حضرت علی (علیه السلام) و سلامتی در دین

بسم الله الرحمن الرحیم 

یکی از علت هایی که باعث غفلت انسان از نعمت های بزرگ خدای متعال می‌شود، در دسترس بودن نعمت هاست یعنی چون ما با این نعمت ها زندگی می‌کنیم بعضا آنها را از یاد می‌بریم و فراموش می‌کنیم. مثلا هر روز صبح بیدار می‌شویم و خورشید زیبا و عالم تاب را که نعمت بزرگی است می‌بینیم، فلذا بعضا از شکر این نعمت بزرگ غفلت می‌کنیم. قرآن کریم خصوصا به این موضوع اشاره کرده است و گاهی اوقات توجه ما را معطوف به نعمت هایی می‌کند که تکرار بودن‌شان عظمت آنها را از یاد ما برده است. به عنوان مثال چرا خدای متعال در قرآن به تابندگی خورشید و ماه و شب و روز قسم خورده است و می‌فرماید:
سوگند به خورشید و تابندگی اش ،سوگند به مَه چون پی [ خورشید ] رَوَد.سوگند به روز چون [ زمین را ] روشن گرداند ،سوگند به شب چو پرده بر آن پوشد ،سوگند به آسمان و آن کس که آن را برافراشت ،سوگند به زمین و آن کس که آن را گسترد ،سوگند به نَفْس و آن کس که آن را درست کرد. [1]
آیا این چیزی جز توجه دادن انسان ها به این نعمت های بزرگ است. به راستی که اگر یک روز تابندگی خورشید نباشد چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ اگر خللی کوتاه در نظام  آفرینش اتفاق می‌افتاد، بازهم این نظم را در اختلاف و جابجایی شب و روز داشتیم؟ آیا جز این است که بودن این نعمت های بزرگ که هرکدامش هستی ما پایبند به آنهاست ما را از شکر این نعمت ها غافل کرده است. هر روز با نعمت سلامتی زندگی می‌کنیم اما بعضا شکر گذار نیستیم ولی وقتی که مریض می‌شویم قدر این نعمت الهی را می‌دانیم. نعمت نفس کشیدن که هر نفسی که می‌کشیم زندگی و هستی ما بستگی به آن دارد و اگر نفسی بالا نیاید؛ ادامه هستی ما غیر ممکن خواهد بود. سعدی شیرازی در بوستان خود می گوید:

«هر نفسی که فرو می‌رود، ممد حیات است و چون بیرون می‌آید مفرّح ذات، در هر نفسی دو نعمت موجود و بر هر نعمتی شکری واجب 
از دست و زبان که برآید      
کز عهده شکرش بدر آید          
بنده همان به که زتقصیر خویش          
عذر به درگاه خدا آورد              
ور نه سزاوار خداوندیش          
کس نتواند که بجا آورد» [2]

با این مقدمه می‌خواهم عرض کنم یکی از موهبت های الهی که نعمت بزرگی است و بعضا ما شکر این نعمت الهی را از یاد می‌بریم؛ دین است. کم نیستند گوشه و کنار دنیا انسان‌هایی که تاج افتخار دین‌داری بر سر آنها گذاشته نشده است و ما باید برای این موهبت الهی بسیار شکر گذار باشیم که خدای متعال توفیق دین داری را به ما عنایت کرده است.

امامان معصوم(علیهم السلام) که در اوج بصیرت و جهان بینی کامل بودند همیشه درخواست« سلامتی در دین» را از خدای متعال داشتند. وقتی که در خطبه مبارکه شعبانیه رسول مکرم اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) خبر ضربت خوردن حضرت علی(علیه السلام ) در ماه رمضان و شهادت را به او دادند حضرت بلا فاصله فرمودند: «یا رسول الله أفی سلامه من دینی؟» یعنی ای رسول خدا آیا در لحظه ضربت خوردن و شهادت دین من سالم است. و این درس بزرگی از زندگی پیشوای شیعان است که با آن همه سابقه جهاد و قرابت به رسول خدا(صلی الله علیه وآله و سلم) باز هم سوال از سلامتی در دین را از رسول خدا می‌کند.

