واژه رجب به معنای عظمت و بزرگواری است. دلیل تعظیم این ماه در دین اسلام، شرایط معنوی و ویژه‌ای است که در آن برای تقرب به درگاه الهی وجود دارد.
واژه رجب و رجب‌المرجب در رسانه‌ها بسیار تکرار می‌شود. به اختصار می‌دانیم که رجب نام نهمین ماه سال قمری، یکی از ماه‌های حرام، ماه خدا، بندگی و بسیار پربرکت است؛ اما عموم ما شاید درباره معنای این واژه کمتر اطلاع داشته باشیم.
رجب و عظمت
بنا بر نظر اهل لغت، واژه رجب یا ترجیب به معنای تعظیم ارتباط دارد؛ زیرا رجب پیش از اسلام نیز بسیار مورد تعظیم و تکریم بوده است؛ پس «رجب» به معنای «عظیم»، بزرگوار و باعظمت و «مرجَّب» به معنای «مورد تعظیم قرار گرفته» است.[1] بزرگداشت این ماه در دوران جاهلیت به این شکل بود که در این ماه جنگ و خونریزی را حرام می‌دانستند و غالباً از این کار پرهیز داشتند. دین اسلام عظمت این ماه و حرام بودن جنگ و خونریزی در آن را تأیید کرد؛ اما از نگاه متون دینی تنها وجه عظمت آن در این مسئله خلاصه نمی‌شود.
تعظیم با وجه الهی
در منطق دین اسلام، ارزش هر عملی با مقدار تقربی که به درگاه الهی ایجاد می‌کند و نیت الهی انجام دهنده عمل سنجیده می‌شود. تکریم و بزرگداشت به صرف آداب و رسوم گذشتگان یا اعتقادات آمیخته با خرافات، آن اثر حقیقی و مطلوب را ندارد. راهنمایان الهی دین، این ماه را ماه خدا و ماه ریزش برکات و رحمت نامیدند و جهت بزرگداشت را مشخص کردند. این ماه باعظمت و باارزش تلقی می‌شود؛ زیرا قرار است در آن از فرصت بندگی استفاده شود و انسان‌ها هر چه بیشتر به پروردگار جهانیان نزدیک شوند. از دیدگاه قرآنی اگر جهت تقرب و بندگی نباشد نه‌تنها ماه‌ها با یکدیگر تفاوت نخواهند داشت؛ بلکه انسان به عنوان مخلوق باکرامت نیز مورد توجه و عنایت خدا نخواهد بود. قرآن کریم به این مطلب اشاره می‌کند و به پیامبر رحمت می‌فرماید که به مردم بگو: «مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ»؛[2] «اگر دعاى شما نباشد، پروردگارم هيچ اعتنايى به شما نمى‌كند».
ماه رجب، باعظمت و بسیار ارزشمند است برای کسی که از فرصت این ماه برای قرب الهی استفاده کند، در غیر این صورت ماه خدا برای او ارزش ایجاد نمی‌کند و انسان بی‌خدا همچنان بی‌ارزش و حقیر باقی می‌ماند.
پی‌نوشت:
[1]. فرهنگ دهخدا.
[2]. فرقان: 77.