تحریف کتاب های شیعه در قرن نهم و دهم

تحریف کتاب های شیعه در قرن نهم و دهم

ادعایی این روزها دست به دست می شود که اكثر كتاب هاى شيعه در قرن‌هاى نهم و دهم مورد تحريف قرار گرفته اند. مدعی در ادامه  به عنوان مثال به زيارت عاشورا اشاره مي كند و می گوید اكثر قسمت هاى زيارت عاشورا كه حاوى لعن و نفرين به اشخاص مختلف مي باشد، جزء  متون اين زيارات نيستند، اما اكنون بعنوان جزئى از آن خوانده مي شود.

در پاسخ به این ادعا به چند نکته اشاره می کنیم:

تحریف کتاب های شیعه ادعای بدون دلیل
این شخص ادعا می کند اکثر کتاب های شیعه در قرن های نهم و دهم مورد تحریف واقع شده است. اگر این ادعا درست باشد اغلب عقاید کنونی شیعه مورد اشکال واقع می شود؛ ولی او برای اثبات ادعای خود تنها به تحریف زیارت عاشورا استناد می کند. حتی اگر تحریف زیارت عاشورا مورد قبول باشد ادعای بزرگ این فرد ثابت نمی شود و با یک مصداق مورد اختلاف نمی توان ادعای به این بزرگی را اثبات کرد و یک ادعای بدون دلیل است.

تحریف زیارت عاشورا
ادعای تحریف زیارت عاشورا نیز قبل از این شخص توسط دیگران مطرح شده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است؛ برخی با توجه به دوران صفویه و شکوفایی شیعه در آن عصر اشکال تحریف و وارد شدن لعن در قسمت پایانی زیارت را پذیرفته اند. با این حال بسیاری به این ادعا پاسخ داده اند و حق این است که تحریف زیارت عاشورا مورد قبول نیست و نسخ قدیمی تر  که این بخش لعن را دارد، وجود دارد.

آیا لعن امری نامطلوب است؟
یکی از دلائل قائلین به  تحریف زیارت عاشورا این است که می گویند سب و لعن امری نامطلوب است! در پاسخ باید گفت لعن به معنای طلب دوری از رحمت الهی می باشد و در قرآن کریم نیز کفار مورد لعن قرار گرفته اند؛ قرآن کریم می فرماید: «إِنَّ اَللّٰهَ لَعَنَ اَلْكٰافِرِينَ وَ أَعَدَّ لَهُمْ سَعِيراً؛[1] همانا خدا کافران را لعنت کرده، و آتشی افروخته برای آنان آماده کرده است.»

در آیه دیگر کسانی که پیامبر(صلی الله علیه وآله) را آزار می دهند مورد لعن قرار گرفته اند. «إِنَّ اَلَّذِينَ يُؤْذُونَ اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اَللّٰهُ فِي اَلدُّنْيٰا وَ اَلْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذٰاباً مُهِيناً؛[2] قطعاً آنان که خدا و پیامبرش را می  آزارند، خدا در دنیا و آخرت لعنتشان می  کند، و برای آنان عذابی خوارکننده آماده کرده است.»

وقتی خداوند متعال  کسانی را که پیامبرش را آزار می دهند را لعنت می کند؛ کسانی که مرتکب ظلم و ستم نسبت به اهل بیت پیامبر خدا شدند نیز در حقیقت پیامبر خدا را آزار داده اند و مورد لعن خدا هستند. حاكم حسكانى در «شواهد التّنزيل» از جابر بن عبدالله نقل مى كند كه گفت: از پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله) شنيدم كه به على(عليه السلام) مى فرمود: «مَنْ آذاكَ فَقَدْ آذانی؛[3] كسى كه تو را آزار دهد مرا آزار داده است.» یا در روایت دیگری پیامبر خدا فرمود: «فَاطمهُ بَضعَة مِنّى یُوذینى مَا آذاها؛[4] فاطمه، پاره تن من است؛ آن که او را آزرده کند، مرا آزرده است».

این روایات و روایات دیگر، آزار اهل بیت را آزار پیامبرخدا(صلی الله علیه وآله) می داند و خداوند در قرآن آزار دهندگان پیامبر را لعن نموده است؛ پس وجود لعن در زیارت عاشورا و اظهار تبری از دشمنان و ستمکاران در حق اهل بیت امری ناپسند نیست و بلکه مایه تقرب به خدا و اهل بیت است.

زیارت عاشورای مرسوم تحریف شده است؟
اصل ادعا این بود که بخش لعن در فقرات پایانی زیارت عاشورا مورد تحریف واقع شده و از زمان صفویه وارد متن زیارت شده است. اما باید گفت:

اولا: مرحوم شیخ عباس قمی محدث شهیر و با اخلاص شیعه این متن مرسوم را از کتاب «مصباح» شیخ طوسی نقل می کند و با دقت فراوان و تسلطی که بر کتاب های روایی داشته قطعا به این موضوع توجه داشته است و صحیح‌ترین روایات را نقل کرده است.

ثانیا: طبق بررسی هایی که محققین داشته اند در نسخه های خطی قبل از قرن نهم فقرات لعن وجود دارد و زیارت عاشورای مرسوم در نسخه های متفاوت قبل از قرن نهم نقل شده است[5] بلکه طبق تحقیق برخی دیگر از محققین در نسخه ای قدیمی که متعلق به قرن ششم می باشد آثار دست کاری در قسمت لعن و پاک کردن لعن های مرسوم زیارت عاشورا و تغییر عبارات در آن دیده می شود و تصاویر دست کاری این نسخه خطی نیز در این پیوند موجود است.[6]

جمع بندی 
این ادعا که کتاب های شیعه در قرن نهم و دهم مورد تحریف قرار گرفته است دلیلی ندارد و تنها استناد به تحریف زیارت عاشورا و وجود فقرات پایانی لعن دشمنان اهل بیت این ادعا را اثبات نمی کند. تحریف زیارت عاشورا و ادعای اینکه زیارت عاشورای مرسوم اضافاتی دارد نیز مورد اختلاف است و نسخه مرسوم در کتاب «مفاتیح الجنان» مطابق با نسخ قدیمی تر می باشد.

پی نوشت:
[1] احزاب، آیه64.
[2] همان، آیه 57.
[3] المستدرک على الصحیحین، ج 3، ص 159.
[4] شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج ‏2، ص 149.
[5] پژوهش در اسناد و نسخه هاي زيارت عاشورا
[6] نمونه ای از تحریف در زیارت عاشورا