قوانین اسلام بر دو قسم الزامی و غیر الزامی است. هرچند عمل به تمام این قوانین برای رسیدن انسان به کمال و سعادت تاثیر دارد، اما تنبیه و عقوبت برای تخلف از قوانین الزامی در نظر گرفته شده است.
اسلامستیزان و ملحدان با وجود تمام مطالعات و تحقیقاتی که پیرامون دین اسلام انجام دادهاند، نتوانستهاند به مقصود و اهداف اصلی این دین الهی پی ببرند. دلیل این مطلب واضح است؛ زیرا آنان عقل ناقص خویش را ملاک و مدار صحتسنجی هر چیزی قرار میدهند و البته در این راستا، دیدگاههای طبیعتگرایانه و ضد ماورائی بیتاثیر نبوده است.
مسلمانان بر اساس فرمایشات قرآن کریم بر این باور هستند که خداوند دارای صفات و ویژگیهای برتر و وصفناشدنی میباشد. خدا به دلیل آنکه خداست، این ویژگیها را دارد؛ یعنی «خدا بودن» نیازمند آن است که به صورت بینهایت تمام کمالات را داشته باشد. فقط موجودی میتواند بر تمام هستی احاطه داشته باشد و خود را شایسته پرستش بداند که از هیچ نظر، نقصان نداشته باشد.
خداوندی خدا سبب شده تا پس از آفرینش انسان، او را بدون راهنما و هدایتگر قرار ندهد، از اینرو هدایتگر باطنی یعنی عقل و اندیشه و هدایتگر بیرونی یعنی پیامبران و امامان علیهمالسلام را به او هدیه کرد. با توجه به آنکه این هدایتگران از سوی خداوند مأموریت یافتهاند، طبیعی است که به چیزی جز هر آنچه که خداوند دوست میدارد، توصیه نمیکنند. هر دستور و توصیهای که از نمایندگان خدا روی زمین صادر شود، دقیقا چیزی است که خداوند آن را از انسانها خواسته.
البته فرمایشات خداوند گاه به صورت الزامی و حتمی است و هر کسی که بالغ، عاقل و توانمند بود و شرایط انجام دادن را داشت، باید انجام دهد، و گاه به شکل توصیه میباشد و خداوند عمل به آن دستور را بیش از ترک آن دوست دارد.
ملحدان گمان بردهاند خداوندی که دارای کمالات بینهایت و غیر قابل توصیف میباشد، چندان بیرحم و خشن نیست که انسانها را به خاطر ترک دستورات دینی عذاب کند.
پاسخ این گمان باطل را خداوند در قرآن بیان کرده است؛ اگر پذیرفتهایم که تمام صفات و ویژگیهای خداوند برتر و بیعیب و نقص است، یکی از صفات خداوند آن است که نسبت به حدود و مرزهایی که در شریعت مشخص کرده، اهمیت خاصی قائل شده و چنین هشدار داده: «و آن كس كه نافرمانى خدا و پيامبرش را كند و از مرزهاى او تجاوز نمايد، او را در آتشى وارد میكند كه جاودانه در آن خواهد ماند و براى او مجازات خواركنندهاى است».[1]
بنابراین هر آنچه را که خداوند برای سعادت و کمال انسانها نیاز بوده، در قالب دین و شریعت اسلامی بیان کرده و همه دارای اهمیت میباشد، اما باید از نظر عقوبت و تنبیه، میان دستورها و فرامین خداوند تفکیک ایجاد کرد و ترک هر دستوری پیامد سخت به دنبال نخواهد داشت.
پینوشت:
[1]. نساء، 14.