رهروان ولایت ـ یکی از سوالات بسیار حیاتی و مهمی که همواره برای بشر مطرح بوده و اندیشه بشری را درگیر خود کرده و ذهن هر انسانی، حتّی مادی‌گرایان را به خود جلب کرده است این است که مرگ چيست؟ آيا مرگ نيستى و نابودى است يا انتقال از جايى به جايى و از جهانى به جهانى دیگر است؟
کسانی هستند که معتقدند حقیقت زندگی و حیات فقط در همین دنبا بوده و مرگ، نقطه پایان زندگی انسان است، آنان تصور مىكنند مرگ يك امر عدمى و به معنى فنا است، به همین خاطر همیشه از آن، هراسان و گریزانند. این‌ها حيات و زندگى را جزء آثار مادى اجزاء بدن و واكنش‌هاى فيزيكى و شيميایى مغز و سلسله اعصاب، چيزى ديگر نمىدانند؛ روح و روان در اين مكتب، جز انعكاس ماده و خواص آن چيز ديگرى نيست و با از بین رفتن اجزاء بدن ديگر از وجود روح و بقاء آن و جهانى به نام ارواح خبرى نيست. يك چنين نظر، درباره روح و روان انسان، از اصول «ماترياليسم» الهام مىگيرد.[1]
اما در جهان‌بینی الهی و از نگاه اسلام زندگی به مرگ ختم نمی‌شود و مرگ یک دریچه‌ای است برای ورود به دنیایی زیباتر و بزرگ‌تر از این دنیا، يك انتقال و عبور از جهانى به جهان ديگر است. اسلام مرگ را انتقال انسان از يك مرحله زندگى به مرحله ديگرى تفسير میکند. به نظر اسلام، انسان زندگانى جاويدانى دارد كه پايانى براى آن نيست و مرگ كه جدايى روح از بدن مى‌باشد، وى را وارد مرحله ديگرى از حيات مى‌كند كه سعادت و شقاوت در آن، بر پايه انجام کارهای خوب یا بد در همین دنیا استوار است.[2]
پيغمبر اكرم(صلّى‌اللّه‌عليه‌وآله) مى‌فرمايد: «گمان نکنید كه با مردن، نابود مى‌شويد؛ بلكه تنها از خانه‌اى به خانه ديگرى منتقل مى‌شويد».[3]
مرگ قانونی است کلی که هیچ شخصی، حتی نزدیک‌ترین اشخاص به خدا هم از این قانون مستثناء نبوده‌اند؛ قرآن کریم در این رابطه می‌فرمايد: «كُلُّ نَفسٍ ذائِقَة المَوتِ وَ إِنَّما تُوَفُّونَ أُجُورَكُم يَومَ القيامَةِ فَمَن زُحزِح عَنِ النّارِ وَ أُدخُل الجَنَّةَ فَقَد فَازَ وَ مَاالحَياةَ الدُّنيا إلّا مَتاعُ الغُرور[آل عمران/185] هر نفسی شربت مرگ را خواهد چشيد و محقّقاً روز قيامت همه شما به مزد اعمال خود به طور كامل خواهيد رسيد. پس هر كس از آتش دوزخ دور داشته شد و به بهشت ابدی وارد شد، پيروزی و سعادت ابدی يافت و بدانيد كه زندگانی دنيا جز متاعی فريبنده نيست».
بنابراین مرگ برای همه انسانها از مقدّرات حتمی و تخلّف‌ناپذير است و هيچ عاملی نمیتواند از آن جلوگيری کند. امّا آنچه مهم است، کیفیت مرگ و زندگی پس از آن است که نوع زندگی و عمل ما در دنیا، آن را تعیین میکند و باید از این دنیا این آمادگی را کسب نمود. امام حسن عسگرى(عليه‌السلام) از پدرانش(عليهم‌السلام )روايت مى‌كند: از امیرالمومنین(عليه‌السلام) سؤال شد آمادگى براى مرگ چيست؟ حضرت فرمودند: به جاآوردن واجبات و دورى از محرمات؛ پيروى از مكارم اخلاق و بعد از اين باكى نيست كه مرگ آدمى را بگيرد و يا آدمى به مرگ برسد».[4]
---------------------------------------------
پی‌نوشت:
(1).مصباح یزدی، آموزش عقاید،ص123.
(2).طباطبایی، شیعه در اسلام، ص162.
(3). بحارالانوار، ج 3، ص 161 از اعتقادات صدوق.
(4).مجلسی، ايمان و كفر، ج2،ص 220.
