براساس اسناد و مدارک قطعی، فدک ملک شخصی پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌واله) بوده است و حضرت آن را به دختر گرامی خود خضرت فاطمه زهرا(سلام‌الله‌علیها) بخشید.
از جمله مسائلی که بین شیعه و اهل سنت مورد اختلاف است مسأله‌ی «فدک» می‌باشد. این مسأله به قدری در بنیان‌های اعتقادی شیعه از اهمیت و جایگاه بالایی برخوردار است که مقدمه و سرآغاز حوادث تلخ و جان‌سوزی در تاریخ اسلام است.
به اعتقاد شیعه سرزمین فدک، ملک شخصی رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌واله) بود که آن را به حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) هدیه داده است. ما در این نوشتار به اثبات این موضوع از منابع معتبر اهل سنت می‌پردازیم تا این حقیقت نیز مانند سایر واقعیت‌هایی که اهل سنت آن را کتمان کرده و منکر آن شده‌اند، بر همگان خصوصا طالبان حقیقت آشکار گردد.
آن‌چه که با مطالعه تفاسیر و منابع تاریخی به دست می‌آید این است که فدك ملك شخصی پيامبر اكرم(صلی‌الله‌علیه‌واله) بود، نه این‌که متعلق به بيت‌المال باشد، چرا که فدک طبق مصالحه ميان يهوديان خيبر و پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌واله) به ایشان منتقل شد و مسلمانان برای به دست آوردن آن، جنگ یا لشكركشی انجام ندادند.[1] و بنابر نص قرآن اموالی که بدون لشکر کشی به دست آید، ملک شخصی رسول الله(صلی‌الله‌علیه‌واله) محسوب می‌شود. قرآن در این باره می‌فرماید: «وَمَا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ[حشر/6] آن‌چه را خدا از آنان، به رسم غنيمت نصیب پيامبر خود گردانيد [و شما براى تصاحب آن] اسب يا شترى بر آن نتاختيد؛ ولى خدا فرستادگانش را بر هر كه بخواهد چيره مىگرداند و خدا بر هر كارى تواناست».
گذشته از این برهان و سند قطعی، بسیاری از علمای اهل سنت نیز به همین استدلال اعتراف کرده‌اند که فدک ملک شخصی پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌واله) بوده است.[2]
نکته دوم: به تصریح تاریخ‌نویسان و محدثان اهل سنت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌واله) بعد از نزول آیه «وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ [اسراء/۲۶] و حق خويشاوند را به او بده» حضرت فاطمه زهرا(سلام‌الله‌علیها) را فرا خواند و فدک را به او بخشيد.[3]
همان‌طور که در پاورقی ملاحظه می‌فرمایید علمای بزرگ اهل سنت در آثار خود این مطلب را تایید و احادیث آ‌ن‌را صحیح دانسته‌اند؛ اما برخی از علمای معاصر وهابی که از حیث علمی به گرد پای آنان نمی‌رسند، به سخنان و روایات آن عالمان خود اشکال کرده و گفته‌اند: روایتی كه ابن كثير، سيوطی، ابويعلی و ابن مردويه نقل كرده‌اند، ضعیف است، چون «عطيه عوفی» در سند روایت وجود دارد و او ضعیف است و سند را مخدوش کرده و اعتبار آن را ساقط می‌کند. به همین خاطر خواسته‌اند بگویند ما دلیلی نداریم که پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌واله) فدک را به حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) در حال حیات خود هدیه کرده باشد.
اما به راستی آیا عطیه کوفی ضعیف است؟ درباره این شخص مهم‌ترین شخصیت‌های رجالی اهل سنت از جمله طبقات ابن سعد و .... او را صالح و مورد وثوق دانسته‌اند و علمای اهل سنت روایات بسیاری را از این شخص نقل کرده‌اند.[4]
بنابراین بر اساس این اسناد و مدارک قطعی، فدک ملک شخصی پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌واله) بوده است و حضرت آن را به دختر گرامی خود خضرت فاطمه زهرا(سلام‌الله‌علیها) بخشید. امّا آن‌چه از این بحث باقی می‌ماند، موضوع غصب این سرزمین از جانب خلفای راشدین است که آن را از منابع معتبر اهل سنت اثبات خواهیم کرد، که به دلیل طولانی نشدن این مطلب در یک پست جداگانه خدمت همه طالبان حقیقت ارائه خواهیم کرد(ان‌شاءالله)
__________________________________
پی‌نوشت:
[1]. تفسير الثعلبي، ج۹، ص۵۲؛ تفسير البغوي، ج۴، ص۱۹۷ ؛ تاريخ الطبري، ج۲، ص۳۰۳؛ التنبيه و الإشراف للمسعودي، ص۲۲۴؛ الكامل في التاريخ لإبن الأثير، ج۲، ص۲۲۱ ؛ تاريخ الإسلام للذهبي، ج۲، ص۴۲۲ ؛ إمتاع الأسماع للمقريزي، ج۱، ص۳۲۵؛ السيرة النبوية لإبن هشام الحميري، ج۳، ص۸۰۰.
[2]. الدرر، إبن عبد البر، ص 201؛الحاوي الكبير في فقه مذهب الامام الشافعي ، ماوردي شافعی،ج 14،ص 55؛ بدايع الصنايع، علاءالدين كاشاني،ج 7،ص 116؛
[3]. الدر المنثور للسيوطي، ج۴، ص۱۷۷ ؛شواهد التنزيل للحاكم الحسكاني، ج۱، ص۴۴۳ ؛ مسند أبي يعلي، ج۲، ص۳۳۴؛ متشابه القرآن ومختلفه، إبن شهر آشوب ، ج ۲، ص ۶۰.
[4]. طبقات إبن سعد، ج 6،ص 305.