خلوت با نامحرم در خلوتگاه مانعی برای حضور بانوان با حجب وحیا در سطح جامعه می‌باشد.
سوال: چرا اسلام ارتباط با زنان را محدود می‌کند و در نهج الفصاحه صفحه ۳۵۶ روایت ۱۰۰۴پیامبر اسلام اجازه صحبت کردن با زنان را نمی‌دهد و می گوید: «از هم‌سخن شدن با زنان نامحرم بپرهیزید، زیرا هر وقت مردی با زنی خلوت کند قصد او می‌نماید.»؟
در پاسخ می‌گوئیم:
امروزه شاهد شبهاتی در زمینه حقوق زنان و جایگاه اجتماعی این قشر گرامی هستیم. با تتبع در منابع اسلامی به این مهم دست می یابیم که اسلام جایگاه اجتماعی ویژه‌ای برای زنان معرفی کرده است و سطح تعاملات آنها را در رفع نیازهای اجتماعی محدود نکرده است؛ به عنوان نمونه حجاب، دختران و زنان را محدود نکرده است بلکه همچون مرواریدی در صدف آنها را از چشمان ناپاک مصون داشته است. با این مصونیت مانع بزرگی از پیش روی بانوان برای حضور در فعالیت‌های اجتماعی برداشته خواهد شد.
اما موردی که در سوال مذکور بیان شده است مربوط به صحبت کردن با زنان در مکانهای خلوت است. این توصیه پیامبر موجب اطمینان خاطر زنان می‌شود تا بدون هیچ‌گونه دغدغه ذهنی و با آرامش خاطر در جامعه قدم بگذارند و مردان در ارتباطات کلامی خود به خصوص در مکانهای خلوت متعادل عمل کنند و موجبات آزرده خاطری بانوان را فراهم نکنند.
شاید سوال شود که هر انسانی دارای عقل و شعور است و خود می تواند رفتارهای خود را عاقلانه در حد تعادل نگه دارد.
پاسخ این است که بحث در موارد معمولی و عرفی و در حد تعاملات روزمره به خودی خود نیست بلکه این رفتارها نباید مقدمه ای برای فعل حرام و یا آزردگی خاطر افراد جامعه شود.
علاوه بر این مساله ارتباط نامحرمان با همدیگر و خلوت کردن با یکدیگر از مقوله دل و احساس است نه عقل و عقلانیت و شیطان نیز از این آب گل آلود ماهی خود را صید می‌کند.
از همین رو اسلام راه پیشگیری را در پی گرفته است و در موارد زیادی خلوت کردن با نامحرم را مورد نهی قرار داده است. در حدیثی رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم حضور دشمن اصلی انسان، یعنی شیطان را در خلوتگاه با نامحرمان متذکر شده است و می‌فرماید: «لا یخْلُوَنَّ رَجُلٌ بِامْرَأَةٍ، فَانَّ ثالِثَهُما شَیطانٌ؛[1] هیچ مردی با زنی خلوت نکند که بی شک سومین آنها شیطان است.»
هم‌چنین پیامبر گرامی اسلام در گفتاری زیبا این تذکر را می دهد که بر حذر باشید که مردان در سطح جامعه و در تعاملات رفتاری خود مراقب نیت‌های خود باشند و به وسیله گفتارهای خود در مکانهای خلوت که هیچ نظاره کننده‌ای وجود ندارد، خدا را در نظر بگیرند و هر گونه کلامی را به زبان نیاورند. رسول خدا در نهج الفصاحه می‌فرماید: «إیّاکُم وَ مُحادَثَةَ النِّساءِ فَإِنَّهُ لَایَخلُو رَجُلٌ بِإِمرَأَةٍ لَیسَ لَهُ محرمٌ إِلَّا هَمَّ بِهَا؛[2] از گفتگو با زنان نامحرم بپرهیزید؛ زیرا هر وقت مردی با زنی خلوت کند قصد او می‌نماید.»
در حدیث دیگری رسول خدا با مضمون خلوت با زنان، دلیل بر حذر داشتن را ورود شیطان می داند و در واقع حضرت برای جلوگیری از وسوسه شیطان راه پیشگیری را مورد توجه قرار می‌دهد. پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: «إیَّاکَ وَ الخَلوَةَ بالنِّسَاءِ وَ الَّذِی نَفسِی بِیَدِهِ مَا خَلَا رَجُلٌ بِإِمرَأَةٍ إِلَّا دَخَلَ الشَّیطَانُ بَینَهُمَا؛[3] از خلوت کردن با زنان بپرهیزید قسم به خدایی که جانم در دست اوست مردی با زنی خلوت نمی کند مگر این که شیطان وارد می شود بین آن دو و آنها را وسوسه می کند.»
نتیجه: با جستجو در منابع روائی هیچ موردی یافت نشده است که از ورود بانوان در مناسبت‌ها و فعالیت‌های اجتماعی نهی شده باشد و مواردی همچون حدیث مذکور نه تنها محدودیتی ایجاد نمی‌کند بلکه با مصون کردن بانوان موانع ورود ایشان به سطح اجتماعات را سهل می‌کند.
پی نوشت
[1] مستدرک الوسائل، حديث 16671.
[2] نهج الفصاحه، ص ۳۵۶، روایت 1004.
[3] مرآت النساء، ص 117.
با جستجو در منابع اسلامی در می‌یابیم که زنان دارای جایگاه ویژه ای هستند و در مناسبت‌های اجتماعی می‌توانند عنصر فعالی به حساب بیایند. در پاره‌ای از روایات قید و شرط‌هایی را بیان می‌کنند که همگی موجب برداشته شدن موانع حضور بانوان اسلامی در عرصه اجتماع می‌شود. یکی از آن موارد هم‌سخن شدن با بانوان نامحرم در مکانهای خلوت است که می تواند موجب آسیب‌های اجتماعی برای این قشر گرانقدر شود.