مدیران رسانه ملی بهتر از هر شخص دیگری میدانند که صداوسیما نقش الگودهی دارد، و رفتاری که در قاب تلویزیون ترویج میشود، نباید پیامدهای فرهنگی نامطلوب داشته باشد، گرچه بخش قابل توجهی از مردم آن رفتار را عادی بپندارند.
اخیراً برشی از یکی از برنامههای شبکه امید، به نام «شبکه نوجوانی» حاشیهساز شده است. در این قطعه فیلم چند نوجوان دختر و پسر دور هم نشستهاند و درباره موضوعی گفتگو میکنند. نکته جالب توجه در این گفتگو، این است که نوجوانان، چه دختر و چه پسر، یکدیگر را با نام کوچک صدا میزنند. با بررسی دیگر قسمتهای این مجموعه متأسفانه میبینیم که این مسئله تقریباً در هر قسمت از آن و در بخشی که نوجوانان دور میز با هم گفتگو میکنند تکرار میشود و یک اتفاق نیست.
این رفتار به خودی خود خلاف شرع نیست و در هیچ رسالهای به عنوان یک عمل حرام برشمرده نشده است، اما روشن است که بایستههای فرهنگی، چارچوبی متفاوت از باید و نبایدهای شرعی دارد. صدا زدن نامحرم با نام کوچک، گرچه خلاف شرع نباشد، ولی القای صمیمیت میکند؛ و باز هم نیازی به گفتن نیست که صمیمیت با جنس مخالف -به ویژه در سن نوجوانی که شاید بتوان گفت حساسترین مقطع عمر انسان است- چه پیامدی خواهد داشت. احکام شرعی روابط بین زن و مرد و توصیههای اخلاقی در این باره، به دنبال ترسیم حد و مرز بین زن و مرد است و القای صمیمیت دقیقاً حرکت در مسیر مخالف آن است.
شاید گفته شود این رفتار در میان بخش قابل توجهی از مردم رفتاری ناهنجار به شمار نمیآید و کاملاً طبیعی است، اما قطعاً این مسئله نمیتواند پخش آن را در صداوسیما توجیه کند؛ همانطور که شلحجابی را نیز در تولیدات صداوسیما نمیبینیم؛ چرا که به معنی عادیسازی و قبحزدایی از منکر خواهد بود.
با توجه به شناختی که از مدیران بالادستی صداوسیما داریم، تردیدی نیست که رفتار مورد بحث در «شبکه نوجوانی» را تأیید نخواهند کرد و ساخت چنین مجموعهای -که جدا از نقد وارد شده، اثری است به نسبت خلاقانه و تلاشی است قابل تقدیر- بیرون از دایره نظارت این بزرگواران بوده است. بنابراین لازم است که حلقه مفقوده در نظارت بر ساخت آثار تلویزیونی، بهویژه آثاری که مربوط به مقطع حساس نوجوانی است، پیدا شود تا دیگر شاهد چنین اشتباهاتی که میتواند بر زحمات سازندگان تلویزیونی و مدیران انقلابی سایه بیندازد، نباشیم.