پاسخ به یک شبهه‌ پیرامون آیه ۶۹ سوره یس

یکی از کانال‌های مجازی که مخاطبین زیادی را دور و بر خود جمع کرده و پیوسته القاء شبهه می‌کند، در ویدئویی کوتاه به گمان خودش بر قرآن ایراد گرفته و آن را با چالش روبه‌رو ساخته است. این کانال با استناد به آیه ۶۹ سوره یس که می‌فرماید: «و به پیامبر، شعر نیاموختیم و [شعرگویی] شایسته او نیست. کتاب [او] جز مایه یادآوری و قرآنی روشنگرِ [حقایق] نیست»، گفته است: چرا قرآن می‌گوید ما به پیامبر شعر نیاموخته‌ایم؟ مگر قرآن ادعا نمی‌کند وحی از جانب خداست، خب وحی را بر پیامبر نازل می‌کنند، نه اینکه آن را به او بیاموزند. بنابراین، درست این بود که قرآن بگوید: ما بر او شعر نازل نکرده‌ایم. استفاده از واژه «تعلیم» در اینجا صحیح نیست.

من نمی‌دانم که آیا مخاطبین این نوع کانال‌ها از باب سرگرمی به آنها نگاه می‌کنند و یا حرف‌های آنها را نیز می‌پذیرند، هرچه که باشد، این شبهه و مانند آن نشان از ضعف بُنیه علمی گردانندگان امثال این کانال‌ها دارد و به ما می‌فهماند که افرادی بی‌سواد آنها را مدیریت می‌کنند.

خب واضح است که اولاً: استفاده از واژه «تعلیم» برای قرآن به جای «وحی»، نه‌تنها ایرادی ندارد که در قرآن چند بار از آن استفاده شده است. معروف‌ترینش در سوره «الرحمن» است که خداوند در آیه دوم آن می‌فرماید: «عَلَّمَ الْقُرْآنَ»؛ «[خداوند رحمن] قرآن را [به پیامبرش] آموخت». دلیل آن هم واضح است؛ مفاهیم قرآن، در کنار نازل شدنِ بر پیامبر، به آن بزرگوار تعلیم داده شده است.

ثانیاً: در این آیه خداوند ضمنِ در نظر گرفتنِ این مطلب که قرآن شعر نیست، به مطلبی فراتر اشاره می‌نماید و آن اینکه ما اصلاً شعرگویی را که بر پایه خیالات، عواطف، مبالغه، اغراق‌گویی و دروغ‌گویی است به پیامبر یاد نداده‌ایم؛ چراکه چنین چیزی سزاوار شأن آن بزرگوار نیست. در نتیجه معنای آیه تنها با واژه «تعلیم» رسانا می‌شود و استفاده از واژه «وحی» در اینجا غلط است.