انقلاب اسلامی ایران از نگاه ّمقام معظم رهبری

اشاره: انقلاب اسلامی نقطۀ عطفی بود در تاریخ بشریّت که آثار و برکات زیادی در جهان اسلام و جهان بشریّت منتشر کرد؛ این انقلاب که به رهبری امام خمینی! آغاز گردید با درایت و مدیریّت حضرت آیت الله العظمی خامنه ای> به اهداف و آرمانهای بلندی نائل گردید. اکنون پس از گذشت 36 سال از عمر با برکت این انقلاب، شمیم معطر امامت و ولایت بر آن حاکم است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در طول سالیان گذشته مطالب ارزشمندی پیرامون انقلاب اسلامی و مباحث پیرامون آن ایراد فرمودند که در ادامه به بخشی از آنها اشاره می گردد:

ملت ایران «ربّنا الله» را گفت، پایش ایستاد

انقلاب اسلامی یک استثناء است. انقلاب اسلامی حرکتی بود که با اهداف مشخصی - ولو آن اهداف که مشخص هم بود، در یک جاهائی کلی بود؛ به تدریج خرد شد، روشن شد، مصادیقش معلوم شد؛ اما اهداف، اهداف روشنی بود - به وجود آمد. هدف اسلام خواهی، هدف استکبارستیزی، هدف حفظ استقلال کشور، هدف کرامت بخشی به انسان، هدف دفاع از مظلوم، هدف پیشرفت و اعتلای علمی و فنی و اقتصادی کشور؛ اینها اهداف انقلاب بوده.

انسان وقتی در فرمایشات امام(رضوان الله علیه) و در اسناد اصلی انقلاب اینها را نگاه می کند، می بیند که همۀ اینها در متون اسلامی هم ریشه دارد. مردمی بودن، متّکی به ایمان مردم، عقاید مردم و انگیزه های مردمی و عواطف مردمی، جزو پایه های اصلی انقلاب است. این خط ادامه پیدا کرده؛ این خط انحراف پیدا نکرده، این خط زاویه نخورده. امروز سی و دو سال از انقلاب می گذرد؛ این خیلی حادثۀ مهمی است.

... ]إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ  ثُمَ  اسْتَقامُوا[؛[1] ملت ایران «ربّنا الله» را گفت، پایش ایستاد. این ایستادن پای این سخن، از نسلی به نسل دیگر منتقل شد.[2]

کار طلاب جوان در اوائل انقلاب مانند کار زنبور عسل بود

اگر جامعۀ روحانیت نبود، این انقلاب پیروز نمی شد؛ تا صد سال دیگر هم پیروز نمی شد. روشنفکران سیاسی ما که بعضی شان هم آدمهای خوبی بودند، دلسوز هم بودند - همه، آدمهای ناراه و منحرفی نبودند - توانائی اش را نداشتند، مقبولیّت نداشتند، در بین مردم نفوذ نداشتند، نمی توانستند بر دلهای مردم حکومت کنند. آن که می توانست اولاً از حیث سطح، تمام کشور را فرا بگیرد، ثانیاً از حیث عمق و تأثیر، تا اعماق دلها نفوذ کند، روحانیت بود؛ که همه جا بود.

بنده یک وقتی در اوائل انقلاب، این آیۀ شریفۀ سورۀ نحل را خواندم: ]اعوذ باللّه من الشّیطان الرّجیم. وَ أَوْحى  رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذي مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمَّا يَعْرِشُونَ ثُمَّ كُلي  مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُكي  سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلاً يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فيهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ[؛[3] گفتم بله، این جوانهای طلبه مثل زنبورهای عسل رفتند بر روی گلهای معرفتی که از بیان امام روئیده بود، نشستند تغذیه شدند، بعد راه افتادند به سرتاسر کشور، به مردم عسل دادند، به دشمنان نیش زدند؛ هم عسل، هم نیش؛ نیش و نوش با هم. از هیچ دسته ای، از هیچ حزبی، از هیچ جمعیت دیگری غیر از روحانیت، این کار برنمی آمد. و اگر این نمی شد، این انقلاب اجتماعی به وقوع نمی پیوست؛ انقلابی که همان شعاری که در تهران روز عاشورا داده می شود، در فلان کوره دهِ یک استان دورافتاده هم مردم راهپیمائی می کنند، همان شعار را می دهند، همان حرف را می زنند، همان درخواست را می کنند. این می شود انقلاب اجتماعی؛ که نتیجه اش سقوط آنچنان حکومتی است، و تشکیل اینچنین نظامی. استقامت و استحکام و ریشه داری این نظام به گونه ای است که به توفیق الهی، قرنها این نظام پابرجا خواهد بود.[4]

