چکیده: فضائل امام علی علیه السلام برای جن و انس قابل شمارش نیست. اگر دریاها جوهر شوند و تمام درختان قلم و همه انسانها نویسنده و اجنه هم حسابگر شوند ، نمی توانند فضیلت های امام علی علیه السلام را بشمارند ...
وجود مبارک امیرالمومنین علی ابن ابیطالب گوهری ناشناخته است که پروردگار هستی به بشریت اهداء نموده و عقول صاحبان اندیشه از شناخت حقیقت آن حضرت عاجز می باشد. با رجوع به قرآن و روایات پیامبر اکرم و ائمه معصومین(صلوات الله علیهم) می توان به شناخت ومعرفت آن حضرت نزدیک شد؛ و گرنه قلم توانایی شمارش و بیان توان بازگویی فضائل حضرت ندارد. در این باره به روایتی از نبی مکرم اسلام(صلّی الله علیه وآله وسلّم) اشاره می شود که هم از شیعه و هم از اهل سنت نقل شده و راوی آن عبدالله بن عباس و عمر بن خطاب می باشند؛ پیامبر به امیر المومنین فرمودند :
«اگر دریاها جوهر شوند و تمام درختان قلم و همه انسانها نویسنده و اجنه هم حسابگر شوند، یا ابالحسن، نمی توانند فضائل تو را بشمارند ...»[1]
این روایت نشانگر عظمت وجودی و بی شماری فضائل امیرالمومنین(علیه السلام) و فانی بودن ایشان در حضرت حق که کمال بی نهایت است، می باشد. امام علی (علیه السلام) به منبع لا یزال الهی متصل شده و همان طور که کمالات خداوند متعال بی نهایت است؛ فضائل و کمالات حضرت نیز قابل شمارش نیست.
اثر ذکر فضائل امام علی علیه السلام در آمرزش گناهان
در روایت دیگری پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم در فضلیت شخصيت امام علی علیه السلام مي گويد : «به راستي خدا براي برادرم علي فضائلي مقرر داشت که از فرط فراواني قابل شمارش نيست. پس هر که فضيلتي را از فضائل او ياد کند و به آن اقرار کند ، خداوند گناهان حال و گذشته او را بيامرزد و هرکه يک فضيلت از فضائلش را بنويسد تا آن نوشته هست، دائماً ملائکه برايش استغفار مي کنند و هرکه به فضيلتي از فضايلش گوش جان بسپارد، خدا گناهاني را که از راه شنيدن مرتکب شده، بيامرزد و هر که نگاهي به نوشته اي از فضائلش بيندازد، خدا گناهاني را که از راه نگاه مرتکب شده، بيامرزد .»[2]
بنابراین شایسته است که انسان در مجالسی که ذکر مناقب اهلبیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) است، شرکت نموده و با یادآوری فضائل و شنیدن مناقب ایشان مشمول مغفرت الهی گردد؛ همچنین باقلم و بیان مناقب حضرت را در جامعه منتشر کند، تا گناهانی که بازبان و دست انجام داده آمرزیده شود.
فضیلتی دیگر برای امام علی علیه السلام
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند :
«ای علی ! روز قیامت در حالی که دست تو در دست من باشد وارد بهشت می شوی و من هر کجا که داخل شدم وارد خواهی شد.» [3]
همراهی و همنشینی با پیامبر اکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم) در قیامت و همنشینی با ایشان در بهشت نشان دهنده اوج درجات معنوی امام علی علیه السلام و قرب حضرت به پروردگارعالم است.
فضیلتی دیگر از حضرت
حضرت علی علیه السلام، هادی است.
ابن عباس حدیثی از پیامبر نقل می کند که پیامبر(صلّی الله علیه وآله وسلّم) فرمودند :
«من بیم دهنده ام و علی هدایت کننده و با دست به علی علیه السلام اشاره کردند و فرمودند : به واسطه تو هدایت شوندگان راه می یابند و هدایت می شوند.»[4]
امام علی علیه السلام به عنوان خلیفه بلافصل پیامبراکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم) همانگونه که ایشان از طرف خداوند وظیفه هدایت بندگان را به سوی کمال برعهده دارد، بعد از رحلت پیامبراکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم) هادی امت می باشد. بنابراین کسانی که به حضرت علی علیه السلام و جانشینان برحق او پشت نموده و ازطریق اهلبیت جدا شده اند، از راه راست منحرف گردیده و به سوی گمراهی پیش می روند و نهایت این گمراهی آتش جهنم است که درکمین ظالمین می باشد.
