وجود شرور در عالم لازمه محدودیت عالم مادی است، وجود و پیدایش این عالم خیر کثیری را به همراه دارد که شرور اندک، نمی‌توانند نافی حکمت خلقت عالم بشوند.
مسئله شر و خلقت | همه ما معترف هستیم که در عالم یک‌سری ناکامی‌هایی وجود دارد که از آن به عنوان شر یاد می‌شود، مانند سیل، زلزله و... از دیرباز این بحث وجود داشته است که آیا این شر متوجه خداوند متعال هست یا نیست؟! در تبیین موضوع بحث بیان می‌کنیم که شر سه قسم مختلف دارد و تنها یک قسم از آن محل بحث است که به بیان آن می‌پردازیم.[1]
شروری که محل بحث ما می‌باشند شروری هستند که لازمه خلقت عالم و موجودات می‌باشند، مانند سیل، زلزله، آتش‌سوزی و... حال این سؤال مطرح است که آیا وجود این شرور متوجه خداوند متعال هست یا نیست؟!
خداوند متعال در حق مخلوقات ظلم نمی‌کند، قرآن کریم نیز در این راستا می‌فرماید: «وَ مَا أللهُ یُرِیدُ ظُلْماً لِلْعالمینَ»؛[2] «خداوند اراده ظلم در حق عالمیان نکرده است». این شرور امور عدمی هستند[3] که لازمه محدودیت عالم می‌باشند و اگر بخواهیم بگوییم که خداوند به خاطر این شرور، این عالم را خلق نمی‌کرد بهتر بود، سخنی خلاف حکمت زده‌ایم.
وجود این عالم و نظام احسن، خیر کثیر است و شرور که لازمه این خیر کثیر هستند، شر قلیل نامیده می‌شوند و ترک این خیر کثیر به خاطر شر قلیل، خلاف حکمت است، یعنی وجود شرور لازمه جهان مادی و خیر کثیر است، البته می‌توان برای این شرور اهدافی مانند آزمایش بندگان و... نیز تصور کرد که در این صورت از شر محض بودن خارج می‌شوند.[4]
در نتیجه وجود شر در عالم، موافق حکمت است و منافاتی با عدل الهی نمی‌تواند داشته باشد.
پی‌نوشت:
[1]. شهید مطهری، عدل الهی، صدرا، ص131 تا ص160.
[2]. آل‌عمران، 108.
[3]. شرور عدمی یعنی این که نيستی است مثل نابينايی که نبود بينايی است و خود واقعيت دیگری ندارد، يا این که ذات این شر خودش خير است، اما منشأ و موجب فقدان و نقص برای شیء ديگر است، مثلاً زلزله که باعث خروج انرژی زمین شده و مانع انفجار آن می‌شود؛ ولی در مقايسه با انسان، بد است.
[4]. شهید مطهری، عدل الهی، صدرا، ص131 تا ص160.