احیاء امت اسلامی، هدف انقلاب اسلامی ایران

انقلاب اسلامی ایران موفق ترین تجربۀ اسلامی عصر جدید بود در عرصۀ خودباوری ملتها و مردم باوری نخبگان، در عرصۀ نفی اسطورۀ شکست ناپذیری رژیمهای طاغوتی و اربابشان، در عرصۀ شکستن غرور کمونیزم و سرمایه داری، ارائه مدلهای کارآمد در پیشرفتهای بزرگ کشور، با حفظ مردم سالاری و دفاع از ارزشهای اساسی.

برادران و خواهران! سالهاست که علیه برادران ایرانی تان به شما دروغ می گویند، و اینک حقیقت در مورد ایران اسلامی همین است که به شما عرض می کنم:

انقلاب ما پیروزیها و البته ضعفهایی در مجاهدات سه دهۀ خود داشته است؛ اما هیچ جنبش اسلامی در جهان پس از تسلّط غرب و شرق بر مسلمین در قرن گذشته، تا این حد جلو نیامده بود و این همه موانع را از سر نگذرانده بوده است.

اگر انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی، برادران مظلوم افغانی و بوسنیائی و لبنانی و عراقی و فلسطینی خود را همچون سایر حکومتهای بظاهر مسلمان، تنها می گذارد، و اگر همچون بیش تر رژیمهای عربی که به فلسطین خیانت کردند، ما هم ساکت می ماندیم و از پشت خنجر می زدیم، هرگز ما را پشتیبان تروریزم و مداخله گری معرفی نمی کردند. ما به آزادی قدس شریف و تمامی سرزمین فلسطین می اندیشیم؛ این است آن جرم بزرگ ملت ایران و جمهوری اسلامی.[5]

عشق و ایمان، بصیرت و همّت، میوه های شجره طیبه انقلاب اسلامی

عشق و ایمان، بصیرت و همّت؛ اینها ستونهای اصلی [حرکت خودجوش مردمی در جهاد سازندگی و اردوهای هجرت] است. عشق و ایمان. انسانی که ایمان ندارد، محوری برای حرکت خود نمی تواند تصویر کند. انسانی که از احساس عاشقانه و عمیق قلبی برخوردار نیست، نمی تواند این حرکت را ادامه دهد و استمرار بخشد. انسانی که همت ندارد، به کارهای کوچک، به فرازهای محدود اکتفاء می کند؛ چشم به برترین قله ها نمی دوزد. انسانی که بصیرت ندارد، راه را عوضی می رود؛ اگر عشق و ایمانی هم در او هست، آن را در راه غلط مصرف می کند، کجراهه می رود. عشق و ایمان، همت و بصیرت؛ اینها را انقلاب به مردم ما و جامعۀ ما داد؛ لذا انقلاب شد همان شجرۀ طیبه ای که در قرآن از آن نام برده شده است: ]أَلَم تَرَ كَيفَ ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ[؛[6] کلمۀ طیب مثل درخت نیکونهاد و سالم و طیب است. ]أَصلُها ثابِتٌ وَفَرعُها فِي السَّماءِ[؛[7] ریشه دار، دارای ریشۀ عمیق و مستحکم و دارای شاخ و برگ فراگیر. ]تُؤتي أُكُلَها كُلَّ حينٍ بِإِذنِ رَبِّها[؛[8] میوۀ مطابق فصل، میوۀ مطابق نیاز در اختیار و در دسترس جامعه قرار می دهد. این کلمۀ طیبه است؛ انقلاب یک چنین چیزی است. حرکت انقلابی ای که امام بزرگوار ما - آن رهروِ حقیقیِ راه طیبین و اولیاء و شهدا و معصومین و صدیقین - در مقابل پای ما گذاشت، همان کلمۀ طیبه است.[9]

