امام زمان علیه السلام، همچون آبی گواراست که با سیراب کردن جانهای تشنه، طهارت روح و شادابی آن، روح امید را در فرد و جامعه احیا میکند.
یکی از واژگانی که در قرآن کریم به کار رفته، کلمه «الماء؛ آب» است، قرآن کریم میفرماید: «قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماؤُكُمْ غَوْراً فَمَنْ يَأْتيكُمْ بِماءٍ مَعين»؛[1] «بگو: به من خبر دهید اگر آبهای (سرزمین) شما در زمین فرو رود، چه کسی میتواند آب جاری و گوارا در دسترس شما قرار دهد؟». امام کاظم علیهالسلام، منظور از آب در آیه را امام زمان علیهالسلام دانسته است.[2]
امیدآفرینی آب
هر چند ظاهر آیه در مورد فرو رفتن آب گوارا، در زمین بوده که از دسترس انسان خارج میشود؛ ولی از آنجا که امام، به آب تشبیه شده، نکاتی استفاده میشود که باعث احیای روح امید، در انسان است:
یک. آب از آسمان است.
محل نزول آب، از آسمان است: «وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُورا»؛[3] «و از آسمان آبی پاککننده نازل کردیم». بنابراین امامی امیدآفرین است که به نصب الهی باشد.
دو. آب باعث حیات است.
قرآن کریم میفرماید: «و جَعَلْنا مِنَ الْماءِ کُلَّ شَیْءٍ حَی»؛[4] «و هر چیز زندهاى را از آب پدید آوردیم» بنابراین حیات هر چیز زندهای از آب است، پس همانگونه که با بودن آب، حیات معنا پیدا کرده و با رسیدن آب، انسان تشنه، امیدی تازه به حیات پیدا میکند، وجود امام زمان علیهالسلام نیز، با زنده کردن روح امید در انسان، حیاتی تازه به انسان میبخشد و روحهای مرده از معنویت را سیراب میکند.
سه. آب مایه طهارت است.
خداوند متعال آب را برای طهارت هر گونه آلودگی قرار داده است،[5] بنابراین امام نیز باعث طهارت انسان از انواع آلودگیهای روحی، روانی و شستشوی دلها از زنگار غفلتهاست؛ زیرا گاه همین آلودگیها، باعث ناامیدی انسان میشود.
چهار. آب عامل نشاط و شادابی است.
آب، نشاط و شادابی خاصی به انسان داده و باعث رفع خستگی او میشود. روح انسان نیز، در فراز و نشیب زندگی و در معرض آلودگیها، دچار افسردگی و خستگی میشود و این ارتباط با امام است که روح خسته و افسرده انسان را شاداب میکند.
پنج. آب حق است.
قرآن کریم، حق را به آب و باطل را به کف روی آب، تشبیه کرده است.[6] نکته جالب در آیه، این است که انسان در نگاه اول، کف روی آب را میبیند و گاهی از وجود آب زیر آن، غافل میشود و از آنجا که کف روی آب، خواص آب را ندارد، گاه باعث ناامیدی میشود، بنابراین آیه، با بیان اینکه، کف از بین میرود و آب خودش را نمایان میکند، به انسان امید میدهد که باطل از بین رفتنی است.[7] بر این اساس، انسان باید با کنار زدن آلودگیها و ظلمتها و... خود را به آب گوارا رسانده و با بهرهمندی از آن، روح امید را در خود زنده کند.
بنابراین وجود امام زمان علیهالسلام، همچون آبی است که روح امید را در زندگی، جاری میکند و جانهای تشنه انسانها را از آب گوارا سیراب مینماید.
پی نوشت:
[1]. ملک: 30.
[2]. کلینی، محمدبن یعقوب، کافی، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق، چاپ چهارم، ج1، ص340.
[3]. فرقان: 48.
[4]. انبیاء: 30.
[5]. انفال: 11.
[6]. رعد: 17.
[7]. اسراء: 81.