استقلال قوه قضاییه امری مسلم و مورد قبول قانون اساسی است. این استقلال بیش از همه از طرف براندازانی تهدید می‌شود که با هیاهوی رسانه‌ای و اتهام عدم استقلال، تلاش می‌کنند در روند دادرسی اخلال ایجاد کنند.
امروزه بحث بر سر استقلال قوه قضاییه در راستای دفاع از اغتشاش‌گران و تاثیر بر روند قضایی احکام متهمین دستگیرشده، بیش‌ازپیش مطرح می‌شود. حامیان اغتشاشات و براندازان جمهوری اسلامی همواره قوه قضاییه را به عدم استقلال رای متهم نموده‌اند. استقلال قوه قضاییه در نظام جمهوری اسلامی مسئله‌ای روشن است که از ابعاد نظری و عملی قابل‌بررسی است.
استقلال قوه قضاییه مورد تاکید قانون اساسی
اصل پنجاه و هفتم قانون اساسی بر تفکیک و استقلال قوا تاکید دارد و هرگونه دخالت قوا در کار یکدیگر را نفی می‌کند: «قوای حاكم در جمهوری اسلامی ایران عبارت‌اند از: قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضائیه كه زیر نظر ولایت مطلقه امر و امامت امت بر طبق اصول آینده این قانون اعمال میگردند. این قوا مستقل از یكدیگرند».
علاوه بر این در اصل صد و پنجاه و ششم قانون اساسی یک‌بار دیگر استقلال قوه قضاییه به‌طور خاص مورد تاکید قرارگرفته است: «قوه قضائیه قوهای است مستقل كه پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مسئول تحقق بخشیدن به عدالت و عهدهدار وظایف زیر است...». با این اوصاف در مقام تئوری و اصول قانونی، استقلال این قوه امری ثابت‌شده و موردپذیرش است.
رعایت استقلال قوه قضاییه در مقام عمل
نقض استقلال قوه قضاییه در مقام عمل و اجرا سه فرض اساسی دارد:
اول. نقض استقلال قوه، توسط ولی‌فقیه که رئیس قوه را نصب می‌فرماید.
دوم. نقض استقلال قوه، توسط نهادهای امنیتی و نظامی از جهت ارائه مستندات جعلی یا فشار مخفیانه بر قضات.
سوم. فشار رسانه‌ای توسط گروه‌های مختلف فکری و سیاسی.
مورد اول به دو دلیل محقق نمی‌شود:
اول اینکه در انتخاب مقام معظم رهبری شروط تقوا، مدیریت و تدبیر توسط فقها احرازشده است.
دوم اینکه نظارت مجلس خبرگان بر فعالیت ولی‌فقیه به‌طور مستمر انجام می‌گیرد؛ پس هم نظارت درونی که تقوای الهی و مدیریت عاقلانه است و هم نظارت بیرونی جلوی خدشه‌دار شدن استقلال این قوه ازاین‌جهت را می‌گیرد.
مورد دوم هرچند امکان تحقق دارد، اما وجود دستگاه‌های نظارتی قدرتمند در بین نهادهای امنیتی و نیز تفکیک دادگاه‌های نظامی و دادگاه انقلاب اسلامی از دادگاه‌های عمومی، امکان این آسیب را به حداقل می‌رساند.
مورد سوم اصلی‌ترین تهدید برای استقلال قوه قضاییه است؛ زیرا متاسفانه فضای مجازی و رسانه‌ای کشور ملتهب و رهاشده است. براندازان که قوه قضاییه را به عدم استقلال رأی متهم می‌کنند و از ترور قضات نیز ابایی ندارند،[1] خودشان خواسته یا ناخواسته این استقلال را تهدید می‌کنند، همین‌طور اقشاری از مردم که بدون اطلاع از جزییات پرونده بر احکامی مانند اعدام اصرار دارند.
استقلال قوه قضاییه ازنظر قانون اساسی و در اجرا امری مسلم است و این قوه باید بی‌توجه به جنجال‌های رسانه‌ای باشد تا مبادا به این استقلال خدشه‌ای وارد شود.
پی‌نوشت:
[1]. همشهری، قاضی‌هایی که قربانی انتقام متهمان شدند: https://b2n.ir/r82167.