مراحل شرک عبارتند از: 1. شرك ذاتى. 2. شرك در خالقيت. 3. شرك صفاتى. 4. شرك در پرستش. 5. شرك در ربوبيت؛ كه خود به دو قسم زير تقسيم مى شود:الف) شرك در ربوبيت تكوينى. ب) شرك در ربوبيت تشريعى.
پرسش: مراحل شرک چیست؟
1. شرك ذاتى؛
بعضى از ملل به دو (ثنويت) يا سه (تثليث) يا چند خدايى قديم ازلى و مستقل از يكديگر قائل بودند؛ يعنى اعتقاد به چند مبدئى. شرك در ذات، درست نقطه مقابل توحيد ذاتى است.
2. شرك در خالقيت؛
برخى خداوند را ذات بى مثل و مانند مى دانستند؛ اما برخى مخلوقات او را با او در خالقيت، شريك مى دانستند؛ مثلاً مى گفتند: خداوند، خالق خيرات است و شرور، آفريده بعضى از مخلوقات هستند. توحيد در خالقيت، نقطه مقابل اين شرك است.
3. شرك صفاتى؛
شرك در صفات، به علت دقيق بودن مسئله، در ميان عامه مردم، هرگز مطرح نبود. اشاعره (گروهى از متكلمين) دچار اين نوع شرك شده اند.
اينان معتقدند كه صفات خداوند، زائد بر ذات اوست و نه عين آن.
4. شرك در پرستش؛
برخى در مرحله پرستش، چوب، سنگ، ماه، ستاره، خورشيد، درخت و... را مى پرستيدند. اين نوع از شرك، فراوان بود و هنوز هم در گوشه و كنار جهان يافت مى شود. نقطه مقابل اين شرك، توحيد در عبادت است.
5. شرك در ربوبيت؛
كه خود به دو قسم زير تقسيم مى شود:
الف) شرك در ربوبيت تكوينى؛ يعنى در اداره و تدبير جهان، موجودى ديگر را به طور مستقل، دخيل مى دانستند.
ب) شرك در ربوبيت تشريعى؛ يعنى در وضع قوانين و بايدها و نبايدهاى زندگى، به غير خداوند، رجوع مى كردند و به قوانين غيرالهى تن مى دادند. بنابراين مقدمات، مشركين اگر چه به توحيد ذاتى، صفاتى و افعالى قائل بودند، اما داراى دو نوع شرك زير بودند:
يك. شرك در عبادت؛ آنها به عبادت و پرستش بت ها مى پرداختند. خداوند در قرآن مى فرمايد: «إِذْ قالَ ِلأَبيهِ وَ قَوْمِهِ ما تَعْبُدُونَ. قالُوا نَعْبُدُ أَصْنامًا فَنَظَلُّ لَها عاكِفينَ»
برگرفته شده از سایت پرسش و پاسخ نهاد رهبری.