نظرات
سلام بر شما استاد، یه سوال: برادر نکیر و منکر و بشیر و مبشر برا چه کسایی میان تو قبر؟؟؟ینی تو قبر چه کسایی میان؟؟؟
سلام دوست عزیز، نکیر و منکر از ملائک الهی هستند که بر هر فردی چه مومن چه کافر وارد میشود و و از روایات چنین استفاده میشود که نکیر و منکر همان بشیر و مبشر است و فقط نامشان تغیر میکند و متناسب با شاکله اعمال فرد ظاهر میشوند (مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 56، ص 234) اما آنچه که مهم است این است که اولین چیزی که انسان در قبر با آن مواجهه میشود عقاید و اعمال خود است. علاوه بر این، نگاه و حضور اهل بیت برای مومنین امکان دارد
سلام استاد،مرسی از جوابتون، ینی برادر نکیر و منکر همون داداش بشیر و مبشر هستن که اگه آدم خوبی بوده باشیم خشگل و زیبا برامون میان و اگه گناهکار باشیم،قیافه هاشون ترسناک میشه درسته؟؟؟واقعا انقد که بعضیا گفتن نکیر و منکر جون ترسناکن؟؟؟!!!!! مگه فرشته نیستن؟؟؟فرشته هم که زشت نمیشه! بعد الان این دو عزیز جناب نکیر و برادر منکر ما رو میبینن؟؟؟یا فقط توی قبر که برم میتونم ببینمشون؟؟؟در ضمن من این دوتا عزیزو خیلی هم دوس دارم،اونام ما رو دوس دارن؟؟؟یا نه؟؟؟
راستی چرا ملت انقد از شب اول قبر میترسن؟؟؟ینی موجودات ترسناکی توی قبر میبینن؟؟؟چرا هر کی از اون دنیا برمیگرده و زنده میشه(منظورم همون مردیه که حضرت عیسی به اذن خدا زنده اش کرد)موهاش سفید میشه؟؟؟این کسی که حضرت عیسی زندش کرد به لطف خدا،گفت کاش منو برنمیگردوندید،چون دیگه تحمل دوباره ی فشار قبر و اتفاقاتشو ندارم!! چرا هرکی چشم بصیرت دار میشه و وقایع قبرو میبینه انقد میترسه و موهاش سفید میشه؟؟؟مگه چه خبره؟؟؟نکیر و منکرم فرشته هستن دیگه!!!باید دوسشون داشته باشیم!!
سلام، دقیقا درسته این دو از فرشته های الهی هستند و باید دقت کنیم که اونها به تناسب شاکله وجودی و نفس اعمال ما ظاهر میشوند و تمثل پیدا می‌کنند در حقیقت اونها شبیه باطن خود ما هستند. این دو فرشته الهی الان هم حضور دارند و دوستی با اونها بسیار خوبه همچنین با حضرت ازرائیل علیه السلام که دوستی و صلوات بر اونها خیلی اثر داره. نوع مردم از قبر و مرگ می‌ترسند چون اولا نسبت به اونجا شناخت ندارند و دوم دلبستگی اونها به دنیا و نوع اعمالشون هست که باعث میشه از مرگ و شب اول قبر هراس داشته باشند. علت موسفیدی عظمت و وسعت حیات بعد از مرگ و حساب و میزانی هست که در اون دنیا وجود دارد .این نکته را نباید فراموش کرد که قبر تو نفس توست یعنی اگر میخواهیم بدانیم شب اول قبرمون به چه شکلیست به نفسمون و اعمالمون نگاه کنیم . این نفس و اعمال ماست که وحشتناک و خطرناک هست نه حیات بعد از مررگ.
سلام ممنون از جوابتون بزرگوار، ببخشیدا ولی میگم، این دوتا فرشته ی عزیز هم مث فرشته های دیگه تو خونه ی ما حضور دارن؟؟؟آخه شما گفتین این دو فرشته الان هم حضور دارن،میخوام ببینم کجا باید ببینمشون؟؟!!!! ینی میشه توی خونه آدم باهاشون حرف بزنه و اونام بشنون؟؟؟؟
ینی الان بهشون بگم دوستون دارم،اونا میشنون و جوابمو میدن؟؟؟اصلا چه شکلی هستن؟؟؟اگه انجام واجبات و ترک محرمات کنیم و مستحباتم خوب انجام بدیم و قرآن و اینا،امکان داره برادر نکیر و منکر یا همون بشیر و مبشر عزیزم توی قبر به شکل خشگل و رویایی و نورانی بیان پیشم؟؟؟و دیگه مطمئنن ترسی هم وجود نخواهد داشت مگه نه؟؟؟البته منکه کلا نمیترسم:)
راستی جن ها هم میتونن وارد قبر آدما بشن؟؟؟منظورم وقتیه که خودشون زنده هستن ولی آدمه مُرده؟؟؟؟؟
با سلام ، بله این دو فرشته و تمام فرشتگان الهی و همچنین اهل بیت و اولیای الهی نه تنها حضور دارند بلکه انسان میتواند با آن‌ها ارتباط صمیمانه و دوستی برقرار کند و آن‌ها هم پاسخ این دوستی و پیوند را خواهند داد .اصلا خود آن‌ها هستند که پیش قدم میشوند و یاد خود را در ذهن ما می‌اندازند. اما دیدن آن‌ها نیاز مند به اول پاکی و طهارت نفس و بعد اذن خداوند تبارک و تعالی دارد . همانطور که فرمودید این دو فرشته خداوند نه تنها ترس ندارند بلکه زیبا و تجلی خداوند هستند و ترسی ندارد بلکه این عمل و نفس آلوده ما انسان ها است که آن‌ها را ترسناک میکند. اما اجنه جا و مکان قابل محسوس و دیدن ندارند و اساسا کاری با ما و بدن مرده ما و قبر ما ندارند.