صادق آل محمد علیه السلام

بنال ای دل که در نای زمان، فریاد را کشتند              بهین آموزگار مکتب ارشاد را کشتند

 اساتید جهان باید به سوگ علم بنشینند              که در دانشگه هستی، بزرگ استاد را کشتند

65 سال، عاشقانه زيستى و 34 سال را صادقانه امامت كردى تا پر پر دانه ‏هاى نجابتت به انگور زهرآلود منصور آغشته شد.

حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) رئيس مذهب جعفری (شيعه) در روز 17 ربيع الاول سال 83 هجری چشم به جهان گشود . پدرش امام محمد باقر (عليه السلام) و مادرش "ام فروه " دختر قاسم بن محمد بن ابی  بکر مي باشد.

آن حضرت القاب چندى داشت که مشهورترين لقب آن حضرت «صادق» است. اين لقب به خاطر صدق گفتار آن حضرت و تمايز از جعفر كذاب، كه در عصر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ادعاى امامت كرده بود، به آن حضرت داده شد.

پیامبر اکرم (صلّی الله علیه وآله) در خصوص انتخاب نام و لقب امام ششم فرموده است: وقتی که فرزندم جعفر متولد شد نام اورا صادق بگذارید زیرا فرزند پنجمش جعفراست وادعای امامت می کند و او در نظر خداوند جعفر کذاب است.

عصر آن حضرت، عصر برخورد مکتب­ها و عصر تضاد افکار فلسفی و کلامی مختلف بود که از برخورد ملت­های مسلمان با مردم کشورهای فتح­شده و نیز روابط مراکز اسلامی با دنیای خارج به وجود آمده و در مسلمانان نیز شور و هیجانی برای فهمیدن و پژوهش پدید آورده بود. زندگى‌پر بار امام‌جعفر صادق‌ (عليه السلام) مصادف‌ بود با خلافت‌پنج‌نفر از بنى‌ اميه‌ (هشام‌بن‌عبدالملك‌- وليد بن‌يزيد - يزيد بن‌وليد - ابراهيم‌بن‌ وليد - مروان‌حمار) كه‌ هر يك‌ به‌نحوى‌ موجب‌ تألم‌ و تأثر و كدورت‌روح‌ بلند امام‌معصوم (عليه السلام) را فراهم‌مى‌كرده‌اند، و دو نفر از خلفاى‌عباسى‌ (سفاح‌و منصور) نيز در زمان‌امام‌ (عليه السلام) مسند خلافت‌را تصاحب‌كردند و نشان‌دادند كه‌ در بيداد و ستم‌ بر امويان‌ پيشى‌ گرفته‌اند، چنانكه‌امام‌ صادق (عليه السلام) در 10 سال‌آخر عمر شريفش‌ در ناامنى‌ و ناراحتى‌ بيشترى‌ بسر مى‌برد.

در ميان امامان معصوم (عليه السلام)، براي هيچ كدام همانند امام صادق (عليه السلام) فرصت و شرايط مساعدي پيش نيامد تا بتوانند در سطح وسيع به انقلاب فرهنگي بپردازند و با تشريح فرهنگ غني و پُرمايه ي اسلام، بر گسترش اين دين آسماني بيفزايند. ولي براي امام صادق (عليه السلام) اين فرصت، در گير و دار كشمكش ها و رودرويى بني اميه و بني عباس و جنگ قدرت به دست آمد.
آن بزرگمرد علم و عمل از اين فرصت استفاده ي كامل كرد و اسلام و فقهِ آن را از ديدگاه ائمه ي اهل بيت (عليهم السلام) معرفي نمود و با تربيت شاگردان بسيار و برجسته، حيات تازه اي به اسلام و مسلمين بخشيد و فرهنگ ناب تشيّع را كه از متن اسلام محمدي و علوي نشأت گرفته بود به جهانيان عرصه كرد. امام صادق (عليه السلام) به عنوان رييس مذهب جعفري حوزه ي علميه ي اسلامي در سطح عميق و وسيع تشكيل داده و علوم اسلامي را تدريس مي نمود. در اين حوزه، چهار هزار نفر به فراگيري علوم آل محمد (صلّی الله علیه وآله) مي پرداخته و حضرت در اين زمان، اسلام اصيل را از زير حجاب تيره و تار اسلام بني اميه و بني عباس آشكار ساخت.

امام ششم، مانند پدران بزرگوارش در کلیه صفات نیکو و سجایای اخلاقی، سرآمد روزگار بود. حضرت صادق (عليه السلام)، دارای قلبی روشن به نور الهی بود و در احسان وانفاق به نیازمندان مانند اجداد خود بود. دارای حکمت و علم وسیع و نفوذ کلام و قدرت بیان بود. با کمال فروتنی و در عین حال مناعت طبع، کارهای خود را شخصاً انجام می­داد و در برابر آفتاب سوزان حجاز، بیل به دست می گرفت و در مزرعه خود کشاورزی می­کرد.

مالک بن انس، فقیه اهل سنت در باره اخلاق صادق آل محمد (صلی الله علیه و اله و سلم) گفته است: «مارایت افضل من جعفربن محمد فضلا و علما و ورعا و زهدا و عباده...»

در فضائل اخلاقی و علم و ورع و زهد و عبادت و بندگی پروردگار، بالاتر از امام صادق (عليه السلام) ندیدم، او سه حالت را در ایام زندگیش مراعات می‏کرد; یا روزه بود، یا در حال عبادت بود و یا ذکر می‏گفت و نام خدا را بر زبان جاری می‏کرد.

در عفو و بخشش آن حضرت از کتاب «مشکاه الانوار» نقل شده است که: روزی مردی خدمت‏ حضرت رسید و عرض کرد پسر عمویت نسبت‏به شما اهانت و بدگویی کرد. 
حضرت کنیز خود را فرمود که آب وضو برایش حاضرکند پس وضو گرفت و داخل نماز شد، راوی گفت: من در دلم گفتم که آن حضرت نفرین خواهد کرد بر او، پس حضرت دو رکعت نماز خواند و فرمود: ای پروردگار: این حق من بود، به او بخشیدم وتو جود و کرامتت از من بیشتراست پس ببخش او را به کردارش نگیر و او را به عملش جزا مده پس دقت کردم و دیدم که آن حضرت پیوسته برای او دعا کرد.

آن حضرت در سن 65 سالگی در سال 148 هجری148 به سبب انگور زهر آلوده که منصور به آن حضرت خورانید، به شهادت رسید امام صادق (علیه السلام) را شیخ الائمه می نامند زیرا در میان ائمه هدی علیهم السلام بیشترین عمر( 65 یا 68) را داشته است.

خدایا بحق امام صادق (عليه السلام)، ایمان عارفانه و عمل صادقانه به همه ما عنایت بفرما/ آمین.