛ زیرا وقتی که انسان‌ها در می‌یابند كه دیگران، آراء، رفتار و ظاهر آنها را مورد تایید قرار می‌دهند، روحیه امید و لذت در آنها تقویت می‌شود. این میل در میان همه زنان و مردان وجود دارد که بخشی از آن طبیعی است مانند دیدن در امور اخلاقی، فکری، علمی و مسائل اجتماعی؛ ولی بخشی دیگری از آن مانند در معرض دید نامحرم بودن، برهنگی و... غیر طبیعی است که به طور قطع یک ناهنجاری و انحراف اخلاقی تلقی می‌گردد که این در همه جوامع بشری اگر از حد و مرز خودش گذشت به عنوان یک انحراف اخلاقی تلقی می‌شود.[4]
این خودنمایی در بین زنان بیشتر است؛ زیرا جنبه زیبایی ظاهری در خانم‌ها پررنگ‌تر است به همین دلیل این میل، آنها را به سمت نشان‌دادن توانایی‌ها؛ حتی نشان دادن اندام ظاهری خود می‌کشاند و همین بهانه‌ای در دست رسانه‌ها شده است و پیامدهای خطرناک زیادی برای جامعه زن‌ها به وجود آورده است.[5]
اسلام و تامین نیاز به دیده شدن
اسلام با نگاه لطیفی که به زن دارد نیاز به دیده شدن او را در قالب خانواده حل کرده است، به زن دستور داده که در مقابل شوهر، خود را آرایش کرده و با در معرض دید شوهر قرار گرفتن خودنمایی کند و در مواردی آرایش کردن زن برای شوهرش را نیز واجب کرده است.[6]
از طرفی قرآن کریم در یک قاعده کلی فرمود: «وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُون؛[7] بگو: عمل كنيد! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را مىبينند!» به همه انسان‌ها سفارش می‌کند که تمام اعمال شما را سه گروه «خدا، رسول خدا و مومنان» می‌بینند. یعنی همه ما در معرض دیده شدن قرار گرفته‌ایم و این نیاز طبیعی که در وجود انسان قرار داده شده است به نحوی تامین می‌شود. هر چه بیننده مقتدرتر و بهتر باشد انسان احساس قدرت و امید بیشتری دارد و چه بیننده‌ای خوب‌تر از خدا و بهترین‌های خلق خدا.
متاسفانه در حال حاضر با تبلیغات رسانه‌های زیادی که در دست است، این حس را به شکل‌های مختلف تحریک می‌کنند و باز تاب خطرناک آن نیز دامن‌گیر جامعه و به خصوص زنان می‌شود و این نتیجه دور شدن از ارزش‌های اسلامی و دینی است.
نگاه غرب به زن، ریشه این نوع خودنمایی‌ها
این اسلام بود که به زن شخصیت داد و جایگاه حقیقی خود او را معین کرد، اما فرهنگ‌های استعماری و به اصطلاح پیشرفته امروز، زن را از این مقام والا و شامخ به زیر کشانده و به اسم آزادی، او را وسیله‌ای برای بی‌بندوباری و شهوت‌رانی تبدیل کرده‌اند.
فرهنگ غرب، شخصیت زن را آن‌چنان تضعیف و لگدمال کرده که امروز از زنان در پشت ویترین‌های مغازه به عنوان یک کالای تبلیغاتی در تلویزیون و شوهای لباس و... بهره‌کشی می‌کنند.
جالب‌تر این است که سردمداران غرب به جای نجات زنان خود از منجلاب و حیوانیتی که در آن سقوط کرده‌اند، برای زنان ما دل‌سوزی می‌کنند و آنها را اسیر و در بند معرفی می‌کنند و خواستار آزادی آنان هستند.! و به زنان القا می‌کنند که تو باید دیده شوی، باید برنامه فوتبال تو، در تلویزیون پخش شود و تمام مردم از توانائی‌های تو بهرمند شوند.
بنابراین اسلام به زن به عنوان یک موجود الهی می‌نگرد و مقام انسان کامل و خلیفة الله بودن را برای او قرار داده است و او را از ورطه حیوانیّت نجات داده است. اینجاست که باید به کسانی که پرچمدار این تفکر[توانائی‌های زنان دیده نمی‌شود] در کشور هستند بگوییم که درد شما حضور و دیده شدن ورزش زنان در تلویزیون نیست؛ بلکه درد شما قرار گرفتن دختران در پیش چشم هزاران نگاه نامحرم و نتیجه آن بی بندوباری بین زنان و مردان است.
پی نوشت
[1]. نهج البلاغه، صبحی، ص405.
[2]. سوره نساء، آیه1.
[3]. سوره احزاب، آیه35.
[4]. رک، دیدن و دیده شدن، جان استاینر.
[5]. رک، اینستاگرام، شیوه جدید دیده شدن، بهزاد کریمی.
[6]. مهذب الاحکام، ج۲۵، ص۲۱۸؛ تحریر الوسیله، ج۲، ص۳۲۸؛ منهاج الصالحین، ج۳، ص۱۰۶.
[7]. سوره توبه، آیه105.
در جواب کسانی که می‌گویند: ورزش زنان باید از تلویزیون نمایش داده شود باید گفت: درست است که دیده شدن، یک نیاز طبیعی هر انسانی است؛ ولی نمی توان گفت که به هر قیمتی باید این اتفاق بیفتد؛ زیرا درد کسانی که چنین فکر می‌کنند نشان داده شدن توانائی‌های زنان نیست؛ بلکه درد آنها به فحشا کشیدن جامعه و ریخته شدن حرمت زن است. در حالیکه اسلام چنان حرمتی برای زن قائل شده است که یک سوره به نام او نازل کرده است.