یکی از سیاست‌های تشویقی برای فرزندآوری در ایسلند، مرخصی با حقوق برای والدینی است که اقدام به فرزندآوری می‌کنند. پدر و مادران ایسلندی پس از تولد کودکانشان یا به فرزندی پذیرفتن یک کودک، از سه ماه مرخصی با حقوق برخوردارند که میان والدین تقسیم می‌شود.
کشور ایسلند ، با جمعیت 346,688 نفر، صد و هشتادمین کشور از لحاظ جمعیت، و با مساحت ۱۰۲٫۸۱۹ کیلومتر مربع، هیجدهمین جزیرهٔ بزرگ جهان و دومین جزیرهٔ بزرگ اروپا، پس از بریتانیا است، که در شمال اروپا واقع شده است وشامل یک جزیرهٔ بزرگ و۳۰ جزیره کوچک در اقیانوس اطلس شمالی است که اندکی پایین‌تر از قطب شمال قرار گرفته‌اند.
این کشور که تا قرن بیستم از فقیرترین کشورهای جهان بود، در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم با صنعتی کردن ماهیگیری خود و دریافت کمک از طرح مارشال، که یک طرح ابتکاری آمریکایی برای ارائه کمک‌های خارجی به اروپای غربی با هدف بازیابی اروپا بود به رفاه دست یافت و توانست در دههٔ ۱۹۹۰ تبدیل به یکی از مرفه‌ترین کشورهای جهان شود و حتی از لحاظ شاخص توسعه انسانی در سال ۲۰۰۵ رتبهٔ اول را در میان کشورهای جهان به‌دست‌آورد.[1]
خوب است در ادامه، نگاهی هم به مقدار جمعیت، نرخ رشد جمعیت[2] و نرخ باروری کل[3] کشور در سال‌های مختلف داشته باشیم.
رشد جمعیت و پیش‌بینی آن براساس آمارسایت‌جهانی وردمترز:
سال 1960 .................................... 175,592
سال 1970 .................................... 204,426
سال 1980 .................................... 228,262
سال 1990 .................................... 255,043
سال 2000 .................................... 280,435
سال 2010 .................................... 320,328
سال 2020 .................................... 341,243[4]
نرخ‌رشد:
سال 1960 .................................... 1.9
سال 1970 .................................... 0.5
سال 1980 .................................... 1.1
سال 1990 .................................... 0.8
سال 2000 .................................... 1.4
سال 2010 .................................... 0.1
سال 2020 .................................... 1.6[5]
نرخ باروری کل:
سال 1960 .................................... 4.29
سال 1970 .................................... 2.81
سال 1980 .................................... 2.48
سال 1990 .................................... 2.30
سال 2000 .................................... 2.08
سال 2010 .................................... 2.20
سال 2020 .................................... 1.72[6]
همانطور که آمارها نشان می‌دهد؛ ایسلند کشوری با جمعیت و نرخ رشد جمعیت کم است؛ اما نرخ باروری آن جز در سال 2020 ، در حد نرخ جانشینی[7] یا کمی بالاتر از آن است. امید به زندگی برای زنان در این کشور ۸۲٫۶۲ سال و برای مردان ۷۸٫۳۳ سال بوده است.
در کل، رشد جمعیت ایسلند در قرن گذشته، همواره مثبت و سالانه بین 1% الی 2% بوده است. علت این رشد جمعیت، افزایش نرخ مهاجرت به ایسلند، افزایش امکانات و کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری‌ها در این کشور بوده است.[8] طبق پیش‌بینی‌های سایت وُردمِترز، جمعیت این کشور تا سال 2050 برابر با 376,693 نفر و میانگین سنی آن در این سال 45.1 سال است.[9] این جمعیت، برای چنین کشور توسعه یافته‌ای نسبتا جوان است. شاید علت کمی جمعیت آن، سرمای شدید و نزدیکی این کشور به قطب شمال باشد؛ اما باید اذعان کرد، جمعیت زیاد، آنقدر مساله مهمی است که دولت‌مردان ایسلندی نیز برای افزایش آن سیاست‌های تشویقی فرزندآوری را در پیش گرفتند؛ که یکی از آن سیاست‌ها، مرخصی با حقوق برای والدینی است که اقدام به فرزندآوری می‌کنند. پدر و مادران ایسلندی پس از تولد کودکانشان یا به فرزندی پذیرفتن یک کودک، از سه ماه مرخصی با حقوق برخوردارند که میان والدین تقسیم می‌شود. پدر و مادرهایی هم که بیکارند، می‌توانند از سیستم رفاه عمومی برخوردار شوند. مادران ایسلندی نیز می‌توانند از «خدمات پزشکی رایگان» پیش از زایمان برخوردار باشند.
این خدمات شامل، تا ده مرتبه ویزیت دکتر، سونوگرافی و هم چنین برخورداری از خدمات پزشکی، ماما و پرستار در منزل پس از زایمان است. دولت ایسلند، میزان کمک و مزایایی را که به مادران و پدران تعلق می‌گیرد بر پایه شمار افراد خانواده در نظر می‌گیرد. به دلیل همین سیاست‌ها، ایسلند بیشترین میزان مشارکت زنان را در محل کار و هم‌چنین یکی از بالا ترین آمار زاد و ولد را در کل اروپا دارد.[10]
پی‌نوشت:
[1]. ویکی‌پدیا، ایسلند، https://b2n.ir/wiki.Iceland.
[2]. نرخ رشد جمعیت : مقدار افزایش یا کاهش جمعیت یک منطقه را در یک سال نسبت به صد نفر از همان جمعیت را گویند.
[3]. نرخ باروری کل(t.f.r): یا نرخ فرزندآوری (Total fertility rate)، میانگین تعداد فرزندانی است که به ازای هر زن ۱۵ تا ۴۹ سال متولد شده است.
[4]. Iceland Population، https://b2n.ir/wmp.iceland.
[5]. Iceland/population growth rate، https://b2n.ir/pgr.Iceland.
[6]. Iceland/Birth rate، https://b2n.ir/fr.Iceland.
[7]. نرخ جایگزینی یا جانشینی(Replacement rate): میزان کلی باروری است که منجر به جبران جمعیت درگذشته با جمعیت جدید می‌شود. این نرخ برای هر مادری در سطح‌جهانی 2.3 خواهد بود. عدد 2، فرزندانی است که به سن زادآوری می‌رسند و عدد 3، فرزندانی است که تا پیش از سن زادآوری از دنیا می‌روند. دراین نرخ، جمعیت جهان در رشد جمعیت صفر می‌ماند.
[8]. پارس مهاجرت، جمعیت ایسلند، https://b2n.ir/parsmohajerat.
[9]. Iceland Population، https://b2n.ir/wmp.iceland.
[10]. قدس آنلاین، سیاست‌های تشویقی فرزندآوری در اروپا، https://b2n.ir/qudsonline3.