ارزش هر انتخابی به اندازه علم و آگاهی در مورد آن بستگی دارد؛ بنابراین انتخاب‌ها باید عالمانه و بر اساس تحقیق صورت گیرد.
خدای مهربان با اعطای حق انتخاب، بر انسان منّت گذاشته است که در برگزیدن راه، آزادانه تصمیم بگیرد. قرآن کریم در جاهای مختلف و به شکل‌های مختلف، راه‌های صحیح را برای انسان تبیین کرده است.
تبیین راه صحیح
هر چند خدای مهربان انسان را در نوع انتخاب آزاد گذاشته است؛ ولی با تبیین و روشنگری مسیر، پیمودن راه سعادت و کمال را برای او هموار کرده است: «لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ، قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ»؛[1] «در قبول دین، اکراهی نیست؛ (زیرا) راه درست از راه انحرافی، روشن شده است»
چند نکته برای روشن شدن معنای آیه:
یک. بعضى از ناآگاهان از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله خواستند كه همچون حاکمان، با زور و فشار، عقيده مردم را تغییر دهد، آيه فوق با صراحت به آن‌ها پاسخ داد كه دين چيزى نيست كه با اجبار تبليغ گردد، به خصوص اينكه در پرتو دلایل روشن و معجزات آشكار، راه حق از باطل آشكار شده است.[2]
دو. زمانی که انسان، پایبند به عقیده‌ای شد، باید لوازم آن را نیز بپذیرد؛ یعنی باید آگاهانه و عالمانه قبول کند.
سه. خدای مهربان بخشی از این روشنگری و تبیین را بر عهده پیامبرش قرار داده است[3] و به عموم مردم دستور داد که از او پیروی کنند.[4]
انتخاب‌های عالمانه و آگاهانه
انتخاب‌های انسان زمانی می‌تواند او را به سرمنزل مقصود و مطلوب خود نزدیک کند که عالمانه و آگاهانه باشد؛ زیرا هرگز دانشمندان و ناآگاهان با هم مساوی نخواهند بود.[5]
بنابراین انسان، آزادانه و بدون هیچ اجبار و اکراهی انتخاب می‌کند؛ ولی این انتخاب باید از روی علم و دانش صورت بگیرد و گرنه ارزش نخواهد داشت.
انسان در انتخابات کشور نیز باید در مورد کاندیداها، کارآیی آن‌ها در مدیریت و تعهد آنان نسبت به کارشان تحقیق و بررسی کند و برای تعیین سرنوشت خود و کشورش، از روی علم و آگاهی فرد یا افرادی را انتخاب کند. این نوع انتخاب‌هاست که می‌تواند باعث پیشرفت کشور و رونق زندگی مردم شود.
پی‌نوشت:
[1]. بقره: 256.
[2]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، دارالكتب الاسلاميه، ج2، ص279.
[3]. نحل: 64.
[4]. آل‌عمران: 31.
[5]. زمر: 9.