یک حجت شرعی برای حضور در انتخابات

شاید افرادی این چنین تصور کنند، که در  خصوص انتخابات وظیفه و مسئولیتی را بر عهده ندارند، این در حالی است که اگر به خوبی در منابع و متون اسلامی نگریسته شود، می‌توان به ادله‌ای استناد کرد که وظیفه همه افراد را در قبال انتخابات و حضور سیاسی و اجتماعی در جامعه روشن می‌کند.

لزوم اهتمام به امور مسلمین
یکی از روشن‌ترین و زیباترین وظایفی که در جامعه اسلامی بر عهده همه افراد گذاشته شده، توجه به امور مسلمین است. روایتی که در کتب روایی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله) نقل شده است، وظیفه همه افراد را در این خصوص روشن می‌کند. «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) أَنَّ النَّبِيَّ(صلی الله علیه و اله) قَالَ: مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلًا يُنَادِي يَا لَلْمُسْلِمِينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ؛[1] هر كس صبح كند و به امور مسلمانان همّت نورزد، از آنان نيست و هر كس فرياد كمك خواهى كسى را بشنود و به كمكش نشتابد، مسلمان نيست.»

 رسیدگی به امور مسلمین به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است، گاهی انسان به طور مستقیم ورود پیدا کرده و تلاش می‌دارد که به هر نوعی مشکلی از مشکلات افراد جامعه را برطرف کند. ولی گاهی نیز این امر به تنهایی و برای خود شخص میسر نمی‌شود از اینرو با گماشتن یک نماینده از طرف خود، به حل مشکلات مردم مبادرت می‌ورزد. عرصه انتخابات نمایندگان مجلس و همچنین انتخاب رئیس جمهوری یکی از روشها است که به انسان کمک می‌کند به طور غیر مستقیم در حل مشکلات مردم سهیم باشد.

دستور مهم امام علی(علیه السلام) به مالک اشتر
اهتمام به امور مسلمین و توجه محرومان و نیازمندان یکی از مهمترین سفارش‌ها و اوامر امام علی(علیه السلام) به کارگزاران دولتی خود بوده است. کما اینکه در عهدنامه امیرالمؤمنین(علیه السلام) به مالک اشتر چنین آمده است: «ثُمَّ اللَّهَ اللَّهَ فِی الطَّبَقَةِ السُّفْلَی مِنَ الَّذِینَ لَا حِیلَةَ لَهُمْ وَ الْمَسَاکِینِ وَ الْمُحْتَاجِینَ وَ ذَوِی الْبُؤْسَی وَ الْزَمْنَی فَإِنَّ فِی هَذِهِ الطَّبَقَةِ قَانِعاً وَ مُعْتَرّاً فَاحْفَظِ اللَّهَ مَا اسْتَحْفَظَکَ مِنْ حَقِّهِ فِیهَا وَ اجْعَلْ لَهُمْ قِسْماً مِنْ غَلَّاتِ صَوَافِی الْإِسْلَامِ فِی کُلِّ بَلَدٍ فَإِنَّ لِلْأَقْصَی مِنْهُمْ مِثْلَ الَّذِی لِلْأَدْنَی وَ کُلًّا قَدِ اسْتُرْعِیتَ حَقَّهُ فَلَا یَشْغَلَنَّکَ عَنْهُمْ بَطَرٌ فَإِنَّکَ لَا تُعْذَرُ بِتَضْیِیعِ الصَّغِیرِ لِإِحْکَامِکَ الْکَبِیرَ الْمُهِمَّ فَلَا تُشْخِصْ هَمَّکَ عَنْهُمْ وَ لَا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لَهُم؛[2] خدا را، خدا را درباره طبقه پایین جامعه در نظر داشته باش، آنان که راه چاره‌ای ندارند، نیازمندان و گرفتاران و بیماران که برخی روی اظهار نیاز و حاجت دارند و گروهی ندارند. وظیفه خویش را درباره آنان پاس بدار و بخشی از بیت المال را و بخشی از درآمد اموال نظام را در هر شهر به آنان اختصاص ده. مناطق دور از مرکز حکومت همان حق را دارند که مناطق نزدیک. تو به رعایت حقوق آنان مأموری پس رفاه زدگی، تو را از رسیدگی به آنان باز ندارد، رسیدگی به امور مهم، عذری در عدم رسیدگی به امور کوچک نیست. مبادا از اهتمام به امور آنان به کار دیگر بپردازی و رخ از آنان برتابی.»

گوشه ای از مشکلات جامعه اسلامی
یکی از بارزترین و مهمترین مشکلاتی که جامعه اسلامی از ابتدای انقلاب اسلامی با آن دست به گریبان بوده است موضوع نابسامان معیشتی و شغلی، گسترش فقر در جامعه است. در نکوهش این رویه نامناسب از امام علی(علیه السلام) این چنین نقل شده است: «الفَقرُ يُخرِسُ الفَطِنَ عن حُجَّتِهِ، والمُقِلُّ غَريبٌ في بَلدَتِهِ؛[3] فقر، زبان شخص زيرك را از بيان دليلش، فرو مى بندد و آدم فقير در شهر خود، غريب است».

حل معضل اقتصادی از جمله کارهایی است که انسان به تنهایی نمی‌تواند برای رفع آن کار اساسی انجام دهد؛ ولی با انتخاب رئیس جمهور اصلح که درد فقر و نداری را چشیده و نه فقط شنیده باشد می‌توانیم در  فقر زدایی و دستگیری از دیگران شریک باشیم.

پی نوشت ها
[1]. الكافي، كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، 8جلد، ناشر: دار الكتب الإسلامية - تاریخ چاپ: چهارم، 1407 ق، ج‏2، ص164، ح5.
[2]. تحف العقول عن آل الرسول (صلى الله عليه و آله)، ابن شعبه حرانى، حسن بن على، انتشارات: جامعه مدرسين، تاریخ چاپ: دوم، 1404 / 1363ق، ص141.
[3]. همان:  ص202.