- با اتحاد و همدلی و همیاری در حق مردم آسیب دیده می‌توان باری از دوش آنان برداشت.
انسان؛ موجودی نیازمند
آدمی بر اساس فطرت به گونه‌ای خلق شده که برای بقاء و ادامه زندگی خود نیازمند ارتباط با دیگران است زیرا به تنهایی قادر به حل تمامی مشکلاتش نیست. در انسان دنیایی از احساسات مانند شادی‌ها، غم‌ها، دلتنگی‌ها وجود دارد، که نیازمند برطرف کردن این احساسات و نیازها به وسیله ارتباط با دیگران است.
یک دست صدا ندارد!
انسان با توجه به فراوانی نیازها و محدود بودنش، نمی‌تواند به تنهایی تمام مشکلاتش را حل کند. پس به دنبال کمک خواستن از طرف دیگران می‌رود. گستردگی، پیچیدگی و حجم زیاد مشکلات و گرفتاری‌های جامعه، مستلزم حل آنها به صورت گروهی و جمعی است. در روایات اسلام نیز نسبت به کار گروهی تاکید فراوان شده است چنان که پیامبر اکرم حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «أيُّها النّاسُ، علَيكُم بالجَماعةِ، وإيّاكُم والفُرْقةَ؛ [1] اى مردم! بر شما باد به جماعت و از پراکندگی بپرهیزید.» و همچنین امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید: «یَدُ اللهِ مَعَ الجَماعَة؛ [2] دست (قدرت و عنایت) خدا با جماعت است. معمولا موفقیت‌های بزرگ جامعه با کمک و همکاری همه مردم به دست می‌آید .
اهتمام به امور مسلمین
یکی از آداب دین مبین اسلام که تأکید فراوانی نسبت به آن شده، موضوع همدلی و یاری رساندن به دیگر افراد جامعه است، تا جایی که بی تفاوتی نسبت به امور دیگر مسلمانان موجب خروج از اسلام شمرده شده است. چنانکه پیامبر رحمت و مهربانی حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «مَنْ أَصْبَحَ لا یَهْتَمُّ بِأُمورِ الْمُسْلمینَ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ؛ [2] هر کسی که، صبح کند و اهتمامی به امور مسلمانان نداشته باشد، مسلمان نیست.» مسلمان واقعی به یاد همنوع خود است و هرآنچه برای خود دوست دارد را برای دیگر مسلمانان هم خواهد پسندید.
کرونا؛ و سختی معیشت مردم
بیماری کرونا امروزه سرتاسر جهان را فرا گرفته و باعث ضررهای جبران ناپذیری در بخش سلامت و معیشت مردم شده است. این بیماری باعث عزا دار شدن بسیاری از افراد جامعه، و همچنین منجر به تعطیل شدن کسب و کار بخش قابل توجهی از جامعه شده است. گرچه هیچ قشری از تبعات این بیماری در امان نبوده اما، بیشترین سختی را قشر متوسط و ضعیف جامعه متحمل شده است. از این رو لازم است که اقشار گوناگون مردم و مجموعه‌های مختلف مردم دست به دست هم دهند تا با کار گروهی و جمعی، بخشی از دردها و مشکلات مردم را التیام بخشند.
انفاق از مِمَّا تُحِبُّونَ؛ محبوبیت الهی
کمک قشر ثروتمند و دارا، به مردم و قشر آسیب دیده، کاری ضروری، بسیار بزرگ و خیرخواهانه‌ای است اما به این معنا نیست که قشر متوسط و ضعیف از این کار خیر کنار بکشند بلکه هر کسی به اندازه توان خودش باید در این همدلی و کمک مومنانه مشارکت داشته باشد تا مشمول آیه کریمه قرار گیرند که می‌فرماید: «لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّىٰ تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ؛[3] شما هرگز به مقام نیکوکاران و خاصان خدا نخواهید رسید مگر از آنچه دوست می‌دارید و محبوب شماست در راه خدا انفاق کنید، و آنچه انفاق کنید خدا بر آن آگاه است.» این انفاق و کار نیک محبوبیت خداوند متعال را به دنبال خواهد داشت چنانکه در سوره مبارکه آمده است: «وَأَنفِقُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَلاَ تُلْقُواْ بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ وَأَحْسِنُوَاْ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ؛ [4] و در راه خدا، انفاق کنید و (با ترک انفاق) خود را به دست خود، به هلاکت نیفکنید و نیکی کنید که خداوند، نیکوکاران را دوست می دارد.»
مواسات؛ برترین اعمال نیک
مواسات، همدلي و همراهي با ديگران، نجوایی برخاسته از فطرت بیدار آدمی است كه از بهترین جلوههای اعمال نیک به شمار می‌رود؛ چنانکه پیامبر اکرم حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم خطاب به امام علی علیه السلام می فرمایند: «سَيِّدُ اَلْأَعْمَالِ إِنْصَافُ اَلنَّاسِ مِنْ نَفْسِكَ وَ مُوَاسَاةُ اَلْأَخِ فِي اَللَّهِ وَ ذِكْرُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى كُلِّ حَالٍ؛ [5] برترین و سرور اعمال عبارتند از: حق دادن به مردم از طرف خودت (رعایت انصاف) و همدردى با برادر دينى‌ات در راه خدا و ذكر خدای عز و جل در هر حال» و همچنین مواسات و همدلی در کلام امام علی علیه السلام به عنوان بهترین نوع کار نیک آمده است چنان که حضرت فرمودند: «أحسَنُ الإحسانِ مُواساةُ الإخوانِ؛ [6] بهترین احسان، همدردی و همیاری با برادران است.»
بنابراین همه مردم از تمامی اقشار جامعه با همدلی و مواسات نسبت به گروه آسیب دیده، می‌توانند باعث گسترش سنت حسنه انفاق و برادری، شده و علاوه بر بهره مندی از برکات فراوان در زندگی، رضایت و محبوبیت الهی را نیز کسب کنند.
پی نوشت:
[1] ميزان الحكمه، ح 2589.
[2] الکافی، ج 2، ص 163.
[3] سوره آل عمران، آیه 92.
[4] سوره بقره، آیه 195.
[5] الکافي، ج۲، ص145.
[6] مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 7، ص 210.
همدلی و همیاری انفرادی کاری مؤثر و مورد تأیید است اما اگر به صورت جمعی و گروهی انجام شود کارایی و تأثیر بسیار بیشتری خواهد داشت. این همدلی و کمک‌های مؤمنانه علاوه بر برکات در همین دنیا باعث جلب رضایت خداوند متعال نیز خصوصا برای سرای آخرت خواهد شد.