وابستگی و احساس ناامنی

انسان موجودی اجتماعی است و نیاز به ارتباط با دوستان، همسالان و ... دارد، ولی گاهی ارتباط با دوستان آنقدر زیاد می شود که می تواند به احساس امنیت فرد لطمه بزند تا جایی که اگر روزی به هردلیلی این ارتباط قطع شود، احساس ناامنی و نگرانی سراسر وجود فرد را فرا می گیرد. در همین راستا سوالی در این زمینه مطرح شده است که بررسی آن خالی از لطف نیست.

سوال کاربر:
بنده دختری 15 ساله هستم. دوستی دارم که دختر بسیار خوبی است و مدت نسبتا زیادی است که باهم ارتباط داریم. بنده بیماری قلبی سختی دارم و تحت معالجه هستم. گاهی قلبم درد می کند و این باعث نگرانی شدید ایشان شده تا جایی که مدام نگران این است که نکند مرا بخاطر بیماری از دست بدهد یا با او قطع ارتباط کنم. گرچه من با بیماری ام کنار آمدم و روند معالجه را طی می کنم، ولی نگران دوستم هستم که به شدت به من وابسته شده است. احساس می کنم زیاد از حد با هم در ارتباط هستیم و این ارتباط زیاد باعث مشکلاتی برای من و دوستم شده است.  

پاسخ مشاور:
در ابتدا باید عرض کنم که بابت بیماری تان خیلی متاسف هستم و امیدوارم به عنایت خداوند و توسل به اهل بیت (ع) هرچه زودتر صحت و سلامتی و شفای خود را بدست آورید. این اخلاق و منش شما که به فکر دوستتان هستید تا مبادا دچار وابستگی شدید شود و از این جهت ضربه روحی بخورد، بسیار ارزشمند است. البته این هوشمندی شما را هم ثابت می کند که نسبت به روند این ارتباط متوجه نگرانی و تغییر رفتار ایشان نسبت به خودتان شدید. اما چکار باید کرد تا اولا وابستگی دوستتان از اینی که هست بیشتر نشود. ثانیا این وابستگی و نگرانی او را کاهش داد؟
چند نکته را در ادامه عرض می کنم که رعایت این نکات می تواند پاسخ به این دو سوال را پوشش دهد.

نکته اول:
باتوجه به نوع بیماری که دچار شدید و بیان آن از سوی شما، احتمالا نگرانی هایی در ذهن دوستتان ایجاد شده است. لذا چه بسا بخش مهمی از این وابستگی می تواند ناظر به نگرانی های ذهنی او باشد. طبیعتا هرچقدر درگیر ذهنی دوستتان نسبت به بیماری شما بیشتر شود، احتمالا این نگرانی را هم در ذهنش بیشتر خواهد شد و به صورت دومینو وار وابستگی او به شما هم تقویت می شود. از این به بعد بهتر است به جای اینکه درباره بیماری یا حال جسمی خود، صحبت کنید و بخواهید روند درمان را با او مطرح کنید تا جایی که امکان دارد خیلی کم درباره وضعیت جسمی خود به او بگویید و بهتر است که اصلا درباره این موضوع با ایشان صحبتی نکنید تا سطح نگرانی او بیش از این بیشتر نشود. در کنار آن اگر هم درباره بیماری خواستید حرفی بزنید، سعی کنید این مسئله را نرمالیزه کنید؛ یعنی جوری درباره بیماری صحبت کنید که انگار چیز عادی است و روند درمان به خوبی در حال سپری شدن است و ان شاءالله به یاری خدا سلامتی خودتان را هم بدست خواهید آورد. با این کار مسئله بیماری شما برای دوستتان کم کم نرمالیزه (عادی) خواهد شد.

نکته دوم:
برای هرگونه تغییر و اصلاح باید اصل تدریجی را درنظر داشت. اینکه دوستتان نگران است که مبادا شما را از دست بدهد، قابل درک است که بخشی از آن مربوط به وابستگی ارتباطی بین طرفین است، اما اگر بخواهید برای رفع این وابستگی، ارتباط خود را به یکباره قطع کنید یا یک دفعه کاهش بدهید، طبیعتا حساسیت ایشان را برانگیخته می کنید و نه تنها وابستگی او کمتر نخواهد شد، بلکه چه بسا با این کار تشدید هم شود. لذا باید استراتژی تدریجی را در کاهش ارتباط لحاظ کنید.

نکته سوم:
کاهش تدریجی ارتباط باید تا جایی پیش برود که اصطلاحا به سطح طبیعی و نرمالیزه شدن برسد. بنا نیست که ارتباط شما با دوستتان قطع شود، بلکه بناست که ارتباط به اندازه ای برسد که هیچ یک از طرفین در این رابطه، دچار ضربه روحی شدیدی نشوند.

نکته چهارم:
روند کاهش تدریجی ارتباط باید چگونه باشد؟
شما می توانید طی یک فرایند یک تا دو ماه میزان ارتباط را به سطح عادی آن برسانید. فرض بگیرید که قبلا هر روز به مدت یک ساعت جویای حال همدیگر می شدید. از این به بعد برای هفته اول، روزی نیم ساعت ارتباط داشته باشید. هفته دوم، به ربع ساعت تقلیل بدهید. هفته سوم؛ یک روز در میان ارتباط بگیرید. هفته چهارم؛ هفته ای دو مرتبه ارتباط داشته باشید. تا جایی پیش بروید که احساس می کنید عادی شده و وابستگی ایشان نرمال و عادی شده است.

البته در کاهش ارتباط، انعطاف و سازگاری با شرایط را هم باید درنظر گرفت؛ مثلا اگر بنا بود در هفته دوم، ربع ساعت ارتباط داشته باشید، گاهی به دلایلی این مدت زمان کمی بیشتر شد، مسئله ای ندارد. مهم این است که شما از برآیند ارتباط، کاهش وابستگی و کاهش نگرانی دوستتان را متوجه شوید.