بر اساس تعالیم قرآنی و احادیث نبوی، عاملان شهادت امام حسین علیه‌السلام مستحق عذاب و لعن هستند و شیعیان با خواندن «زیارت عاشورا» از آنها بیزاری می‌جویند.
فرهنگ لعن در زیارت عاشورا بر گرفته از قرآن و سنت | بر خلاف تمام زیارتنامه‌هایی که شیعیان هنگام زیارت معصومین علیهم‌السلام می‌خوانند، نوک پیکان انتقاد و اشکال دشمنان شیعه بیشتر به سوی «زیارت عاشورا» نشانه رفته و دلیل آن، وجود فرازهایی از
«لعن» در آن می‌باشد.
چند نکته در پاسخ به این شبهه بیان می‌شود:
الف- فرهنگ «لعن» یک مطلب جدید و برآمده از مکتب شیعه نیست؛ بلکه موارد کاربرد آن در تعالیم قرآن و احادیث نبوی بسیار زیاد است؛ در قرآن کریم افزون بر لعن دشمنان اسلام؛ مانند سران مسیحیت و یهود که با تحریف کتاب، باعث کتمان حق شده[1] و باورهای نادرستی را پیرامون خداوند مطرح می‌کنند،[2] برخی از گروه‌های مسلمان مانند «منافقان» نیز مورد لعن قرار گرفته‌اند[3] و دراین‌باره فرقی میان زنان و مردان منافق نیست.[4]
همچنین در قرآن کریم، پیامد «لعن» برای برخی از رفتارهای زشت و ناپسند مسلمانان بیان شده است؛ مانند تهمت زن و شوهر به یکدیگر در انجام عمل فحشا،[5] آزار و اذیت خدا و خاتم‌الانبیا صلی‌الله‌علیه‌وآله،[6] کشتن عمدی انسان مؤمن.[7]
بنابراین، هرچند در زیارت عاشورا، قاتلان امام حسین علیه‌السلام که در ظاهر مسلمان بودند، مورد لعن قرار می‌گیرند، اما نباید مسلمان بودن قاتلان، مانع از بررسی دلیل «لعن» آنها شود. به تعبیر دیگر، به فرموده قرآن، مسلمان نیز ممکن است مورد لعن قرار گیرد.
ب- بر اساس باورهای مکتب شیعه، لعن دشمنان اهل‌بیت بخش مهمی از دین را تشکیل می‌دهد[8] و این مطلب در زیارت عاشورا به خوبی منعکس شده است. شیعیان با خواندن زیارت عاشورا از قاتلان امام حسین علیه‌السلام و تمام کسانی که زمینه را برای پدید آمدن فاجعه خونین شهادت مظلومانه آن حضرت فراهم کردند، بیزاری می‌جویند؛ زیرا این جریان، اوج ستم و دشمنی با اهل‌بیت علیهم‌السلام به‌شمار می‌آید.
جالب آنکه سرنوشت شوم قاتل امام حسین علیه‌السلام و بیزاری از او، در احادیث و سخنان عالمان اهل‌تسنن نیز بازتاب پر رنگی داشته است.
از پیامبر معظم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل شده که فرمود: «حضرت موسی علیه‌السلام پس از درگذشت برادرش هارون علیه‌السلام دست به دعا برداشت و عرضه داشت: «پروردگارا، برادرم هارون در گذشت او را بيامرز». وحى به او رسيد: «اى موسى! اگر درباره اولين و آخرين از من بخواهی، تو را اجابت كنم، مگر در مورد قاتل حسين‌بن‌على عليهماالسلام كه بی‌تردید از قاتل او انتقام خواهم گرفت»».[9]
سعدالدین تفتازانی یکی از عالمان مشهور اهل تسنن نیز جایز بودن لعن یزید به‌عنوان قاتل امام حسین علیه‌السلام را یک امر واضح و غیر پنهان می‌داند.[10]
بنابراین، دیدگاه جواز «لعن قاتل امام حسین علیه‌السلام» میان شیعیان و بسیاری از اهل‌تسنن مشترک است. البته اعتبار سند «زیارت عاشورا» توسط عالمان شیعه به اثبات رسیده،[11] اما حتی اگر فرض شود که این زیارتنامه سند معتبری ندارد، قصد شیعیان از خواندن آن، بیزاری جستن از قاتل و عاملان شهادت فرزند رسول خدا است.
پی‌نوشت:
[1]. بقره، 159.
[2]. مائده، 64.
[3]. توبه، 68.
[4]. فتح، 6.
[5]. نور، 7.
[6]. احزاب، 57.
[7]. نساء، 93.
[8]. کلینی، محمد، الكافي، ج2، ص125، اسلامیة.
[9]. ابن‌مغازلی، المناقب، ص108، دار الاضواء ؛ عسقلانی، ابن‌حجر، زُهر الفردوس، ج2، ص745، جمعیة دار البر.
[10]. تفتازانی، سعدالدین، شرح المقاصد، ج5، ص311، الشریف الرضی.
[11]. برای نمونه ر.ک: سبحانی، جعفر، رسائل ومقالات، ج3، ص401، مؤسسة الإمام الصادق عليه‌السلام.