امام صادق( علیه السلام) می‌فرمایند که در وصیت حضرت علی(علیه السلام) به اصحابش آمده است: بدانید که این قرآن راهنمای شب و روز است. پس چون بلائی فرا رسد، اموالتان را سپر جانتان کنید و چون حادثه ای رخ داد، جانتان را سپر دینتان کنید. و بدانید که مرده کسی است که دینش از بین رفته است. [3]

هوس های نفسانی، حب دنیا و ریاست، غفلت، و ... همواره می‌توانند دین ما را دچار آسیب کنند و سلامتی در دین را از ما سلب کنند. در کتاب« کافی» شریف بابی بنام سلامتی در دین است، از ارزش و اهمیت این موضوع همین بس که ما در دعاهای ماثور از معصومین( علیهم السلام ) داریم که خداوندا! مصیبت ما را در دین‌مان قرار نده. در اعمال روز پانزدهم شعبان که روز بزرگی است یک دعائی از رسول‌خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که بسیار جامع و مفید است و در این دعا از جمله در خواست های پیامبر عظیم الشأن اسلام از خدا سلامتی در دین است. حضرت در این دعای شریف می فرماید: 

خدايا بهره ما كن از ترس خود بدان اندازه كه حائل شود ميان ما و نافرمانيت و از اطاعت خويش بدان مقدار كه ما را به خوشنودى و رضوان تو برساند و از يقين بدان حد كه بوسيله آن ناگواري‌هاى دنيا بر ما آسان گردد خدايا ما را به گوشهاي‌مان و ديده هامان و نيرويمان تا زنده ايم بهره مند ساز و آن را وارث ما گردان و خون ما را به گردن كسى انداز كه بر ما ستم كرده و يارى ده ما را بر كسى كه با ما دشمنى كند و مصيبت ما را در دين‌مام قرار مده و دنيا را بزرگترين اندوه ما قرار مده و نيز آخرين حد دانش ما قرارش مده و مسلط مكن بر ما كسى را كه بر ما رحم نكند به رحمتت اى مهربانترين مهربانان. [4] و این دعای شریف و کاملی است و خواندن آن در اوقات دیگر هم غنیمت است.

بزرگترین مصیبت برای انسان آسیب رسیدن به دینش است، زیرا مصیبت های دنیایی و مالی قابل جبران است ولی اگر مصیبت به دین انسان برسد قابل جبران نیست.

پی نوشت:
[1] . قرآن کریم، سوره مبارکه شمس، آیه 1 تا 7 «وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها1وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها2وَ النَّهارِ إِذا جَلاَّها3وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشاها4وَ السَّماءِ وَ ما بَناها5وَ الْأَرْضِ وَ ما طَحاها6وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها7فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواه»
[2] . بوستان سعدی، مقدمه 
[3] . اصول کافی، جلد سوم، باب السلامه فی الدین، حدیث شماره 2229
[4] . مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، اعمال روز پانزدهم شعبان «اَللّهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْ خَشْيَتِكَ ما يَحُولُ بَيْنَنا وَبَيْنَ مَعْصِيَتِكَ وَمِنْ طاعَتِكَ ما تُبَلِّغُنا بِهِ رِضْوانَكَ وَمِنَ الْيَقينِ ما يَهُونُ عَلَيْنا بِهِ مُصيباتُ الدُّنْيا اَللّهُمَّ اَمْتِعْنا بِاَسْماعِنا وَاَبْصارِنا وَقُوَّتِنا ما اَحْيَيْتَنا وَاجْعَلْهُ الْوارِثَ مِنّا وَاجْعَلْ ثارَنا عَلى مَنْ ظَلَمَنا وَانْصُرنا عَلى مَنْ عادانا وَلا تَجْعَلْ مُصيبَتَنا فى دينِنا وَلا تَجْعَلِ الدُّنْيا اَكْبَرَ هَمِّنا وَلا مَبْلَغَ عِلْمِنا وَلا تُسَلِّطْ عَلَيْنا مَنْ لا يَرْحَمُنا بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ.»