حضور مردم در صحنه، نشانه حقّانیّت انقلاب

امروز حرکت انقلاب، هدفهای انقلاب، همان چیزهایی است که در روز اول ترسیم شد و امام بزرگوار و حکیم ما آنها را ترسیم کرد. این هدفها با فطرت مردم هماهنگ بود، لذا مردم آن را گرفتند؛ والّا دل میلیونها مردم را به یک سمتی متوجه کردن، کار عادی ای نیست. وقتی کسی با فطرت سخن می گوید، از خدا حرف می زند، فطرتها به او متوجه می شود؛ ]لَو أَنفَقتَ ما فِي الأَرضِ جَميعًا ما أَلَّفتَ بَينَ قُلوبِهِم وَلكِنَّ اللهَ أَلَّفَ بَينَهُم[؛[10] دست قدرت خداست که دلها را به یک سمتی هدایت می کند؛ لذا نتیجه، این می شود.

در بیست و دوم بهمن، جمعیتی که در سی و یکمین سال ولادت انقلاب اسلامی در خیابانها حضور پیدا می کنند، از جمعیت سالهای قبل بیش تر است؛ نه فقط کم نشده است، کمرنگ نشده است، بلکه پُررنگ تر شده است، قوی تر شده است؛ برخلاف آن چیزی که در طبیعت عالم وجود دارد. شما یک سنگی را داخل آب بیندازید، یک موجی ایجاد می کند؛ اما هرچه می گذرد، لحظه لحظه این موج کوچک تر، کم تر و نامحسوس تر می شود، تا تمام می شود. گذشت زمان، امواج اجتماعی را خاموش می کند.

این چه حقیقتی است که گذشت زمان آن را خاموش نمی کند، بلکه روزبه روز برجسته تر می کند؟ مثل حادثۀ کربلا. آن روز در آن بیابان خالی و بدون حضور دوستان و پُر از دشمنان، حسین بن علی% و یارانش به شهادت می رسند، خانواده اش اسیر می شوند و آنها را می برند و تمام. امروز بعد از گذشت قرنها، همان حادثه ای که باید در ظرف ده روز، پانزده روز اثری از آن نمی ماند و یادی از آن نمی شد، ببینید چقدر برجسته است؛ نه فقط در بین میلیونها شیعه در کشورهای مختلف، در بین مسلمانان، بلکه در بین غیر مسلمانان، نام حسین بن علی مثل خورشیدی می تابد؛ دلها را روشن می کند، راهنمایی می کند. انقلاب این جوری است. این انقلاب هرچه زمان گذشته است، حقائق بیش تری را روشن کرده است.

خوب، دشمن جور دیگری حرف می زند. بعضیها هم با همان لغت دشمن حرف می زنند، با همان زبان دشمن حرف می زنند. آیا می فهمند یا نمی فهمند، آن با خداست؛ اما با زبان او حرف میزنند، سعی می کنند وانمود کنند که انقلاب از راه خود منحرف شده است؛ نه، اگر منحرف شده بود، این همه دل با نام انقلاب و یاد انقلاب به حرکت در نمی آمد؛ این همه ایمان و انگیزه به یاد این انقلاب بسیج نمی شد. در دنیا هم همین جور است. این انقلاب، امروز در کشورهای اسلامی هم آثارش در دلهای مردم محسوس است. به چند تا دولت معاند نگاه نکنید؛ ملتها این انقلاب را گرامی می دارند، بزرگ می دارند، به آن احترام می کنند، حسرت آن را برای خودهاشان می خورند؛ این نشانه های حقّانیّت است، نشانه های بقاء است؛ ]تُؤتي أُكُلَها كُلَّ حينٍ[؛[11] است.[12]

