-از جمله مهمترین ویژگی منتظران واقعی اجتناب از گناه است.
شاخص ترین ملاک و معیار اخلاقی منتظران واقعی
یکی از نکات بسیار مهمی که در حوزه مهدوی پژوهی همواره مورد توجه و دقت محبان و شیعیان راستین خاندان عصمت و طهارت (علیهم السلام) قرار داشته، مسأله وظایف و مسئولیت های پیش از ظهور و یا به عبارتی وظایف منتظران واقعی است. هر چند در دروان غیبت امام عصر(عجل الله تعالی فرجه)، بسیاری از افراد کم و بیش همواره ارادت و دوستی خود را نسبت به آخرین منجی یعنی حضرت اباصالح المهدی(عجل الله تعالی فرجه) ابراز داشته اند ولی با این وجود ، همواره این دوستی توأم با ایفای دقیق و کامل وظایف و مسئولیت های دینی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اخلاقی نبوده است. سؤالی که در این خصوص قابل مطرح شدن می باشد این است که یک منتظر واقعی دارای چه خصوصیات و ملاک های اخلاقی است؟
مهدی باوری و مهارت «نه گفتن»
یکی از مهمترین و کلیدی ترین وظایف و مسئولیت های دینی و اخلاقی مهدوی باوران در عصر غیبت تقویت مهارت بنیادی «نه گفتن» است. اگر سبک زندگی بسیاری از محبان خاندان عصمت و طهارت(علیهم السلام) را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهیم متوجه خواهیم شد برخی از دوستان و محبان منجی عالم، در زندگی خود با یک چالش جدی و بنیادی مواجه هستند، چالشی که آثار و تبعات شوم و ویرانگری در زندگی آنها داشته است و رفته رفته آنها را از باورهای دینی و اعتقادی باز داشته است.
مهارت «نه گفتنن» به گناه و آلودگی
اولین و مهمترین مسأله ای که زندگی مهدوی باوران را تهدید می نماید، ورود به مناطق ممنوعه و خطرناکی است که روح و روان انسان را تحت تأثیر آثار مخرب خود قرار می دهد و انسان را به خطرناک ترین آلزایمر دینی و اخلاقی مبتلا می نماید، فراموشی خطرناکی که باری تعالی این چنین از آن پرده برداشته است، و انسان را از ارتکاب ملاهی و گناهان باز داشته است: «ثُمَّ كَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ أَسَاءُوا السُّوأَىٰ أَنْ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَكَانُوا بِهَا يَسْتَهْزِئُونَ؛[1] سپس سرانجام کسانی که اعمال بد مرتکب شدند به جایی رسید که آیات خدا را تکذیب کردند و آن را به مسخره گرفتند!». برداشت و تحلیل مفسران قرآن کریم از این آیه شریف این است که گناه و آلودگى همچون بيمارى خوره به جان انسان مى افتد، و روح ايمان را خورده و از بين مىبرد، و كار به جايى مىرسد كه سر از تكذيب آيات الهى در مىآورد، و از آن هم فراتر مىرود، و او را به استهزاء و به سخره گرفتن پيامبران و آيات الهى وا می‌دارد، و به مرحلهاى مى رسد كه ديگر هيچ وعظ و اندرز و انذارى در وی مؤثر نيست و جز تازيانه عذاب دردناك الهى راهى باقى نمىماند! صفحات تاريخ زندگى بسيارى از ياغيان و جانيان نشان مى دهد كه آنها در آغاز كار چنين نبودند حداقل نور ضعيفى از ايمان در قلب آنها وجود داشته، ولى ارتكاب گناهان پى در پى سبب شده كه روز به روز از ايمان و تقوا فاصله بگيرند و سرانجام به آخرين مرحله كفر برسند. اين آيه با همان برداشتى كه در بالا بیان شد در خطبه معروف حضرت زينب(سلام الله علیها) شير زن كربلا كه در شام در مقابل يزيد ايراد فرمودند نيز آمده است.[2]
در واقع سبک زندگی یک مهدی باور واقعی می بایست از چنان مهارت «نه گفتنی» برخوردار باشد که هیچ گاه به خود اجازه ندهد در مواجه با گناه احساس تردید نموده و وارد در منطقه ممنوعه شود؛ چرا که این انتظار و خواست حضرات معصومین(علیهم السلام) است که محبان و شیعیان خود را همواره به دوری از گناه و معصیت امر کرده اند. امام علی(علیه السلام) می‌فرماید: «لا تأمَن عَلَی نَفسِکَ صَغیرَ مَعصیةٍ فَلَعَلَّکَ مُعَذِبٌ عَلَیهِ؛[3] خودت را از (عقوبت) گناه کوچک در امان مبین، چه بسا که به خاطر همان کیفر بینی». اگر یک مهدی باور به طور واقعی به معنای این حدیث در زندگی ملتزم باشد، هیچ گاه به خود جرأت فکر کردن به گناه را نمی دهد چرا که هر آن سایه عذاب و عقوب الهی را بالای سر خود مشاهده می نماید. نه گفتن به غیبت، نه گفتن به ریا و ظاهر سازی، نه گفتن به تنبلی و سستی در عبادت و بندگی حق تعالی، نه گفتن به کبر و غرور و تکبر و عجب، ... باید پای ثابت زندگی یک مهدوی باور باشد تا اینکه رفته رفته سبک زندگی او رنگ و بوی زندگی امام زمانی به خود بگیرد.
