آثار امیدواری؛ صبر و استقامت

زندگی شبیه دریاست. اگر قایق خوبی داشته باشیم اما ندانیم مقصد ما کجاست، امواج و تلاطم‌های دریا مسیر ما را مشخص خواهند کرد. افرادی که در زندگی هدف نداشته باشند، به مقصد خاصی نخواهند رسید؛ زیرا از ابتدا مقصد معینی را برای زندگی خود تعریف نکرده‌اند. برای رسیدن به مقصد نیز صرف هدف کافی نیست؛ بلکه استقامت، پایداری و مقابله با موانع و سختی‌های زندگی نیز لازم و ضروری است .

اگرچه عوامل مختلفی می‌تواند در میزان و کیفیت استقامت در راه رسیدن به هدف مؤثر باشد، اما امید به آینده، تأثیر جدی و بسزایی در آن دارد. افراد ناامید اگرچه ممکن است در برهه‌ای از زمان، تمام توان و تلاش خود را به کار گیرند، اما ازآنجاکه امید رسیدن به نتیجه در آن‌ها ضعیف است، دیر یا زود از ادامه مسیر خسته خواهند شد.

ازاین‌رو خداوند متعال در آیه 104 سوره نساء می‌فرماید: «وَلَا تَهِنُوا فِي ابْتِغَاءِ الْقَوْمِ إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللهِ مَا لَا يَرْجُونَ وَكَانَ اللهُ عَلِيمًا حَكِيمًا»؛ «و در راه مبارزه با دشمن، [هرگز] سست نشوید! [زیرا] اگر شما درد و رنج می‌بینید، آن‌ها نیز همانند شما درد و رنج می‌بینند؛ ولی شما امیدی از خدا دارید که آن‌ها ندارند و خداوند، دانا و حکیم است».

در این مبارزه (جنگ بدر) اگرچه تعداد مسلمانان از کفار کمتر است، اما به‌واسطه امیدی که به رحمت و امداد الهی داشتند توانستند بر آن‌ها غلبه کنند و پیروز از میدان خارج شوند. این آیه، درس بزرگی را به همه مسلمانان می‌دهد و آن اینکه اگرچه در زندگی و در مسیر رسیدن به اهداف عالی سختی و ناملایمات وجود دارد، اما ازآنجایی‌که امید به رحمت خداوند وجود دارد، هیچ‌گاه نباید در انجام تکالیف سستی و تنبلی کرد و رسیدن به نتیجه را قطعی دانست.