جامعه

ب. بی توجهی به مصالح ملی و بی اعتنایی به نیازها و خواسته‌های ضروری جامعه، پیامد دیگر این جریان است. گاهی به نظر می‌رسید كه منافع باندی و جناحی و حتی جامه عمل پوشیدن به ایده‌های نادرست، مانع اندیشیدن و توجه به منافع ملی ـ كه در هر نظام و دولتی از اولویت برخوردار است ـ بوده است.
نمونه‌های زیادی در این زمینه وجود دارد كه مهم‌ترین آنها فشار برخی از نمایندگان مجلس و روزنامه‌های دوم خردادی در پذیرش پروتكل الحاقی و قبول شرائط نادرست كشورهای اروپایی است. این فشارها به حدی بود كه به صراحت در مجلس ششم گفته شد: از آنجایی كه ما نفت و گاز داریم، چه نیازی به نیروی برق هسته‌ای داریم!
جالب آنكه پس از تشكیل مجلس هفتم، ورق برگشت و ایران در برابر كشورهای غربی از موضع قدرت سخن گفت و حتی در اوایل تیر 1383 وزیر خارجه به سازمان انرژی اتمی هشدار داد كه مجلس، مانند گذشته عمل نمی‌كند و چه بسا ممكن است پروتكل الحاقی را امضا نكند!
ج. تحمل بار اضافی بر كشور، با دادن شعارهای توخالی و پوچ، كه بیشتر آنها قابلیت تحقق نداشته و دروغی بیش نبوده است. این بار اضافی، خواسته‌های قومی، قبیله‌ای، جناحی، فردی و... را فزونی بخشید و پاسخ گویی آنها نیز از عهده دولت و نظام خارج بود؛ حتی خود آنان نیز نتوانستند شعارها و برنامه‌های پر زرق و برق خود را عملی سازند. بنابراین، مطالبات را در سطح بالایی نگه داشتند.
علی حكمت (سردبیر روزنامه‌های خرداد و فتح) گفته است: بخشی از اصلاح طلبان ـ به خصوص در آستانه دولت اوّل خاتمی و در آستانه مجلس ششم ـ در عرصه حرف و تبلیغات بسیار عمل كردند و توقعات زیادی را در جامعه ایجاد كردند تا آنجا كه مردم فكر می‌كردند با ریاست خاتمی یا رفتن اصلاح طلبان به مجلس، خیلی از مشكلات حل خواهد شد؛ در صورتی كه خیلی از توقعات ایجاد شده، امكان تحقق عملی و عینی در جامعه نداشته است. (8)
اكبر اعلمی نیز گفت: مجلس ششم بعد از گذشت دو سال... از شعارهایی كه اعلام كرده، نتوانسته موفقیت لازم را كسب كند. (9)
مهدی آیتی (عضو فراكسیون همبستگی) نیز گفت: شعارهای اصلاحات از قبیل مردم سالاری، حقوق زنان، حقوق جوانان، اشتغال، رفع بیكاری، تأمین مسكن، فراهم شدن زمینه ازدواج جوانان، حمایت از تولید و بالا بردن ارزش ملی و امثال آن... متأسفانه مجلس ششم توفیق چندانی در این شعارها نداشته است. (10)