پیامی از طوس

این روزها که سالروز وفات بزرگ‌مردی ولایتمدار، یار باوفای اهل‌بیت، سیدالکریم، حضرت عبدالعظیم حسنی است؛ بسیار به‌جا و شایسته است نگاهی به احادیثی بیندازیم که توسط ایشان روایت‌شده است. یکی از این روایت‌ها پیامی است که حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا توسط عبدالعظیم برای دوستدارانش فرستاده است؛ می‌باشد. این پیام با سلام حضرت رضا به عاشقان رضوی آغاز می‌شود و با یک هشدار پایان می‌پذیرد؛ که ما در این نوشتار قصد بیان آن پیغام و ترجمانی از آن را داریم و عمل به آن را برای محبین ائمه بسیار مهم و بیانگر فرهنگ رضوی می‌دانیم.
و کدام ایرانی است که خود را دوستدار امام رضا علیه‌السلام نداند؟ یا خود را مدیون امام رئوف نشمارد و چشم‌انتظار لطف و عطای ضامن آهو نباشد؟ اما خودمان هم می‌دانیم که به حرف نیست و به عمل است! کدام معشوق است که صرف ادعای عاشقی، عاشق را پذیرا باشد؟ و کدام محبوب است که دوستدار خود را آزمایش ننماید؟
اگر عاشق حضرت خورشید هشتم هستیم، اگر خود را محبوب ایشان می‌دانیم، باید با گوش جان این نامه امام را پذیرا باشیم و سلام گرم آن بزرگوار را به بهترین وجه جواب‌گوییم.
امام رضا علیه‌السلام پیغامی برای تمامی دوستدارانش توسط حضرت عبدالعظیم حسنی ارسال نموده است؛ که عمل به این پیام سنگ محک خوبی برای سنجش میزان علاقه ما به خاندان عصمت و طهارت به‌ویژه امام رضا علیهم صلوات الله است. امید آنکه در این مهم‌ترین امتحان پیروز گردیم.

متن حدیث:

بسم الله الرحمن الرحیم
یا عبدالعظیم!
أبلغْ عنّی أولیائی السلامَ وقل لهم: أن لا یجعلوا للشیطان علی أنفسهم سبیلاً، ومُرْهم بالصدق فی الحدیث وأداء الأمانة، ومُرْهم بالسکوت وترک الجدال فیما لا یَعْنیهم، وإقبالِ بعضهم علی بعض والمُزاوَرة، فإنّ ذلک قربة إلیّ. ولا یشغلوا أنفسهم بتمزیق بعضهم بعضاً، فإنّی آلیتُ علی نفسی أنّه مَن فعل ذلک وأسخط ولیّاً من أولیائی دعوتُ الله لِیعذّبه فی الدنیا أشدّ العذاب، وکان فی الآخرة من الخاسرین. وعرِّفْهم أنّ الله قد غفر لمحسنهم، وتجاوز عن مسیئهم، إلاّ مَن أشرک به أو آذی ولیّاً من أولیائی أو أضمر له سوءً، فإنّ الله لا یغفر له حتّی یرجع عنه، فإنْ رجع وإلاّ نُزع رُوح الإیمان عن قلبه، وخرج عن ولایتی، ولم یکن له نصیب فی ولایتنا، وأعوذ بالله من ذلک[۱].

ترجمه:

ای عبدالعظیم! سلام گرم مرا به دوستدارانم برسان و به آنان بگو: در دل‌های خویش برای شیطان راهی نگشایند.
و آنان را به راستگویی در گفتار و ادای امانت و سکوت پرمعنا و ترک درگیری و جدال در کارهای بیهوده و بی‌فایده فراخوان.
و به صله‌رحم و رفت‌وآمد با یکدیگر و رابطه گرم و دوستانه باهم دعوت کن، چراکه این کار باعث تقرب به خدا و من و دیگر اولیاء اوست.
دوستان ما نباید فرصت‌های گران‌بهای زندگی و وقت ارزشمند خود را به دشمنی با یکدیگر تلف کنند. من با خود عهد کرده‌ام که هر کس مرتکب این‌گونه امور شود یا به یکی از دوستانم و رهروانم خشم کند و به او آسیب رساند از خدا بخواهم که او را به سخت‌ترین کیفر دنیوی مجازات کند و در آخرت نیز این‌گونه افراد از زیانکاران خواهند بود.

به دوستان ما توجه ده که خدا نیکوکرداران آنان را مورد بخشایش خویش قرار داده و بدکاران آنان را جز، آنهایی که به او شرک ورزند و یا یکی از دوستان ما را برنجانند و یا در دل نسبت به آنان کینه بپرورند، همه را مورد عفو قرار خواهد داد؛ اما از آن سه گروه نخواهد گذشت و آنان را مورد بخشایش خویش قرار نخواهد داد.
جز اینکه از نیت خود بازگردند و اگر از این اندیشه و عمل زشت خویش بازگردند، مورد آمرزش خواهند بود اما اگر همچنان باقی باشند، خداوند روح ایمان را برای همیشه از دل آنان خارج ساخته و از ولایت ما نیز بیرون خواهد برد و از دوستی ما اهل‌بیت علیهم‌السلام نیز بی‌بهره خواهند بود و من از این لغزش‌ها به خدا پناه می‌برم.

آری به‌درستی این پیام نسخه‌ای شفابخش برای این روزهای ماست. روزهایی که از فرهنگ اهل‌بیت دور شده‌ایم و خودمان می‌دانیم هربلایی که به ما می‌رسد به سبب دوری ما از دستورات معصومین است. این پیام به ما می‌گوید راه نفوذ شیطان را سد کنیم، سراغ مقدمات گناه نرویم؛ خود گناه که هیچ. به ما سفارش می‌کند راستگو باشیم، امانتدار و اهل باطن. در چیزی که بیهوده است وارد نشویم، به دیدار همدیگر برویم و باهم دوستانه برخورد کنیم تا رضایت الهی را کسب نماییم.
این پیام حق‌الناس را مانند شرک نابخشودنی معرفی کرده و ما را به توبه از گناهان دعوت می‌کند. امام هشتمین به ما یادآور می‌شود که اگر از گناهان خود پشیمان نشویم و توبه ننماییم؛ محبت اهل‌بیت هم برای ما سودی نخواهد داشت.[۲]

-------------
پی‌نوشت
[۱] -  اختصاص، شیخ مفید، صفحه ۲۴۱
[۲] - مطالعه شرح بیشتر: سفارش امام رضا (ع) به حضرت عبدالعظیم حسنی