توسعه اقتصادی ثمره کار جهادی

با مراجعه به آیات قرآن, این موضوع مورد توجه است که؛ قرآن کریم توصیه بسیاری بر یادگیری حرفه و مشاغل مختلف داشته و به دنبال کسب روزی حلال بودن و کوشش فراوان برای خودکفا شدن؛ توصیه کرده است و برای رسیدن به این فرمایشات تلاش برای معرفی و نهادینه شدن کار جهادی در افراد, بسیار کارگشاست و نتیجه ای که از کار جهادی حاصل می شود, محقق شدن اقتصاد اسلامی که مد نظر خداوند است, می‌باشد.
در جوامع مختلف به هر صورت‌های مختلفی, موضوعات اقتصاد و گسترش همه جانبه آن, مورد بررسی می‌باشد, و در این میان جامعه‌هایی که به پیشرفت رسیده‌اند در اندیشه نگهداری و بالا بردن توسعه خویش بوده و در کنار این جوامع, جامعه‌ای که عقب افتاده است, در تلاش برای رسیدن به آن تراز مورد نظر همه جوامع متوسط, می‌باشد, اما مساله مهمی که بسیار مورد توجه و بررسی جوامع اسلامی است, تشویق افراد به تلاش, در راه رسیدن به آن پیشرفت مورد نظر جامعه اسلامی از طریق کار جهادی است.
از مهمترین نتایج تلاش و فعالیت‌ ها با رویکرد اسلامی, رسیدن عموم مردم به آسایش بوده, که مهمترین شیوه‌های رسیدن به این هدف در دستورات دین مبین اسلام بیان شده است, بدین صورت که؛ در افزایش رشد اقتصادی صورت گرفته, از یک طرف, سالم کردن فعالیت‌های افراد و مبارزه با فسادها و از طرف دیگر, افزایش عدالت اجتماعی در سرتاسر آن جامعه, به طوریکه تمام افراد آن جامعه از نظر اقتصادی از آسایش برخوردار باشند, دو عامل بسیار مهم در تحقق آن می باشند و تحقق آن همان مهم‌ترین دغدغه جوامع امروزی می‌باشد.
در بیان سفارشات اسلام در رسیدن به رفاه اقتصادی؛ در ابتدا باید به اهمیت موضوع ویژه «کار کردن», که بسیار بیان شده است و در مطالعه سبک زندگی پیامبران الهی, بسیار مساله کار کردن آنها, رایج بوده و آنان در انتخاب شغل برای کار کردن, سخت‌ترین کارها همانند؛ چوپانی کردن, خیاطی کردن, کشاورزی و همچنین مشاغل سختی را انتخاب می کردند و فعالیتهای اینچنینی پیامبران با مقام والای آنها که از سوی خداوند به ایشان عطا شده بود, منافاتی نداشت و در طول عمر خویش به این فعالیت‌ها مشغول بودند و از کارکرد هیچ ابایی نداشتند, که با توجه به این فعالیت‌های پیامبران, به نتایجی همچون خودداری کردن از کاهلی و تنبلی, تشویق کردن افراد به کارهای جهادی, بدست آوردن روزی حلال, پرهیز از هر نوع وابستگی به دیگران و همیاری و کمک به همدیگر برای پیش بودن اهداف جامعه, دست می یابیم.
درمورد این مساله می توان به این آیه در قرآن کریم مراجعه شود که می فرماید:« فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ, وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ, أَوْفُوا الْكَيْلَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِينَ, وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ؛ از خدا بترسید و راه طاعت من پیش گیرید,و من از شما هرگز اجر رسالت نمی‌خواهم و جز به خدای عالم به کسی چشم پاداش ندارم, پیمانه را تمام بدهید و از کم فروشان مباشید,(اجناس را) با ترازوی درست بسنجید.»,[1] با توجه به آیات می‌توانیم به این بیان برسیم که؛ تاکید تمام پیامبران , پس از دعوت به توحید و بعد از مسئله تقوا داشتن و هر نوع پرهیزگاری در اموذ دنیوی, دعوتشان به امر معاش و کسب روزی حلال و توصیه مردم به امور اقتصادی و توجهشان به آنچه که کسب می‌کنند, تعلق میگرفت, و شاهد بر این قضیه, آیه 55 سوره یوسف می باشد که عبارتست از:« قَالَ اجْعَلْنِي عَلَىٰ خَزَائِنِ الْأَرْضِ ۖ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ؛ (یوسف به شاه) گفت: در این صورت مرا به خزانه‌داری مملکت منصوب دار که من در حفظ دارایی و مصارف آن دانا و بصیرم.», که این آیه نشان دهنده آن است که حضرت یوسف علیه السلام پس از آشنایی بیشترش با پادشاه مصر تصمیمشان این چنین بود که خزانه‌داری مصر را بر عهده گرفتند و این تصمیم ایشان نشان دهنده تاکید بر انجام کار جهادی و تلاش‌های پی در پی می باشد که یکی از راه‌های رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی می باشد, بنابراین موضوع اخلاق اقتصادی, یکی از توصیه‌های موکد اسلام است که بعنوان یکی از عوامل مهم برای رشد اقتصاد و رفاه عموم مردم, ظهور پیدا کرده است و دست یافتن به سطح بالایی از آن با داشتن افرادی آگاه و متعهد و سیستم‌های صحیح اقتصادی, و با افزایش فرهنگ کار در بین افراد جامعه, قابل تحقق است.
در نتیجه آن چیزی که خداوند در قرآن, به عنوان مبنا و اصل اساسی, که کار جهادی می باشد, بیان داشته است, نشان دهنده این است که؛ خداوند, به پیشرفت تک تک افراد جامعه با دعوت فرستادگان الهی به کار و تلاش اجتماعی, و پیشرفت جامعه اسلامی و مساله توسعه اقتصادی تاکید داشته است, که سرانجام برای دستیابی به آن, به تاکید بر مساله توسعه کار و تشویق بر فعالیت جهادی, پرداخته است.

[1] شعراء, آیات 179-182