تلاش خالصانه در راه انقلاب عامل جذب لطف الهی

انقلاب اسلامی، خیلی ریشه  دار است؛ خیلی قوی است؛ خیلی ارکان مستحکمی دارد؛ و خدای متعال هم پشتیبان ماست؛ همین طور که من بارها از قول امام (رضوان اللَّه علیه) نقل کرده  ام که فرمودند: من از اولی که وارد این قضیه شدیم، دیدم - یا احساس کردم - یک دست قدرتی دارد کارها را پیش می برد. حقیقتاً همین جور است؛ و این را ایشان به من فرمودند. انسان این دست قدرت الهی را می  بیند. البته این دست قدرت الهی، قوم و خویشی  ای با ما ندارد - ««مَنْ کَانَ للَّهِ کَانَ اللَّهُ لَهُ»[13]، ]إِن تَنصُرُوا اللهَ يَنصُركُم وَيُثَبِّت أَقدامَكُم[،[14] ]وَ لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ  يَنْصُرُهُ [؛[15] - باید در خدمت این راه باشیم؛ خالصانه؛ آنچه که داریم، بیاوریم میدان و برای این راه تقدیم کنیم؛ تلاشمان و کارمان را برای این راه تقدیم کنیم. خدای متعال هم تفضل خواهد کرد؛ لطف خواهد کرد؛ امروز هم همین کار شده و خدای متعال تفضل کرده و سنگ دشمن به سوی خودش برگشته؛ تیرش کمانه کرده به طرف خودش؛ و نتوانستند از توطئه  ای که کردند، طرفی ببندند.[16]

هدف انقلاب، ایجاد الگوی حیات طیبه اسلامی در کشور

ببینید برادران و خواهران عزیز! شماها مسئولین و کارگزاران این نظامید. نخبگان سیاسی و فرهنگی و اجتماعی این نظام، یا جمعی از نخبگان، اینجا جمع هستید؛ عمدۀ مسئولین کشور الان اینجا جمع هستند. من و شما چرا در این نظام مشغول کار شدیم؟ آیا ما از اول به دنبال این بودیم که حکومتی تشکیل شود، دولتی به وجود بیاید، ما بشویم رئیس دولت، مسئول دولت، وزیر دولت، وکیل دولت؟ مگر مقصود این بوده؟ نه. اگر مقصود این باشد، باید عرض کنم زحماتی که هر کدام از ما می کشیم - اگر با این نیّت باشد - همه اش «هَباءً مَنثوراً»[17]ست؛ بی ارزش است؛ پیش خدای متعال اجری ندارد؛ با زوال عمر زائل می شود، بلکه با زوال مدت مسئولیت زائل می شود. ما فرقمان با بقیۀ گروه هائی که در کشورهای مختلف می آیند یک رژیمی را تغییر می دهند، بر سر کار می آیند و قدرت را به دست می گیرند، این است که ما آمدیم برای اینکه یک جامعۀ اسلامی به وجود بیاوریم؛ ما آمدیم تا حیات طیبۀ اسلامی را برای کشورمان و برای مردممان بازْتولید کنیم؛ آن را تأمین کنیم. و اگر بخواهیم با یک نگاه وسیع تر نگاه کنیم، چون بازتولیدِ حیات طیبۀ اسلامی در کشور ما می تواند و می توانست و می تواند همچنان الگوئی برای دنیای اسلام شود، در واقع آمدیم برای اینکه دنیای اسلام را متوجه به این حقیقت و این شجرۀ طیبه[18] بکنیم؛ ما برای این آمدیم. هدف، جز این چیز دیگری نبود، الان هم هدف جز این چیز دیگری نیست.[19]

