حضرت امام صادق علیه السلام در سخن دیگری توضیح میدهد كه برخی از افراد دعایشان هیچ گاه به اجابت نخواهد رسید، و از جمله فرمود: «رجل جالس فی بیته یقول اللهم ارزقنی فیقال له الم آمرك بالطلب؛ (13) مردی در خانهاش نشسته و مدام میگوید: خدایا! به من روزی عطا كن! به او گفته میشود: آیا تو را فرمان ندادم به طلب [روزی] ..»
در هر صورت، برای رسیدن به مقصود باید تلاش نمود و در راه آن مشكلات و سختیها را تحمل كرد تا اینكه از دیگران بی نیاز شده، به استقلال اقتصادی برسیم. عطار نیشابوری میگوید:
به یكباری نیاید كارها راست به باید كرد ره را بارها راست
به یك ضربت نخیزد گوهر از سنگ به یك دفعت نریزد شكر از تنك
نگردد پخته هر دیگی به یك سوز نیاید پختگی میوه به یك روز
د) اعتدال
خواهی اگر كه حفظ كنی آبروی خویش بردار لقمه لیك به قدر گلوی خویش
رعایت اعتدال و میانه روی در مخارج و درآمدهای زندگی موجب آسایش و رفاه خواهد بود. اسراف و تبذیر، سخت گیری و تنگ نظری و بخل و طمع ورزی موجب اختلال در نظم زندگی میشود و چه بسا جایگاه اجتماعی فرد را متزلزل نموده و گاهی آبرو و شخصیت او را از بین میبرد. معمولا افرادی كه ولخرجی میكنند، دچار تنگدستی و فقر میشوند و سپس از گردش ناملایم روزگار شكایت كرده، از شانس بد خود گلایه میكنند. امام صادق علیه السلام میفرماید: «ان السرف یورث الفقر و ان القصد یورث الغنی؛ (14) اسراف موجب فقر و میانه روی سبب توانایی میشود..» و سعدی گفته است:
چو دخلت نیست خرج آهستهتر كن كه میگویند ملاحان سرودی
اگر باران به كوهستان نبارد به سالی دجله گردد خشكرودی
عبدالله بن سنان میگوید: امام صادق علیه السلام هنگامی كه آیه «ولا تجعل یدك مغلولة الی عنقك.» (15) را تفسیر میكرد، انگشتان دست خود را كاملا بسته و دست خود را مشت نمود و به ما فرمود: «یعنی این چنین نكنید كه این نهایت خست و بخل است.» و در معنی آیه «ولا تبسطها كل البسط.» (16) دست خود را كاملا باز كرد و فرمود: «این چنین هم درست نیست؛ یعنی انسان هر چه دارد خرجش كند و چیزی در كف دستش نماند..» (17)
در نتیجه، این آیه شریفه افراط و تفریط در مصرف مال دنیا را نفی كرده، به اعتدال سفارش میكند.
اجابت
20:34 - 1394/04/08
برچسبها: