خودت نمی‌روی دیگران را بفرست

در جامعه انسانی که همه به هم نیازمند و وابسته هستند، انسانها باید بر اساس فطرتی که خداوند به آنها الهام کرده، به فکر هم باشند و به هم دیگر خیر برسانند. مسلمانان که تابع دستورات دین و فرامین معصومین هستند، باید توجه بیشتری به سفارات و توصیه های معصومین داشته باشند.
در ایام زیارت اربعین قرار داریم و قطعا افرادی هستند که به خاطر مشکلات زندگی یا بیماری نمی توانند، خود را به میعادگاه عشاق در کربلا برسانند و در حسرت عدم حضور در کربلا بسیار غمگین هستند.

جامعیت دین در حدی است که برای همه حالات و لحظات و گرفتاریهای ما راهکار دارد. همین سوال را هشام بن سالم از امام صادق(علیه السلام) پرسید و دغدغه خود را از عدم حضور در زیارت امام حسین(علیه السلام) مطرح کرد و از امام پرسید: «کسی که خودش به واسطۀ بیماری یا مشکلی نتواند به زیارت امام حسین(علیه السلام) برود و در عوض شخصی دیگر را روانه کند(هزینه‌هایش را بدهد)، چه اجری دارد؟
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
​1- به ازای هر درهمى که خرج کند، خداوند همانند کوه اُحد برایش حسنه می‌نویسد.
2- چندین برابر آنچه هزینه کرده را در همین دنیا به او برمی‌گرداند!
3- بلاهایى را که فرود آمده تا به او برسد، از او می‌گردانَد و از وى دور می‌کند و اموالش حفظ می‌‏شود».[1]

می بینیم چقدر کلام معصوم آرامش بخش و انگیزه ساز است برای کسی که از زیارت امام حسین(علیه السلام) جا مانده است. برای همین خداوند در قرآن می‌فرماید: «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا... [اسراء،7] اگر نيكى كنيد به خود نيكى كرده‏ ايد و اگر بدى كنيد به خود کردید».

خداوند هم در این آیه در واقع می‌خواهد ما را متوجه عاقبت کار خوب کند و به انسان بگوید، کار خیر را داری برای خودت انجام می‌دهی و نه برای دیگران و نباید منّتی بر دیگران بزاریم که من به شما خوبی کردم، زیرا امام حسین(علیه السلام) در کلامی نورانی می‌فرماید: «مَنْ قَبِلَ عَطَاءَكَ فَقَدْ أَعَانَكَ‏ عَلَى‏ الْكَرَمِ [2] هر كه قبول كند عطاى ترا پس بتحقيق كه يارى كرده ترا بر كرم‏».
این کار خیر باعث تقویت این حس شده و منبعی برای ایجاد کارهای خیر دیگر می شود و انسان در آمادگی کامل نگه می‌دارد.
استاد علی صفایی در شرح این حدیث فرمودند: «در نگاه ما دست بالاتر دستی است که می‌دهد. دست گیرنده دست پایین و منت پذیر است. در تربیت امامان شیعه، این نکته در حوزه بخشش مطرح است، تو به دست خدا میدی و با او سودا می کنی و دست خدا بالاترین دست هاست. پس آنجا که دست تو به دست فقیر می‌خورد، دست خود را می‌بوسی و بر چشم می گزاری و منت می‌پذیری». [3]

غیر از نگاهی که ما را تشویق به احسان می‌کند، برداشتی دیگری هم از روایت می‌توان داشت و آن توصیه به انفاق در مورد چیزی است که به آن علاقه داریم. زیارت اربعین برای همه عاشقان و دلسوختگان اهل بیت یک آرزوی دوست داشتنی است. خداوند در قرآن می‌فرماید: «لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ [آل عمران، 93] هرگز به نيكوكارى نخواهيد رسيد تا از آنچه دوست داريد انفاق كنيد و از هر چه انفاق كنيد قطعا خدا بدان داناست».

پس وقتی راه رسیدن به خیر انفاق از دوست داشتنی هاست، اهل بیت هم ما را تشویق به این نوع انفاق و خیر می‌کنند، تا هم دل ما را راهی به زیارت کنند و هم از ایجاد حسد و حسرت در دل ما جلو گیری کنند و ما را رشد دهند. تا بعدا نگوییم فعلا نتوانستم برم پولم را نگه می دارم تا اولین فرصت برم.

پس ان شا الله با عنایت و توجه به عمق این روایت سعی کنیم در صورت عدم رسیدن به زیارت امام حسین(علیه السلام)، با کمک مالی دیگران را به این زیارت یاری کنیم.

-------------------------------------

پی نوشت:
[1]. «فَمَا لِمَنْ يُجَهِّزَ إِلَيْهِ وَ لَمْ يَخْرُجْ لَعَلَّهُ تُصِيبُهُ [لِقِلَّةِ نَصِيبِهِ‏] قَالَ يُعْطِيهِ اللَّهُ بِكُلِّ دِرْهَمٍ أَنْفَقَهُ- مِثْلَ أُحُدٍ مِنَ الْحَسَنَاتِ وَ يُخْلِفُ عَلَيْهِ أَضْعَافَ مَا أَنْفَقَهُ وَ يُصْرَفُ عَنْهُ مِنَ الْبَلَاءِ مِمَّا قَدْ نَزَلَ لِيُصِيبَهُ وَ يُدْفَعُ‏ عَنْهُ‏ وَ يُحْفَظُ فِي‏ مَالِه‏» كامل الزيارات‏، ابن قولويه، جعفر بن محمد، تاريخ وفات مؤلف: 367 ق‏، محقق / مصحح: امينى، عبد الحسين‏، موضوع: ادعيه و زيارات‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 1، ناشر: دار المرتضوية، مكان چاپ: نجف اشرف‏، سال چاپ: 1356 ش‏، ص124.
[2]. بحار الأنوار، مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏، تاريخ وفات مؤلف: 1110 ق‏، محقق / مصحح: جمعى از محققان‏، موضوع: جوامع روايى‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 111، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏، مكان چاپ: بيروت‏، سال چاپ: 1403 ق‏، ج68، ص375.
[3]. چهل حدیث از امام حسین(علیه السلام)، علی صفایی حائری، انتشارات لیله القدر، چاپ ششم زمشتان 1396، چاپ: دفتر تبلیغات اسلامی، ص 173.