بی‌تردید شعار «اربعین سیاسی» از سوی شیطان و یارانش ترویج می‌شود تا مشارکت مردم در گردهمایی جهانی اربعین را کاهش دهند، اما تاریخ نشان داده ارادت و احترام حاکمان مسلمان به زائران مشاهد مشرفه و حرم معصومان علیهم‌السلام با هر نیتی که صورت گرفته باشد، تأثیر منفی در ابراز محبت مردم و اشتیاق آنها برای زیارت نداشته است.
بی‌تردید باید لقب «سیاسی‌ترین» حرکت شیعی را به گردهمایی دوستداران سیدالشهدا علیه‌السلام به مناسبت زیارت اربعین در کربلا داد؛ زیرا بیشترین سانسور و کم‌توجهی از سوی امپراطوری رسانه‌‌ای وابسته به غرب، به این مراسم پرشکوه می‌شود.
اما برخی از روشنفکران مسلمان بر این باورند که «زیارت اربعین» در ایران به یک دست‌مایه «سیاسی» تبدیل شده؛ به این معنا که حکومت جمهوری اسلامی برای رسیدن به اهداف مورد نظرش، از این سفر زیارتی حمایت می‌کند و این حمایت ارتباطی به قداست «زیارت اربعین» نزد شیعیان ندارد.
برای پاسخ به این ادعا، رفتار و عملکرد جمهوری اسلامی در مورد زیارت اربعین، از دو زاویه‌ی دینی و غیر دینی بررسی می‌شود:
الف- بر اساس نگاه غیر دینی؛ جمهوری اسلامی همانند تمام حکومت‌های پیش از آن فرض می‌شود که توانسته مدیریت سرزمین ایران را در دست بگیرد و کاملاً طبیعی است که هر حکومتی به دنبال بقای بیشتر خود باشد. آشنایی اجمالی با تاریخ سرزمین‌های اسلامی نشان می‌دهد که حاکمان مسلمان حتی با تمام ظلم و ستم‌هایی که بر مردم روا داشتند، اما سعی می‌کردند توده مردم را با خود همراه کرده و مانع از اعتراض و شورش مردم شوند.
یکی از شیوه‌ها و روش‌های حاکمان مسلمان برای جلب توجه توده مردم، احترام و خدمت‌رسانی به حرم‌ها و عتبات مقدسه بوده است. جالب توجه آنکه این شیوه به حاکمان شیعی اختصاص نداشته و حاکمان اهل‌تسنن نیز بر این روش اصرار داشتند. ارادت‌ها و خدماتی که حاکمان مسلمان به توسعه مسجد الحرام و مسجد النبی صلی‌الله‌علیه‌وآله در عربستان[1] تا عتبات مقدسه در عراق و ایران انجام داده‌اند، به وضوح در تاریخ ثبت شده است.[2]
حتی برخی حاکمان اهل‌تسنن سلجوقی برای حفظ ظاهر و جلوگیری از درگیری با شیعیان، به بازسازی حرم مقدس امام حسین علیه‌السلام اقدام کرده و دستور دادند تا برای آبرسانی به نجف اشرف، نهر و جوی آب احداث شود.[3]
با این حال، در هیچ گزارش تاریخی ثبت نشده که در نقاط مختلف ممالک اسلامی به دلیل خدمت‌رسانی و احترام ویژه حاکمان به حرم معصومان علیهم‌السلام، شوق مردم مسلمان برای زیارت این مکان‌های مقدس کاهش پیدا کرده باشد؛ بلکه چه بسا مردم و عالمان با تقوا از این بهره‌برداری‌ها با خبر و آگاه بودند، اما این را یک فرصت مناسب برای سفرهای زیارتی می‌دانستند.
پس حتی اگر اثبات شود که رفتار و عملکرد جمهوری اسلامی در خدمت‌رسانی به زائران اربعین هیچ ارتباطی با اهداف اسلام و امام حسین علیه‌السلام ندارد، بهانه خوبی برای کاسته شدن شوق و علاقه مردم به زیارت امام حسین علیه‌السلام نیست، بلکه ترک زیارت امام حسین علیه‌السلام در این شرایط، پیروی از فریب‌های شیطان خواهد بود.
ب- با توجه به نگاه دینی و ارزش‌های اسلامی؛ زیارت اربعین امام حسین علیه‌السلام یکی از بهترین فرصت‌ها برای جلب رضایت الهی است. در این میان، جمهوری اسلامی که اصول دین اسلام را در قانون اساسی گنجانده، خود را موظف به خدمت‌رسانی به مردم مسلمان می‌داند؛ خدماتی مانند احداث راه‌ها و برپایی موکب‌های خدماتی و درمانی؛ زیرا بر اساس احادیث، همیاری زائران امام حسین علیه‌السلام برای رفتن به زیارت، ثوابی بسیار زیاد دارد.[4] مسلمانانی که تا سال‌ها پیش و البته نه با این گستردگی؛ بلکه با زحمت فراوان به زیارت اربعین می‌رفتند، اما چندی است که جمهوری اسلامی کمی از مسیر طاقت‌فرسای این زیارت را کاسته تا زائران بیشتری برای این سفر، مشتاق شوند.
بنابراین، از نگاه دینی نیز نباید به بهانه‌های واهی مانند «سیاسی بودن» زیارت اربعین، از ثواب و برکات بسیار زیاد این زیارت چشم‌پوشی کرد.
پی‌نوشت:
[1]. ر.ک: جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر.
[2]. ر.ک: قائدان، اصغر، عتبات عالیات عراق، نشر مشعر.
[3]. یعقوبی، محمدطاهر، شیعیان بغداد، ص81-82، شیعه‌شناسی.
[4]. ابن‌قولویه، جعفر، كامل الزيارات، ص123، دار المرتضویة.