لزوم حفظ و قدردانی نعمت انقلاب

خدا را شکر می کنیم؛ خدا را شکر می کنیم بر نعمت انقلاب، خدا را شکر می کنیم بر نعمت امام، خدا را شکر می کنیم بر این عظمتی که ملت ایران از خودشان نشان دادند، خدا را شکر می کنیم بر توفیقی که به این ملت داده است. یک یک شما مردم و شما جوانها، یک نعمت بزرگ خدا هستید که انسان باید برای آنها خدا را شکر کند - ]وَإِن تَعُدّوا نِعمَةَ اللهِ لا تُحصوها[؛[20] - مگر می شود نعمتهای الهی را احصاء کرد؟ این نعمتها را باید حفظ کنیم. این نعمتها را هم مسئولین بدانند، باید این نعمت را حفظ کنند، شکر کنند تا این نعمت برایشان بماند، هم آحاد مردم این نعمت خدا را قدر بدانند. بدانید فردای این ملت از امروز این ملت بمراتب بهتر و روشن تر و دلنوازتر است. و ان شاءالله شما جوانها آن روزها را خواهید دید. و خواهید توانست ثمرۀ این مجاهدتهای عظیم را بچینید و ان شاءالله دنیائی را به آبادی و سعادت و فلاح برسانید.[21]

ایمان به خدا، ریسمان محکم انقلاب

فرقی که این ملت و انقلابش با بسیاری از ملتهائی که انقلاب کرده اند داشت، این است که این ملت خود را به جای محکمی متصل کرد؛ «فَقَدِ استَمسَكَ بِالعُروَةِ الوُثقى». عروۀ وثقی یعنی شما بخواهید از روی یک پرتگاهی عبور کنید، از یک لبۀ باریکی بخواهید عبور کنید، یک ریسمان محکمی باشد، دستتان را بگیرید. وقتی دستتان را گرفتید، خاطرتان جمع است که دیگر پرتاب نمیشوید. این عروۀ وثقی است. ]فَمَن يَكفُر بِالطّاغوتِ وَيُؤمِن بِاللَّهِ فَقَدِ استَمسَكَ بِالعُروَةِ الوُثقى[؛[22] کفر به طاغوت، ایمان به خدا. ملت ما این را داشت، لذا از این گذرگاه عبور کرد؛ دغدغه ای برایش به وجود نیامد و همین موجب شد که این حرکت عظیم در بین مردم بماند.[23]

بصیرت و صبر عوامل قوت ما در قیام جمهوری اسلامی

مهم ترین نقطۀ قوت ما در قیام جمهوری اسلامی، نقطۀ قوت انسانی بود. ما که نه سلاح داشتیم، نه پول داشتیم، نه سازماندهی داشتیم، نه حزب داشتیم و نه پشتیبانی جهانی؛ ما ملت ایران در همۀ کشورهای دنیا یک نقطه را نداشتیم که از قیام، انقلاب و حرکت ما حمایت و دفاع کنند. آنچه این ملت را پیروز کرد، قدرت نیروی انسانی بود؛ یعنی آگاهی و ایستادگی؛ همان که امیرالمؤمنین در جنگ صفین فرمود: «اَلا لَا يَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ»[24] بصر یعنی بصیرت و آگاهی؛ صبر یعنی پایداری؛ فقط اینها هستند که می توانند این عَلَم را در دست بگیرند و پیش بروند. قلۀ این صبر و بصر شهدای مایند؛ همین آزادگانی هستند که این جا حضور دارند و همین جانبازان عزیزی هستند که این جا نشسته اند. اینها بودند که جان خودشان را در معرض نابودی گذاشتند؛ از حیات خودشان برای دوام این حرکت و این قیام بزرگ و انسانی مایه گذاشتند؛ اینها اوج ایثار و مظهر بصر و صبرند؛ مظهر آگاهی و ایستادگی و پایداری.[25]

_____________________________________________________

[1] . «به یقین کسانی که گفتند: «پروردگار ما خداوند یگانه است!» سپس استقامت کردند.» فصّلت /30.