دوستی امام علی علیه السلام شرط قبولی اعمال
حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم به امیرالمومنین علی علیه السلام فرمودند:
«اگر بنده ای به مقداری که حضرت نوح علیه السلام درمیان قومش بود بندگی خدا کند و به اندازه کوه احد طلا داشته باشد و همه را در راه خدا انفاق کند و عمرش به حدی طولانی شود که هزار بار با پای پیاده هزارحج انجام دهد سپس در بین صفا و مروه با مظلومیت کشته شود؛ ای علی! تو را دوست نداشته باشد بوی بهشت به او نرسد.»[5]
ولایت امیرالمومنین علی علیه السلام مانند گوهر گرانقدری است که خداوند برای بندگان انتخاب نموده و بر آنها پسندیده و ملاک طاعت خود قرار داده است. بنابراین کسانی که ولایت حضرت را نمی پذیرند، همانند شیطان حاضر نشد بر حضرت آدم سجده کند و فرمان خداوند متعال رااطاعت نکرد و از اطاعت خداوند خارج شد، از طاعت خداوند بیرون رفته و نهایتا بوی بهشت به آنها نمی رسد.
عایشه و ابن عباس از رسول اکرم صلی الله علیه و آله روایت کردند که، پیامبر فرمودند :
«ذکرُ علی عبادة. یاد کردن از علی عبادت است .»[6]
خداوند سبحان درقرآن کریم به پیامبراکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم) امر نموده که پیامبرانی مانند حضرت ابراهیم، حضرت موسی و... را در کتاب یادکن. «وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا[مریم/ ۴۱] در اين كتاب از ابراهيم ياد كن كه او بسيار راستگو و پيامبر خدا بود.»، «وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مُوسَى إِنَّهُ كَانَ مُخْلَصًا وَكَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا[مریم/ ۵۱] در اين كتاب (آسماني) از موسي ياد كن، كه او مخلص و رسول و پيامبر والامقامي بود و ما او را از طرف راست (كوه) طور فرا خوانديم، و او را نزديك ساختيم و با او سخن گفتيم..»
یاد نمودن بندگان خوب خدا موجب احیاء ارزش های الهی و معرفی الگوهای نیکو به افراد جامعه می شود. با یاد مردان خدا و یاد پیامبران و اولیاء الهی انسان به یادخدا می افتد. و حضرت علی علیه السلام از بزرگان صحابه رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و خلیفه ی بلا فصل ایشان و از سابقون در اسلام می باشند؛ که آیات زیادی در شأن و منزلت ایشان در قرآن نازل شده است؛ ایشان امام متقیان، یدالله، عین الله، اذن الله و فانی فی الله است و زنده نگهداشتن یاد ایشان نیز موجب احیاء و نشر ارزش های الهی می باشد.
صلوات و سلام خدا بر خاتم انبیاء و امیرالمومنین و اهل بیت آن حضرت.
سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
منبع:
[1] محمد بن یوسف شافعی کفایة الطالب ب ۶۲، فخر رازی، تفسیر کبیر، میر سید علی همدانی شافعی، شیخ سلیمان بلخی قندوزی حنفی ینابیع الموده، مسند احمد بن حنبل، ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه
[2] الامام علي في آراء خلفاء ايماني، ص8؛ نقل از: المناقب خوارزمي، ص32؛ ح2، کفايه الطالب، گنجي، ص252، باب 62؛ فوائد السمطين، ج1، ص8.
[3] تاریخ دمشق ج۲ ،۳۳۷/۸۴۶ - ذخایر العقبی
[4] قرآن کریم سوره رعد آیه ۷، تاریخ دمشق ج ۲ ص ۴۱۲، الدر المنثور ج ۴ ص ۴۵، تفسیر روح المعانی ج ۱۳ ص ۹۷، تفسیر طبری ج ۳ ص۷۲
[5] کتاب علی ع منبع فضائل وکمالات:302 ، به نقل کشف الغمه:100/1وکتاب الصراط المستقیم:49/2
[6] الفردوس ج ۲ ص ۳۱۵۱ / ۲۴۴، الجامع الصغیر ج ۱ ص ۶۶۵ /