اتفاقات شب اول قبر

به گزارش رهروان ولايت در وبلاگ گروه اينترنتی آخرت آمده است:پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ به برخی از اصحاب فرمود: وقتی دو آزمایش كننده ی قبر بر تو وارد شدند، چگونه خواهی بود؟ آن صحابی گفت: آن دو آزمایش كننده چه كسی اند؟ فرمود: دو ملكی اند، سختگیر و خشن، آوازشان مانند رعد غرنده، چشمانشان چون برق خیره كننده، با موهای بلند كه زیر پای آنها می شود و روی آن راه می روند، دارای دندان هایی كه با آن زمین را می شكافند و از تو می پرسند.(1)
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: همین كه میت دفن شد، دو ملكی به نام های منكر و نكیر سراغ او می آیند كه آوازشان مانند... از میت می پرسند: پروردگارت كیست؟ دین ات چیست؟ پس میت اگر مؤمن باشد می گوید الله پروردگارم، اسلام دین من است، سپس می پرسند، راجع به مردی كه از میان شما بیرون آمد چه می گویی؟ میت می گوید: پیامبر را از من می پرسی؟ شهادت می دهم كه او رسول خداست...(2)

و از امام او می پرسند، میت امام خود را معرفی می كند، دو ملك می پرسند، چگونه امامت را شناختی؟ میت می گوید: این امری است كه خدا مرا بر آن هدایت كرده است.(3)

در روایتی از امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ مانند آن چه از رسول خدا نقل شد آمده است:... و سوال می كنند امام تو كیست؟ پاسخ می گوید: امام من علی بن ابیطالب ـ علیه السلام ـ است. سپس دیگر ائمه ـ علیهم السلام ـ را یكی پس از دیگری می شمرد تا به امام زمان خویش می رسد.(4)

امام سجاد ـ علیه السلام ـ جمعه ها در مسجد النبی به موعظه ی مردم می پرداخت، و از پایان عمر و سوال و نكیر و منكر می گفت: از خدایی كه می پرستی، از پیامبری كه برای تو مبعوث شد، از دینی كه بر آن هستی، از كتابی كه می خوانی، از امامی كه پیروی می كنی، از عمری كه سپری كردی و از مالی كه به دست آوردی و خرج كرده ای سوال می كنند.(5

شیخ مفید(ره) می فرماید: در برخی از روایات نام دو ملكی كه بر كافر نازل می شوند ناكر و نكیر و نام دو ملكی كه بر مؤمن نازل می شوند مبشر و بشیر ذكر شده است، گفته شده اگر نام دو ملك كافر نكیر و ناكر است به خاطر این است كه كافر منكر حق است و منكر آن ملایكه و از آمدن آنها ناخشنود است و دو ملك مؤمن مبشر و بشیر است چون آن دو رضایت و ثواب خدا را بر او بشارت می دهند.(6)

نامیده شدن ملایكه  الهی به نكیر و منكر كه در ظاهر اسم زشتی است، به خاطر این نیست كه زشتی در ذات آنها باشد، چون ملایكه ی الهی از هر پلیدی به دوراند، بلكه به خاطر این است كه كافر و فاسق از دیدن آنها منقلب و گرفته و ناخشنود می شوند مانند نامید شدن به خزنة جهنم و زبانیة كه برخی از ملایك اند.(7)

جمع بندی: پرسش در قبر برای كافران و فاسقان توسط نكیر و منكر با حالت ترسناك و برای مؤمن توسط مبشّر و بشیر با حالت فرحناك انجام می شود، محور پرسش ها، عقاید و اصول دین است به ویژه مسأله ی امامت(8)

(خداوند، پیامبر، دین، امام) اما از مسایل فروع دین به ویژه مسایلی كه در تعیین سرنوشت انسان مؤثر است نیز سوال می شود مانند: صرف عُمر، دوستان و... .

در روایتی به آیه ی شریفه ی یُثَبِّتُ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثّابِتِ برای سوال در قبر استدلال شده است، و پس از آن همان اوصافی كه برای نكیر و منكر ذكر شد بیان كرده است و اضافه شده كه به دست هر كدام گرزی به وزن سنگینی آهن های دنیا است و از ربّ و نبی و قبله و امام می پرسند و مؤمن در پاسخ می گوید... امام من علی بن ابی طالب ـ علیه السلام ـ است...(9)

پی نوشت ها:

1. بحار الانوار، ج6، ص215، حدیث 5.
2. الفروع من الكافى، ج3، ص236، حدیث 7.
3. همان ج3، ص238، حدیث 11.
4. الانوار النعمانیه، ج4، ص222.
5. بحار الانوار، ج6، ص223، حدیث 24.
6. مفید، شرح عقاید صدوق یا تصحیح الاعتقاد، ص 220, فیض كاشانى، علم الیقین، ج2، ص1073
7. حمصى رازى، المنقذ من التقلید، ج2، ص 197.
8. در روایت تدفین فاطمه مادر حضرت امیرـ علیه السلام ـ گذشت كه پیامبراكرم نام على ـ علیه السلام ـ را به او تلقین كرد تا در پاسخ ملایكه بیان كند, عبدالله شبر، حق الیقین، ج2، ص384.
9. عبدالله شبر، حق الیقین، به نقل از كتاب المناقب از قول ابوهریره، ج2، ص 387.