به کنش‌هایی که برخلاف عقاید، ارزشها و هنجارهای جامعه باشد، کجروی اجتماعی می گویند.
پرسش: کجروی اجتماعی به چه معناست؟
پاسخ: به کنش‌هایی که برخلاف عقاید، ارزشها و هنجارهای جامعه باشد، کجروی اجتماعی می گویند.
پرسش: چه روش هایی برای پیشگیری از کجروی‌های اجتماعی و کنترل آن در هر جامعه وجود دارد؟
پاسخ: ۱- تبلیغ و اقناع ۲- تشویق و پاداش ۳- تنبیه و مجازات
کجروي اجتماعي رفتاري است كه بيشتر اعضاي جامعه آن را ناپسند مي‌دانند
کجروي يا انحراف اجتماعي(social deviance) رفتاري است که به طريقي با انتظارهاي رفتاري مشترک اعضاي يک جامعه سازگاري نداشته باشد و بيشتر اعضاي جامعه آن را ناپسند و نادرست بدانند. به گزارش خبرنگار سرويس «نگاهي به وبلاگ‌ها»ي ايسنا بلاگر http://nokteha.persianblog.com/ مي‌نويسد: هر جامعه‌اي از اعضاي خود انتظار دارند که از ارزشها و هنجارهاي تقريباً معيني تبعيت کنند. اين ارزشها و هنجارها ريشه در آگاهي و وجدان جمعي جامعه دارد و مي‌توان به صورت تجربي آن را به وسيله‌ي طيف‌هاي مختلف، توصيف و اندازه گيري نمود. انحراف اجتماعي پديده‌اي نسبي است. رفتاري که در يک جامعه بعنوان رفتاري انحرافي «برچسب» مي‌خورد ممکن است در جامعه‌اي ديگر به عنوان رفتاري هنجارمند و کاملاً اجتماعي شناخته شده باشد. در اين معنا مفهوم جرم يا كجروي نسبي و قراردادي است. يکي از مهمترين نکته‌ها در باره‌ي انحراف اجتماعي، پديده‌ي «برچسب» است. «برچسبِ» رفتار انحرافي از سوي جامعه و مردم به فرد يا گروهي زده مي‌شود. فرد يا گروه ممکن است برچسب منحرف بودن را بپذيرند يا نپذيرند، ولي در هر دو صورت اين جامعه است که در باره‌ي آنان قضاوت کرده و حکم مي‌راند. يعني برچسب مي‌زند. اروين گافمن، جامعه شناس برجسته‌ي آمريکايي برچسب‌هاي اجتماعي را مانند «داغي» مي‌داند که بر پيشاني افراد زده مي‌شود و آنان را بعنوان افراد طرد شده‌ي اجتماع طبقه بندي مي‌کند. ما با شناخت انواع کجروي اجتماعي مي‌توانيم بيشتر با اين پديده آشنا شويم. انواع کجروي اجتماعي عبارتند از: کجروي طبيعي: در تمامي جوامع انساني مقداري انحراف از الگوهاي پذيرفته شدي رفتاري و ارزشي وجود دارد. به عبارتي هيچگاه نمي‌توانيم جامعه‌اي بيابيم که در آن فقط رفتارهاي هنجارمند اجتماعي موجود باشد. اين حد از انحراف اجتماعي را انحراف طبيعي مي‌گويند. کجروي نخستين: به انحرافي گفته مي‌شود که فرد هنجار شکن هنوز "برچسب" (label) نخورده و خود را منحرف نمي‌شمارد. همه‌ي افراد جامعه اغلب دست به خطاهاي اجتماعي زده‌اند. دروغ گفتن، ارتباطات انساني غيرمجاز از نظر اجتماعي، رفتارهاي ناهنجار اجتماعي، عبور از چراغ قرمز، نگاه کردن به فيلم‌هاي غير مجاز و... اين گونه کجروي‌ها گاه و بيگاه پيش مي‌آيد، موقتي است، هميشه تکرار نمي‌شود و اغلب از چشم مردم پنهان مانده و مردم هنوز به فرد خاطي برچسب «منحرف» نزده‌اند. کجروي دومين: به رفتار انحرافي گفته مي‌شود که مردم به فرد خاطي "برچسب" انحراف زده و فرد هم پايگاه منحرف بودن را مي‌پذيرد. معتادي که همه او را طرد کرده و از ارتباط با او دوري مي‌کنند. به تدريج مي‌پذيرد که رفتار او از نظر ارزشها و هنجارهاي اجتماعي ناپسنديده بوده و خود را «منحرف» تلقي مي‌کند. کجروي فردي: انحرافي است که توسط فرد صورت پذيرفته و او از ارزشها و هنجارهاي معمول اجتماعي عدول کرده و از ارزشها و معيارهاي مطلوب خودش پيروي مي‌کند. کجروي گروهي: انحرافي است که بصورت باندي و گروهي انجام مي‌شود. در اين وضعيت افراد منحرف به گروههايي مي‌پيوندند که ارزشها و هنجارهاي مشترکي با آنان دارند که البته با ارزشها و هنجارهاي اجتماعي در تعارض هستند. کجروي آگاهانه: رفتارهاي هنجارشکنانه است که به صورت عمدي و آگاهانه توسط فرد يا گروه انجام مي‌شود. در اين وضعيت فرد يا افراد بر اساس نظام ارزشي ويژه‌ي خود عمل کرده و با قصد قبلي به اعمالي دست مي‌زنند که بر خلاف ارزشها و هنجارهاي جامعه است. کجروي ناآگاهانه: رفتارهاي انحرافي است که به صورت ناخواسته، ندانسته و از روي ناآگاهي يا احتمالاً نينديشيده از فرد سر مي‌زند. کودکان، ديوانگان، مهاجران يا مسافران ممکن است دست به اعمالي بزنند که با رفتارهاي اجتماعي در تعارض باشد، ولي مردم اغلب چشم پوشي مي‌کنند و از زدن «برچسب» دوري مي‌کنند...
منابع:
ماگرتا
ایسنا