یکی از چیزهایی که باعث جاذبة حُسن پذیرش قرآن میان مردم گردید، جنبة ادبی و هنری فوق العاده قوی است که از آن به فصاحت و بلاغت تعبیر می شود.
پرسش: آیا درست است که قرآن، تمام سوره ها، آیات و کلمات و حروفش طبق نظم و ترتیب خاصی و از روی تفکر عمیق بوده و حتی جابجایی کوچک بین کلمات باعث تغییر در معنای آن می گردد؟ در این صورت چرا همیشه کلمة مؤمنون اؤگل آمده و بعد کلمة مؤمنات، خصوصاً در آیاتی که خدا می خواهد بشارتی به بندگان دهد در جایی که بخواهد بیم دهد اوّل به زنان و سپس به مردان اشاره می کند؟ علت تفاوت چیست؟
پاسخ: خواهر بزرگوار، ضمت تقدیر و تشکر از مکاتبة شما و در میان گذاشتن سؤالات خود این مسأله مربوط به شناخت قرآن می باشد، که شناخت آن برای مؤمن ضروری می باشد، چرا که منبع اصلی ایمان و اندیشة مسلمان و آنچه به زندگی او حرارت و معنا و روح می دهد، قرآن است.
اوّلاً: باید باور داشته باشیم این کتاب توسط خدا بر قلب منوّر پیامبر گرامی(ص) نازل و از زبان حضرت(ص) جاری شده است.
ثانیاً: شناخت تحلیلی از قرآن داشته باشیم یعنی تشخیص دهیم مشتمل بر چه مطالبی است و چه هدفی را تعقیب می کند و دید این کتاب نسبت به جهان و انسان و حیات و مرگ چیست؟
ثالثاً: بدانیم مطالب قرآن از خدا می باشد.
در این صورت قرآن را باور داریم و برای آن احترام قائل می شویم و کوچکترین تردیدی نسبت به سوره ها و آیات به خود راه نخواهیم داد و برای ما از جاذبة خاصی برخوردار خواهد بود.
یکی از چیزهایی که باعث جاذبة حُسن پذیرش قرآن میان مردم گردید، جنبة ادبی و هنری فوق العاده قوی است که از آن به فصاحت و بلاغت تعبیر می شود. جاذبة ادبی شدید قرآن باعث شد مردم توجّه شان به آن جلب شود و آن را به سرعت فرا گیرند، بر خلاف کتاب های ادبی دیگر همانند دیوان حافظ و اشعار مولوی که علاقه مندان در آن ها دست می برند تا آن را کامل تر کنند.
احدی به خود اجازة دست بردن در قرآن را نخواهد داد، زیرا این آیات او را از این امر منصرف می کند:" کلامی است که از سوی پروردگار عالمیان نازل شده است. اگر پیامبر سخنی دروغ بر ما می بست، او را با قدرت می گرفتیم، سپس رگ قلبش را قطع می کردیم و هیچ کس از شما نمی توانست از (مجازات) او مانع شود. مسلّماً قرآن تذکری برای پرهیزگاران است".(1)
در این آیات نشان می دهد که اوّلاً کسی حتی پیامبر(ص) جرأت تغییر و تحریف قرآن را ندارد. ثانیاً اگر جابجایی کوچک حتی در اِعراب کلمات انجام شود، تغییر در معنای کلمات پیش خواهد آمد. این بینش مربوط به علم ادبیّات عرب می باشد که اگر از آن اطلاع داشته باشید، این مسأله را تأیید می کنید.
قسمت دوم سؤال،صحّت ندارد که هر جا خدا بخواهد بیم وترس دهد، اوّل به زنان خطاب نموده، و هر جا بخواهد بشارتی به بندگان دهد، اوّل مردان را مورد خطاب قرار داده است.
اگر کلمة مؤمنون اوّل آمده،به جهت این که در مسائل فردی و اجتماعی، مردان بیشتر طرف خطاب هستند.
پاورقی:
1 -لهوف ،ص 111؛ بحارالأنوار، ج 45، ص 135.
مرکز ملی پاسخگویی به سئوالات دینی