مهدی باوری و(Shift+Delete) کردن گناه از زندگی
هر چند همه دغدغه و تلاش یک منتظر واقعی می بایست این باشد که وارد در منطقه ممنوعه الهی نشود و زندگی او به گناه و تباهی آلوده نشود، ولی با این وجود اگر انسان به کوچکترین گناه آلوده شد می بایست به طور دقیق و سریع ابزار توبه و استغفار را چاشنی زندگی خود نماید و با یک توبه واقعی و نصوح زندگی خود را از گناه برای همیشه پاک نماید، توبه واقعی که خدای متعال در خصوص آن این چنین امر کرده است: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحا؛[4] اى كسانى كه ايمان آوردهايد بسوى خدا توبه كنيد توبه‌‌اى خالص». در منابع روایی از امام صادق(علیه السلام) نیز در تفسير واژه نصوح چنين فرمودند: «هو الذَّنبُ الّذى لا يَعودُ فيه اَبداً»[5] آن توبه‌‌اى است كه هرگز به آن گناه باز نگردد».
در منابع روایی در خصوص جایگاه و اهمیت توبه واقعی نکات طلایی و زیبایی نقل شده است از جمله روایت ارزشمندی که جناب کلینی در کافی چنین نقل می‌کند که: «معاويه بن وهب گفت شنيدم امام صادق (علیه السلام) مىفرمود: چون بنده توبه نصوح كند، خدا او را دوست دارد و در دنيا و آخرت بر او پرده پوشى كند، من گفتم: چگونه پرده پوشى كند از او؟ فرمود: هر چه از گناهان كه دو فرشته موكّل بر او برايش نوشتهاند از يادشان ببرد و به اعضاى بدنش وحى كند كه گناهان او را نهان دارند و به هر تيكهاى از زمين وحى كند كه آنچه گناه به روى آن شده را نهان ساز و در هنگام ملاقات او با خدا هيچ گواهى بر گناهانش اقامه نشود».[6]
پی نوشت ها:
[1]. سوره مبارکه روم، آیه 10.
[2]. تفسير نمونه، ج16، ص374.
[3]. نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 197 ، در خطبه 140.
[4]. سوره مبارکه تحریم آیه 8.
[5]. الكافي (ط - الإسلامية) ؛ ج2 ؛ ص432، ح3.
[6]. مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ إِذَا تَابَ الْعَبْدُ تَوْبَةً نَصُوحاً أَحَبَّهُ اللَّهُ فَسَتَرَ عَلَيْهِ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ فَقُلْتُ وَ كَيْفَ يَسْتُرُ عَلَيْهِ قَالَ يُنْسِي مَلَكَيْهِ مَا كَتَبَا عَلَيْهِ مِنَ الذُّنُوبِ وَ يُوحِي إِلَى جَوَارِحِهِ اكْتُمِي عَلَيْهِ ذُنُوبَهُ وَ يُوحِي إِلَى بِقَاعِ الْأَرْضِ اكْتُمِي مَا كَانَ يَعْمَلُ عَلَيْكِ مِنَ الذُّنُوبِ فَيَلْقَى اللَّهَ حِينَ يَلْقَاهُ وَ لَيْسَ شَيْءٌ يَشْهَدُ عَلَيْهِ بِشَيْءٍ مِنَ الذُّنُوبِ[الكافي (ط - الإسلامية)؛ ج2 ؛ ص430، ح1]
منتظران واقعی با تقویت مهارت نه گفتن به گناه تلاش می کنند سبک زندگی خود را مطابق با آموزه های و رهنمودهای قرآنی و روایی نمایند.