اخیرا یکی از زندانیان در اعتراض به حکم اعدام جاسوس مرتبط با اسرائیل، اقدام به اعتصاب غذا نمود. بهترین راه برای جلوگیری از وخامت حال ایشان، گفتگوی مسالمت‌آمیز است.
اخیراً شاهد اعتصاب غذای برخی از زندانیان در زندان‌های گوناگون کشور در اعتراض به احکام صادرشده قضایی نسبت به خودشان یا دیگران بوده‌ایم. ازجمله این اشخاص، جناب دکتری معلوم الحال است که ظاهراً در اعتراض به حکم اعدام یک جاسوس دوتابعیتی، اعتصاب غذا نموده است. البته برخی از گزارش‌ها حاکی از آن است که او در این دوره خاص اعتصاب غذا نکرده، اما به هم‌بندی‌ها و مسئولین زندان اعلام کرده است که من کمترین مقدار غذا را مصرف می‌کنم.[1]
جای بررسی دارد که وظیفه در چنین مواقعی چیست؟
وظیفه شخص زندانی بر اساس مبانی اسلامی این است که جان خود را حفظ نموده و در معرض خطر قرار ندهد. قرآن کریم می‌فرماید: «خود را با دستان خود به هلاکت نیندازید».[2] همچنین می‌فرماید: «خود را نکشید خدا در حق شما مهربان است و اگر کسی عمداً چنین کند جایگاه او آتش است».[3] این آیات که از خودکشی منع نموده‌اند، شامل اعتصاب غذایی که منجر به مرگ شود نیز می‌گردند.
در صورت مواجهه با چنین شخصی که دست به این کار زده، آیا منطق حکم می‌کند که هر کس حکم قطعی صادره را خلاف باب میل خود دید بتواند با راه‌هایی مانند اعتصاب غذا و انداختن خود در معرض خطر جانی، مقام قضایی را مجبور کند که در حکم تجدیدنظر یا اجرای آن را متوقف کند؟[4]
اگر چنین بابی باز شود که هرکسی بتواند با اعتصاب غذا اعتراض خود را و لو اینکه به‌ناحق باشد بر کرسی بنشاند، آنگاه به‌هیچ‌وجه دستگاه قضایی نمی‌تواند هیچ مجازاتی را نسبت به مجرمین در نظر گرفته و به آن ترتیب اثر دهد.
بهترین راه برای حفظ جان چنین اشخاصی، برگزاری جلسات روانشناسی و گفتگو است تا دست از مسیر غلط خود برداشته و به‌صورت مسالمت‌آمیز به قانون تن دهند.
پی‌نوشت:
[1]. ایرنا، فرهاد میثمی در اعتصاب غذا نیست، https://b2n.ir/m26769 .
[2]. بقره، آیه195.
[3]. نساء، آیه29-30.
[4]. وب‌‌سایت رسمی دکتر طاهر حبیب‌زاده، تاملی فقهی و حقوقی در اعتصاب غذا، https://b2n.ir/b58062.