در کنار بازار داغ حوزههراسی و دشمنی دیرینه برخی طیفهای ضددینی با حوزههای علمیه، آنچه باعث شده زمینه سوءاستفاده براندازان و روشنفکران غربی در حمله به حوزه علمیه با رمز «بودجه سالیانه حوزه» فراهم شود، پیچیدگی بودجه و همچنین عدم اطلاعرسانی شفاف از سوی مدیران حوزه است.
اینکه همزمان با منتشر شدن بودجه پیشنهادی یک موج رسانهای علیه حوزه علمیه قم شکل میگیرد و با آمادگی قبلی از سوی مهرههای تکراری همچون صادق زیباکلام بازگویی میشود، پدیدهای است که ریشهیابی و کندوکاو چرایی آن نیاز به پیگیری و واکاوی ویژه ندارد؛ چراکه روشن است حوزه علمیه قم بهعنوان نماد و سمبل دینی کشور، بخش هویتبخش و تئوریکال نظام اسلامی و همچنین موتور پیشران اسلامیسازی علوم انسانی، در تیررس حملات تیم رسانهای اصلاحطلبان، اینترنشنال و گروههای برانداز قرار دارد .
اما در کنار کینهتوزی و دشمنی این طیف از مخالفین سنتی و شناخته شده حوزه علمیه، آنچه به این ماجرا دامن میزند و زمینه را برای سوءاستفاده این جماعت فراهم میکند، عدم تبیین واقعی از ماجرای بودجه حوزه علمیه و ایجاد نگرشی واقعبینانه از گردش مالی حوزه است که در این ارتباط چند مسئله قابل ذکر است:
نخست: اطلاعرسانی بروز و کامل از بودجه مالی و داراییهای حوزه علمیه تا حدی میتواند شفافیت و اقناع بایسته را ایجاد کند، این مهم است که مردم بدانند هنوز حوزه علمیه وابستگی به دولت ندارد و تخصیص این مبالغ ناچیز به معنای دولتی شدن حوزه علمیه نیست، بزرگان و مراجع دینی دهها برابر بیشتر از آنکه دولت به حوزه علمیه پرداخت میکند از محل کمکهای مردمی دریافت نموده و در حوزه علمیه هزینه میکنند.
امروزه حوزه علمیه گستردهترین شبکه حمایت مالی را از سوی شیعیان داخل و بیرون از کشور دارد که به دست آنان بسیاری از مدارس علمیه، بناها و ساختمانهای پیرامونی و امکانات مورد نیاز تهیه گردیده است، این یاری و همدلی با حوزه باعث گردیده تا در بخش ساخت مدارس و آماده نمودن آن، هزینهای به دولت تحمیل نشود؛ به عنوان نمونه مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران، برخوردار از حدود 500 مدرسه علمیه در سراسر کشور است که هزینه خرید زمین، ساخت و تجهیز آن به رقم امروزین چیزی در حدود پنج هزار میلیارد تومان میشود، در برابر این عدد خیرهکننده که با شوق و تعهد وصفناپذیر مردم دغدغهمند تأمین شده است، مبلغ 610 میلیارد بودجه مصوب برای مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران گرچه جای تقدیر دارد ولی آنچنان مبلغ سنگینی نیست و تنها بخش کوچکی از هزینه کل حوزه علمیه خواهران محسوب میشود![1]
این انتظار بهجایی است که سخنگوی محترم مرکز مدیریت حوزه، با آمار و ارقام مشخص کند که حوزه علمیه قم این افتخار را دارد از هزینههای مورد نیاز خویش، تنها بخش کوچکی را از دولت دریافت کند، یک روال پسندیده که آموزشوپرورش هم به دنبال چنین الگویی بوده و طی سالیان اخیر بخش فراوانی از هزینه ساخت آموزشگاهها را از محل کمکهای مردمی دریافت کرده است.
دوم: بخش قابلتوجهی از مبلغ تخصیصی به حوزه علمیه از جمله مبالغی است که به دیگران هم تخصیص داده میشود و بهاصطلاح جزو مبالغ اختصاصی حوزه علمیه نیست! همانند هزینه بیمه و سلامت که هر شخص ایرانی دارای یک سرانه سلامت است و در عناوین مختلفی بدان دست مییابد همچون عضویت در صندوق بیمه عشایر و روستائیان، بیمه سلامت و غیره؛ طلاب هم مانند سایر مردم دارای پوشش بیمهای بوده و به آنها در قالب مرکز خدمات حوزه علمیه پرداخت میشود؛ در پرداختی ماهانه هم طلاب همچون دیگر مشاغل موظف به پرداخت حق بیمه هستند که ماهانه از شهریه آنها کسر میشود، خاطرنشان میشود بیمه تأمین اجتماعی طلاب و مزایای آن جزو کمترینها است؛ بهعنوان نمونه طلبه بههیچوجه دارای پاداش سنوات نبوده و در سن بازنشستگی فوقالعاده دریافتی ندارد.
سوم: عموماً هزینه معیشت و روزانه خانوادههای طلاب هنوز به شکل سنتی به دست مراجع عظام تقلید یا حامیان مالی حوزه و مساجد فراهمشده و دولت آنچنان سهمی در سفره طلاب ندارد، مبالغ تخصیص داده شده هم بهصورت اداری و برای مدیریت حوزه صرف میشود و به گونه مستقیم در سبد خانوار حوزه قرار نمیگیرد، هنوز هم ترجیح طلاب غیرشاغل، دوری از فضای کارمندی و دولتی است. بسیاری از طلاب در روستاهای دورافتاده و نقاط مختلف کشور همانند مردم شغل دومی داشته و سعی میکنند با ارتزاق از حرفهها و مهارتهای دیگر همچون استادی دانشگاه، کشاورزی و ...آزادانه به کار طلبگی خود مشغول باشند.
پینوشت:
1. خبرگزاری فارس، https://b2n.ir/r79005.
Deprecated: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in /home/btid/domains/btid.org/public_html/sites/all/modules/rate/rate.bots.inc on line 133
Fatal error: Allowed memory size of 134217728 bytes exhausted (tried to allocate 18345544 bytes) in /home/btid/domains/btid.org/public_html/includes/common.inc on line 1693