[2] . بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه‏ای> در دیدار جمعی از دانشجویان، 19/05/1390.

[3] . «و پروردگار تو به زنبور عسل «وحی» (و الهام غریزی) نمود که: «از کوه‏ها و درختان و داربست هایی که مردم می‏سازند، خانه ‏هایی برگزین! سپس از تمام ثمرات (و شیره گلها) بخور و راه‏هایی را که پروردگارت برای تو تعیین کرده است، براحتی بپیما! «از درون شکم آنها، نوشیدنی با رنگهای مختلف خارج می‏شود که در آن، شفا برای مردم است؛ به یقین در این امر، نشانه روشنی است برای جمعیّتی که می‏اندیشند.» نحل /68 و 69.

[4] . بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه‏ای> در دیدار علما و روحانیون خراسان شمالی، 19/07/1391.

[5] . بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه‏ای> در خطبه‏های نماز جمعه تهران، 14/11/1390.

[6]. «آیا ندیدی چگونه خداوند «کلمه طیبه» (و گفتار پاکیزه) را به درخت پاکیزه ‏ای تشبیه کرده.» ابراهیم /24.

[7]. «ریشه آن (در زمین) ثابت، و شاخه آن در آسمان است؟!» همان.

[8]. «هر زمان میوه خود را به اذن پروردگارش می‏ دهد.» ابراهیم / 25.

[9]. بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ‏ای> در دیدار جهادگران بسیج سازندگی، 31/06/1389.

[10]. «اگر تمام آنچه را روی زمین است صرف می ‏کردی که میان دلهای آنان الفت دهی، نمی ‏توانستی! ولی خداوند در میان آنها الفت ایجاد کرد!» انفال /63.

[11]. «هر زمان میوه خود را به [اذن پروردگارش] می‏ دهد.» ابراهیم /25.

[12]. بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه‏ای> در دیدار جمعی از مردم آذربایجان، 28/11/1388.

[13]. بحار الانوار، محمدباقر مجلسی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1403ق، ج79، ص197.

[14]. «اگر (آیین) خدا را یاری کنید، شما را یاری می‏ کند و گامهایتان را استوار می‏دارد.» محمد /7.

[15]. «و خداوند کسانی را که یاری او کنند (و از آیینش دفاع نمایند) یاری می‏کند.» حج /40.

[16]. بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ‏ای> در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، 02/07/1388.

[17]. ]وَقَدِمنا إِلى ما عَمِلوا مِن عَمَلٍ فَجَعَلناهُ هَباءً مَنثوراً[؛ «و ما به سراغ اعمالی که انجام داده‏اند می‏ رویم، و همه را همچون ذرّات غبار پراکنده در هوا قرار می ‏دهیم!» فرقان /23.

[18]. ]أَلَم تَرَ كَيفَ ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصلُها ثابِتٌ وَفَرعُها فِي السَّماءِ[؛ «آیا ندیدی چگونه خداوند «کلمه طیبه» (و گفتار پاکیزه) را به درخت پاکیزه ‏ای تشبیه کرده که ریشه آن (در زمین) ثابت، و شاخه آن در آسمان است؟!» ابراهیم /24.

[19]. بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه‏ ای> در دیدار رؤسای سه قوه و مسئولان نظام، 19/06/1387.

[20]. «و اگر نعمتهای خدا را بشمارید، هرگز نمی ‏توانید آنها را احصا کنید.» نحل /18.

[21]. بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ‏ای> در دیدار مردم تبریز، 28/11/1386.

[22]. «بنابر این، کسی که به طاغوت [= بت و شیطان، و هر موجود طغیانگر] کافر شود و به خدا ایمان آورد، به دستگیره محکمی چنگ زده است.» بقره /256.

[23]. بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ‏ای> در دیدار مردم تبریز، 28/11/1386.

[24]. نهج البلاغه، سید رضی، انتشارات هجرت، قم، خطبه173.

[25]. بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ‏ای در خانواده ‏های شهدای استان همدان، 16/04/1383.